ژنرال بلندپايه ارتش امريكا:
ارتش تابع دستورات غيرقانوني نيست
گروه جهان
فرمانده ارشد هستهاي در ايالات متحده روز شنبه اعلام كرد كه اگر حكمي از سمت رييسجمهور دونالد ترامپ براي حمله اتمي صادر شود و آن را غيرقانوني بداند از اجراي آن عقبنشيني خواهد كرد. ژنرال جان هيتن، فرمانده فرماندهي استراتژيك ايالات متحده كه در كنفرانس امنيتي هاليفاكس در كانادا شركت كرده بود، اعلام كرد كه برداشت خود را از هرگونه حمله اتمي به اشتراك ميگذارد. هيتن گفت من به رييسجمهور توصيههاي خود را اعلام ميكنم.
سپس او به من ميگويد چه بايد بكنيد. اگر اين اقدام غيرقانوني باشد، حدس بزنيد چه اتفاقي ميافتد؟ من ميگويم، آقاي رييسجمهور اين غيرقانوني است. حدس بزنيد چه اتفاقي ميافتد؟ او ميگويد: چه قانوني هست؟ و ما گزينههاي تركيبي از قابليتها براي پاسخ دادن به هر شرايطي را به رييسجمهور ارايه ميدهيم و اين همواره شيوه كار است و اين چندان پيچيده نيست. لازم به ذكر است فرماندهي استراتژيك ايالات متحده نظارت بر تسليحات هستهاي و دفاع موشكي ايالات متحده را برعهده دارد.
اظهارات هيتن پس از آن رخ داد كه در كميته روابط خارجي مجلس سنا در هفته گذشته در مورد اختيارات رييسجمهور براي استفاده از سلاح اتمي بحثهايي صورت گرفت كه اين موضوع براي نخستينبار در طول 40 سال گذشته رخ داد. هرچند رييسجمهور اختيارات و اقتدار لازم براي استفاده از سلاح اتمي را در اختيار دارد، اما هيتن تاكيد كرد كه آنچه براي ارتش ايالات متحده الزامآور است تنها دستورالعملهاي قانوني است، به خصوص مواردي كه مربوط به راهاندازي سلاحهاي هستهاي ميشود. گفتني است در نشست سنا كارشناسان شهادت دادند كه استفاده از سلاحهاي هستهاي بايد متناسب با تهديدات مورد استفاده قرار گيرد و پنتاگون داراي گزينههاي گستردهاي براي استفاده از سلاحهاي متعارف عليه كره شمالي است.
رابرت كلر، ژنرال بازنشسته نيروي هوايي كه پيش از اين به عنوان فرمانده فرماندهي استراتژيك ايالات متحده تحت رياستجمهوري باراك اوباما فعاليت كرده بود، در جلسه استماع كميته روابط خارجي سنا اعلام كرد، لايههاي محافظتي طراحي شده است تا اطمينان حاصل شود كه قوانين به خوبي اجرا ميشوند. كلر گفت: نيروهاي هستهاي ايالات متحده كاملا به صورت غيرنظامي عمل ميكنند و فقط رييسجمهور ايالات متحده ميتواند دستور آمادهسازي تسليحات هستهاي ايالات متحده را صادر كند. وي افزود: اين يك سيستم كنترل شده توسط انسانها است و هيچ اتفاقي به صورت خودكار رخ نميدهد. با اين حال كلر تاكيد كرد كه ارتش امريكا به دنبال اجراي دستورات كور از سمت رييسجمهور نيست و استفاده از سلاحهاي هستهاي بايد
كاملا قانوني باشد.
كلر در ادامه تصريح كرد: در حالي كه رييسجمهور قدرتهاي قانوني براي نظارت بر اقدامات نظامي دارد اما روند تصميمگيري هستهاي شامل مراحل متعددي ميشود كه شامل ارزيابي، بازنگري و مشاوره بين رييسجمهور و رهبران كليدي غيرنظامي و نظامي و انتقال دستور و تصميم رييسجمهور براي نيروهاي تحت امر خود است. وي تاكيد كرد اگر يك دستور غيرقانوني به ارتش ارايه شود، ارتش موظف است كه از آن پيروي نكند.
با اين حال نگراني از دونالد ترامپ در راستاي استفاده از سلاحهاي هستهاي بسيار زياد است و عملا تمام دولتمردان امريكايي و حتي نظاميان را درگير خود كرده است. كريس مورفي، سناتور دموكرات ايالت كانتيكت ميگويد: ما نگران ناپايداري رييسجمهور ايالات متحده هستيم. ايشان در فرآيند تصميمگيري بسيار ناپايدار عمل ميكند از همين رو ممكن است دست به اقداماتي از جمله استفاده از سلاح هستهاي بزند كه كاملا با منافع ايالات متحده در تضاد است.
برايان مككوهن، مشاور ارشد پنتاگون در دولت اوباما در خصوص روند استفاده از سلاح اتمي ميگويد كه رييسجمهور ابتدا به وزير دفاع دستور ميدهد و سپس فرمانده استراتژيك امريكا دستور نهايي پرتاب را انجام ميدهد. اما مك كين در ادامه گفت كه اگر فرمانده مقاومت كند، يا يك وزيردفاع جديد يا يك فرمانده جديد خواهيد داشت. از همين رو به هيچوجه، فرمانده ارشد از كار بركنار نخواهد شد.
بروس بلر يكي از افسران سابق نظامي آمادهسازي تسليحات اتمي معتقد است كه هرچند فرمانده ميتواند دستورات رييسجمهور را اجرايي نكند اما رييس فرماندهي استراتژيك به راحتي توسط رييسجمهور كنار گذاشته خواهد شد. بلر گفت كه يك رييسجمهور ميتواند دستور حمله هستهاي خود را به طور مستقيم به اتاق جنگ پنتاگون انتقال دهد و تمام موارد براي راهاندازي بمبها آماده شود.
لازم به ذكر است كه نگراني از نوع رفتارهاي رييسجمهور ترامپ موجب شد كه هفته گذشته سنا براي نخستينبار پس از سال 1976 در مورد اختيارات رياستجمهوري براي استفاده از سلاحهاي هستهاي جلسه استماع برگزار كند. گفتني است 40 سال پيش جلسهاي در خصوص اختيارات رياستجمهوري براي استفاده از سلاح اتمي برگزار شد. ريچارد اوتينگر، نماينده دموكرات وقت مجلس نمايندگان قصد داشت تا مطمئن شود در بحبوحه جنگ سرد ايالات متحده از سلاح اتمي استفاده نميكند. چرا كه او معتقد بود خطر بمب اتم به حدي جهان را تهديد ميكند كه تمدن از بين
خواهد رفت.
4سال پيش از آن يعني در سال 1963 نگرانيها از استفاده بمب اتم به حدي گسترش يافت كه سينماگران نيز نگران اين اتفاق بودند و فيلمي با نام «چگونه يادگرفتم دست از هراس بردارم و به بمب عشق بورزم» توسط استنلي كوبريك ساخته شد كه در اين فيلم افسري ديوانه در امريكا قصد دارد با استفاده از بمب اتم به شوروي حمله كند. در حال حاضر كمتر از سه دهه از پايان جنگ سرد ميگذرد و هرچند احتمال استفاده از بمب اتم به مانند گذشته نيست، اما حضور فردي مانند دونالد ترامپ در راس قدرت كاخ سفيد كه اختيار استفاده از سلاح هستهاي را دارد جهان را بهشدت نگران كرده است.
با اين حال در طول ساليان گذشته افرادي در راس قدرت امريكا قرار داشتند و مكانيزمي طراحي شده بود كه اجازه استفاده از گزينه هستهاي در امريكا را تا حد زيادي محدود كرده بود. با اين حال برخي كارشناسان ميگويند شايد يك رييسجمهور به درستي نتواند در خصوص استفاده از سلاحهاي هستهاي و پاسخ به يك حمله اتمي يا قريبالوقوع تصميمگيري كند و رييسجمهور بايد قبل از هر اتفاق و پاسخي وزيرخارجه، دفاع و دادگستري را مورد مشورت قرار دهد و بايد حداقل دو نفر از اين سه مورد قبل از هر اقدامي آن را تاييد كنند. از همين رو تغييرات در ساختار استفاده از سلاح اتمي به گونهاي است كه به نظر ميرسد در آينده نزديك بحث در خصوص آن بيشتر صورت گيرد.