سه دادگاه بدون متهم
بقايي، مرتضوي و خاوري در جلسه دادگاه خود حضور نداشتند
مرجان زهراني
سه دادگاه بدون متهم. ديروز روز جلسات دادگاه بدون متهمان اصلي بود. دادگاه حميد بقايي بدون حضور او برگزار شد. سعيد مرتضوي در دادگاه رسيدگي به پرونده محسن روح‌الاميني حضور نيافت و البته دادگاه محمودرضا خاوري متهم مالي هم در حالي برگزار شد كه او در ويلاي كانادايش به سر مي‌برد. نقطه اتصال همه اين پرونده‌ها يك نام است: «محمود احمدي‌نژاد، رييس دولت نهم و دهم.» حميد بقايي، معاون اجرايي دولت دهم كه در انتخابات رياست‌جمهوري دوره دوازدهم رياست‌جمهوري احمدي‌نژاد دست او را بالا گرفت و تا ستاد انتخابات كشور همراهي‌اش كرد و البته هر دو در نهايت براي رقابت ثبت‌نام كردند. سعيد مرتضوي، مدير محبوب محمود احمدي‌نژاد كه بر مسند رياست سازمان تامين اجتماعي نشست. استيضاح وزير كار احمدي‌نژاد را در پي داشت و البته پيش از آن حوادث كهريزك را در آغازين روزهاي دولت محمود احمدي‌نژاد رقم زد.
محمودرضا خاوري، مديرعامل سابق بانك ملي هم كه سال 90 به بهانه مشكلات عصبي و بيماري حادث شده از مقام خود استعفا داد و به كانادا گريخت؛ اختلاس سه هزار ميلياردي را به عنوان بزرگ‌ترين پرونده فساد مالي (پيش از ظهور بابك زنجاني) ثبت كرد كه اتفاقا اين فساد مالي در دوران بحراني كشور در زمان رياست‌جمهوري محمود احمدي‌نژاد رقم خورد.
حالا هر سه متهم از حضور در دادگاه ابا دارند. گرچه دلايل‌شان متفاوت از يكديگر است. يكي به غيرعلني بودن دادگاه معترض است. ديگري معذوريت پزشكي را بهانه كرد و متهم ديگر گريخته است.
محاكمه غيرعلني
روز سه‌شنبه جلسه رسيدگي به پرونده «محمودرضا خاوري» مديرعامل سابق بانك ملي و متهم پرونده اختلاس سه هزار ميلياردي در شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب به رياست قاضي صلواتي برگزار شد. جلسه رسيدگي به اين پرونده غيرعلني و بدون حضور متهم
برگزار شد. زماني كه هنوز اتهام اختلاس سه هزار ميلياردي در بانك ملي ايران قطعيت نيافته بود، محمودرضا خاوري تقاضا كرد براي شركت در يك جلسه بانكي در قالب ماموريت به لندن سفر كند. بعد از موافقت با درخواست او، خاوري مهر 90 با همين بهانه ايران را به مقصد انگلستان ترك كرد. درحالي كه همه منتظر بازگشت خاوري بودند و حتي تعدادي از مسوولان بانك ملي براي استقبال از او به فرودگاه رفتند خاوري به كشور بازنگشت تا تلويحا متهم درجه يك پرونده فسادي شود كه بعدها ابعادش فاش شد.
محمد جهرمي، مديرعامل بركنار شده بانك صادرات با انتشار بيانيه‌اي مدعي شد كه خاوري به كانادا گريخته است. همان زمان غلامحسين محسني‌اژه‌اي، سخنگوي دستگاه قضا از محمودرضا خاوري خواست تا به كشور برگردد تا شايعات در مورد دست داشتن او در اين فساد بانكي واقعي جلوه نكند.
از اين ماجرا قريب به 6 سال مي‌گذرد. كانادا در ابتدا حاضر نبود كه بپذيرد خاوري در اين كشور اقامت دارد تا بخش بين‌الملل نيروي انتظامي آدرس خاوري را در اختيار پليس كانادا قرار داد. در نهايت اما مقامات كانادايي مدعي شدند او در حوزه امريكاي جنوبي و كاراييب در حال تردد است. ماجراي كشف پرونده اختلاس سه هزار ميلياردي البته نه تنها با نام برخي مديران بانكي بلكه با نام «مه‌آفريد امير‌خسروي» گره خورده بود. او كه به عنوان متهم رديف اول شناخته مي‌شد سال 93 اعدام شد و متهمان رديف دوم، سوم و چهارم در زندان به سر مي‌برند. با اين حال پرونده خاوري در اين ماجرا همچنان باز است و او به صورت غيابي محاكمه مي‌شود.
متهم مالي و جاني
دومين جلسه رسيدگي به بخشي از پرونده سعيد مرتضوي مربوط به حادثه كهريزك، بدون حضور سعيد مرتضوي در شعبه 22 دادگاه تجديدنظر استان تهران برگزار شد.
سعيد مرتضوي كه اين‌بار هم در دادگاه حضور پيدا نكرد گرچه بعد از روي كار آمدن دولت روحاني و وزارت علي ربيعي بركنار شد اما پرونده تخلفات تامين اجتماعي با نام او گره خورده است. هر چند بررسي پرونده تخلفات تامين اجتماعي به اتمام رسيده و در مرحله صدور و سپس ابلاغ حكم است اما با شكايت خانواده محسن روح‌الاميني پرونده كهريزك او همچنان باز است. پرونده‌اي كه باعث شد كه حتي نمايندگان مجلس هشتم كميته‌اي براي تحقيق تشكيل داده و مقدمات بركناري او را فراهم كردند. گرچه مرتضوي از اتهام معاونت در قتل تبرئه شد اما اين اتهام انفصال دايمي از خدمات قضايي و 5 سال انفصال از خدمات دولتي را در پي داشت. گرچه او نامه عذرخواهي خطاب به خانواده‌هاي كشته‌شدگان كهريزك نوشت با اين حال خانواده محسن روح‌الاميني تصميم گرفتند در اين پرونده درخواست تجديدنظر كنند. سال گذشته روند رسيدگي مجدد به پرونده مرتضوي با شكايت خانواده روح‌الاميني آغاز شد. مرتضوي در جلسات رسيدگي قبلي هم به دليل آنچه معذوريت پزشكي اعلام شد، شركت نكرد. ميرمجيد طاهري يكي از وكلاي خانواده روح‌الاميني در گفت‌وگو با ايلنا، درباره آخرين وضعيت پرونده سعيد مرتضوي مربوط به بخش كهريزك گفت: «اينكه آقاي مرتضوي بيان مي‌كند از وقت دادرسي اطلاع نداشته، به نظر مي‌رسد كه درست نيست، زيرا ايشان لايحه دفاعيه‌اي براي دادگاه ارسال كرده كه چند روز پيش ثبت شده است. به نظر مي‌رسد اين اقدامات براي اطاله دادرسي باشد. به هرحال امروز اظهارات ما استماع شد و لايحه دفاعيه ايشان قرائت شد كه ايراد شكلي گرفته بودند.» او همچنين توضيح داد: «امروز ختم جلسه اعلام شده است اما مشخص نيست كه ختم دادرسي شده باشد يا نه. شايد ختم دادرسي اعلام شود و پرونده آماده صدور راي شود.»
متهمي با زنبيل قرمز
چهارمين جلسه رسيدگي به اتهامات حميد بقايي نيز روز سه‌شنبه در دادگاه كاركنان دولت در شعبه ۱۰۵۷ برگزار شد. حميد بقايي در آخرين حضورش در دادگاه اسناد و مدارك لازم را در زنبيل قرمزي گذاشت كه در آن روز سوژه عكاسان خبري شد. پس از آن اسفنديار رحيم مشايي در كانال تلگرامي خود مدعي شد كه حكمتي در استفاده از زنبيل وجود دارد. با اين حال به نظر مي‌رسد كه راي و نظر بقايي در مورد حضور در دادگاه از جلسه دوم به بعد تغيير كرد چرا كه او به بهانه غيرعلني بودن در دو جلسه سوم و چهارم دادگاه حضور پيدا نكرده است. در جلسه روز سه‌شنبه ختم دادرسي در اين پرونده اعلام شده و بعد از دريافت جواب استعلامات موردنظر قاضي، پرونده آماده صدور راي است. بقايي يك بار هم سال 94 و بار ديگر
به دليل اتهامات مالي در تير سال جاري بازداشت شد.