آخر هفته همراه با سينماي فرانسه
آساياس غالبا پاسخ همه پرسشها را به شما نميدهد
بهار سرلك
آخر هفته پاي تماشاي فيلمي از اوليويه آساياس بنشينيد. آساياس، كارگردان فرانسوي، درام روانكاوانه «خريدار شخصي» را سال 2016 روي پرده سينماها برد. اين فيلم در جشنواره فيلم كن 2016 و در بخش رقابتي براي دستيابي به نخل طلاي اين دوره حضور داشت كه جايزه بهترين كارگرداني كن بطور مشترك به آساياس و كريستين مونجيو براي ساخت فيلم «فارغالتحصيلي» تعلق گرفت.
اين فيلم كه كريستين استوارت و لارس ايدينگر به ايفاي نقش ميپردازند درباره دختري به نام مارين است كه در خانهاي قديمي ساكن ميشود تا ببيند در اين خانه روح سرگرداني حضور دارد يا نه. فيلم با شروع هراسناكش كه تقابل ميان مارين و روح سرگردان است، يك تريلر ترسناك را پيش ميكشد اما با جلو رفتن فيلم و برخلاف انتظار بيننده، داستان سيري هنري پيدا ميكند. همانند فيلمهاي اروپايي در اين اثر آساياس ديالوگ كمي گنجانده شده و درگير زندگي روزمره مارين ميشويم. وضع مالي مارين تعريف چنداني ندارد و براي خرج و مخارج زندگياش به پاريس آمده است و حالا خريدار شخصي يكي از افراد مشهور پاريس است. بنابراين او پاي ثابت فروشگاههاي پرزرقوبرق و نامتعارف با لباسها و جواهرات گرانبهاست. با پيش رفتن فيلم، سرخوردگيهاي طبقاتي مارين و در حقيقت «خريدار شخصي» پررنگتر و مهمتر ميشوند. اين تقابل او با زندگي مرفه و باشكوه به پوچي و ابزورد بودن شرايطي كه در آن بهسر ميبرد، دامن ميزند. او آن قدر ميان طبقه اجتماعي خود و طبقه سرمايهدار جامعه سرگردان است كه در نهايت نزاعي درون او شكل ميگيرد. ميل به پوشيدن لباسها و تجربه ثروتمندي با روحيه سرسخت و محكم او در تضاد است. از طرفي مارين به تازگي بردارش را از دست داده است و نياز او به همنشيني با اين عضو خانواده، شرايطي مايوسكننده و تيره را براي او پيش آورده است...
فيلم «خريدار شخصي» پس از نمايش با استقبال منتقدان روبرو شد. استفني زاهارك، منتقد فيلم نشريه «تايم» اين فيلم را ستود و نوشت: «خريدار شخصي فيلمي عجيب و خوشساخت است. بازيگر و كارگردان فيلم، هر دو از ماموريت دونفرهشان انرژي گرفتهاند. » ستاره فيلم، كريستين استوارت كه گفته بود عاشق كارهاي آساياس است چرا كه فيلمهايي ميسازد «كه غالبا پاسخ همه پرسشها را به شما نميدهد. »
بازيگر و كارگردان فيلم كار يكديگر را تحسين كردهاند. آساياس، اين بازيگر امريكايي را «بهترين بازيگر زن نسل خود» ميداند. او در مصاحبهاي با نشريه اينديپندنت گفته بود: «اگر كريستين را نميشناختم، اين فيلمنامه را ننوشته بودم. گويي اينكه او الهامبخش اين اثر بود. » اين كارگردان فرانسوي شخصيت مارين را اينچنين توصيف كرده بود: «شغلي كه او دارد، فقط درباره ظاهر است و اين شغل براي او نيست. او از اين شغل متنفر است، خودش خشمگين و مايوس است. »
با اين حال «خريدار شخصي» كنايهاي به صنعت مد نيست؛ آساياس اين نوع جهان را پيشزمينهاي قرار داد تا با توسل به آن واكاوي شخصيت زني كه هويت، زنانگي و آسماني بودن خود را زير سوال برده، پي بگيرد. او در توضيح شخصيت مارين گفت: «وقتي شروع به تصور شخصيت مارين كردم، او شبيه به همه ما بود. وقتي عزيزت را از دست ميدهي، كسي كه بخشي از تو بوده، ساكن نوعي برزخ ميشوي كه غيبت او را نميپذيري. اين واقعيت را نميپذيري كه اين شخص ديگر اينجا نيست. همه ما به نوعي اين مساله را از سر گذراندهايم. »