در نشست آيين آواز مطرح شد
مريد و مرادي ديگر در عرصه آموزش هنر جواب نميدهد
پانزدهمين نشست تخصصي آموزشي آيين آواز سهشنبهشب ميداني براي چالش دو ديدگاه و تفكر در زمينه آموزش آواز ايراني بود. در اين نشست و در بخش مباحثه فني و تئوريك كه با عنوان «آيين هنرجويي در آواز ايراني» برگزار شد، علي شيرازي، كارشناس مجري و آوازخوان در كنار محمدتقي سعيدي، استاد ميهمان برنامه به ارايه ديدگاههاي خود در اين زمينه پرداختند.
ابتدا شيرازي به عنوان مقدمه گفت: «در اين سالها كه روز به روز شاهد افول بيشتر و اصلا به حاشيه رفتن هنر آواز بودهايم، مساله آموزش در اين عرصه بهشدت خود را به رخ كشيده است به گونهاي كه اصلا با رونق و ظهور پديده صداسازي، مدرسان حاضر در اين حيطه، به دو دسته كلي تقسيم شدهاند؛ گروهي ميگويند ابتدا هنرجو بايد دورههاي صداسازي را طي كند و بعد به سراغ رديف برود. گروهي هم معتقدند همان آموختن رديف در نخستين پله براي هنرجو كافي است و ضمن آموزش رديف، استاد بايد نگاهي هم به پرورش درست صداي هنرجو داشته باشد».
سعيدي هم با تاييد بخش دوم سخنان شيرازي مبني بر كفايت رديف براي شروع آموختن خوانندگي گفت: «واقعا مگر خوانندگان بزرگي همچون سيدرحيم اصفهاني، حبيبخان شاطرحاجي، تاجاصفهاني، اديبخوانساري و بقيه دوره صداسازي را گذرانده بودند كه آنگونه در هنر آواز درخشيدند؟ مگر امروز چه اتفاق جديدي افتاده كه برخي دوستان لزوم گذراندن دوره صداسازي را پيش ميكشند؟»
وي افزود: «البته من همچنان به فرهنگ قدمتدار مريد و مرادي در آموختن آواز و موسيقي مليمان اعتقاد دارم و بر اين باورم كه شاگرد بايد چونان يك مريد گرد شمع وجود مرادش بگردد و در گذر زمان از خرمن معرفت و هنر استاد بهرهمند شود. شايد حلقه مفقوده آواز اين سالهاي ما كه هنوز نتوانسته يك استاد حسين قوامي ديگري را به ما هديه كند فقدان همين فرهنگ باشد». شيرازي اما نظرش در تضاد با ميهمان برنامه قرار داشت. او گفت: «به نظرم و ضمن احترام به استاد عزيزمان كه دعوت برنامه را قبول و از راه دور قدم رنجه كردند، در اين زمينه بايد تعارف را كنار بگذاريم. به نظر من و خيليها فرهنگ مراد و مريدي ديگر در شرايط دنياي جديد لااقل در زمينه آموزش موسيقي و آواز، جواب نميدهد. امروزه با دگرگوني اساسياي كه در شرايط زيستي انسان جديد به وجود آمده و نهادهاي مرجع با كمك ابزارهاي مدرن تغيير ريشهاي يافتهاند، حتي يك نوجوان 13 ساله هم سرچ كردن با گوگل و ياهو را هم بلد است. همين نوجوان وقتي به 15 سالگي رسيد و مثلا بالغ شد از طريق سرچ نامها و رزومه افراد در فضاي مجازي، استاد يا استادان فرضياش را در هنري مثل آواز و موسيقي ملي كه تازه جزو هنرهاي سنتي هم قلمداد ميشوند، پيدا خواهد كرد. امروزه عرصه چالش نهادهاي مرجع با همديگر است و نتيجه، تقريبا حكم به برتري ابزارها و نهادهاي مدرنتر ميدهد».
سعيدي در تكميل سخنانش مهمترين پايه و ركن آموختن آواز را يادگيري رديف آوازي در همان نخستين مرحله ورود هنرجو به دنياي اين هنر خواند.
او گفت: «رديف راهبر اصلي ما در آواز است. با رديف ميتوانيم دست چپ و راست خودمان را بشناسيم و به قول معروف در اين راه تاتيتاتي كردن را بياموزيم. درست مانند كودكي كه تازه ميخواهد شروع به راه رفتن كند. بدون رديف ما در موسيقي آوازي وسازي خودمان هيچ چيزي نداريم و هيچ راه روشني پيش روي ما متصور نيست».
در ادامه، قطعات موسيقي با اجراي آواز توسط مهدي صبور به همراه تار جواد جواهري و تمبك امير حسين غفور، آواز حسام صحرايي، تار ابوالفضل گودرزي، ني احسان ليواني و تمبك مهيار سهيلي، آواز مجيد عابسي به همراه تار علي رياحي و دف دخترش بهار عابسي و نيز آوازخواني محسن سلطاني به همراه ني مسعود اربابيان، نوازنده ني در چهار بخش مجزا برگزار شد.
آخرين اجراي اين ماه نيز طبق روال هميشگي به محمدتقي سعيدي (استاد مدعو و ميهمان اصلي برنامه) اختصاص داشت كه به همراه تار محمد آدينه و تمبك پيروز شفيعي، آواز و يك قطعه ضربي را در مايه دشتي ارايه كرد.
مرتضي غزنوي، محمود مخدوم، عليرضا فريدونپور، حسين عليشاپور، عليرضا حاجيطالب، سبحان مهديپور، مهدي اصغرپور، سيدحسين جعفري، منوچهر سهيلي، بهروز وجداني، منصور رسولي، محمد قزلباش، كامبيز مفتاحي، مسيح سامخانيان، حسن علينژاد، عارف احسن، علي اكبر كهربايي، امير شرفيان، امير متولي، محمود حشمت و عزتالله رمضانيفر (بازيگر سينما و تلويزيون) از جمله چهرههاي هنري و فرهنگي حاضر در پانزدهمين نشست آيين آواز بودند.
در پايان عليرضا معيني، مجري قديمي و مشهور تلويزيون و راديو در سالهاي دور كه اجراي اين نشست را نيز برعهده داشت، اعلام كرد كه شانزدهمين نشست تخصصي آموزشي آيين آواز از ساعت 18 سهشنبه 28 آذر در فرهنگسراي ارسباران برگزار خواهد شد.