كتابخانه
نگاهي تازه به تاريخ قرآن
قرآنهاي عصر اموي، نخستينبار سير تحول سريع قرآننويسي طي دوران اموي را بر پايه مجموعهاي از مواد و منابع كهن بررسي كرده است. مولف، تقويمي از تحولات مختلف ارايه ميدهد كه همگي نشان از اين دوران نخست دارند و در اين راه، تركيبي از فنون مختلف از جمله خطشناسي، تاريخ هنر، نسخهشناسي، كتيبهشناسي و سير تحول رسمالخط قرآني را به كار ميگيرد. وي نام «مصاحف اموي» را از آن روز بر ميگزيند كه عموم اين مصاحف تا پايان حكومت يا دهههاي پس از امويان، اما متاثر از فضا و نظام مصحفنگاري اين دوران كتابت شدهاند. نتايج حاصل آمده در اين كتاب، پرتوي تازهاي بر تاريخ گردآوري و انتشار قرآن مياندازد. فرانسوا دروش (متولد 1952، دكتراي تاريخ در 1987 از سوربن فرانسه) اسلامپژوه، مورخ و نسخهشناس متون عربي و محقق در حوزه مخطوطات كهن قرآني، سالها پژوهشگر بخش مخطوطات عربي و مصاحف قرآني كتابخانه ملي فرانسه و از سال 1990، مدير بخش تاريخ فيلولوژي و مدرس تاريخ و كتيبهشناسي عربي بوده است. از وي مقالات و كتابهاي فراواني در حوزه مخطوطات عربي، به ويژه نسخههاي كهن قرآني انتشار يافته است. «قرآنهاي عصر اموي» برگزيده بيست و سومين دوره جايزه جهاني كتاب سال جمهوري اسلامي ايران در بهمن ماه سال 1394 بوده است.
فلسفه در مشرق اسلامي
يكي از مهمترين و تاثيرگذارترين متفكران جهان اسلام، در 3 دهه اخير فيلسوف و مورخ بلندآوازه فقيد مغربي محمد عابدالجابري است. او صاحب دهها كتاب كوچك و بزرگ در حوزه تاريخنگاري انديشه و معرفت اسلامي است كه هر كدام در حوزه خود محل بحث و تدقيق دانشمندان علوم اسلامي و روشنفكران جهان اسلام قرار گرفته است. جابري در زمينه تاريخ و چگونگي تكوين و نيز ساختارهاي انديشه اسلامي و بر اساس روششناسي نويني كه طي دوران مدرن به وجود آمده، قرائت تازهاي عرضه كرد و طي چهار دهه با پشتكاري مثالزدني به توضيح و تفسير ابعاد نظريه خود پرداخت. آرا و آثار جابري خيلي زود و در دهه هشتاد ميلادي در جهان عرب شناخته و مشهور شد تا جايي كه وي را به لحاظ دامنه تاثيرش بر همه طبقات تحصيلكرده جامعه حتي بر كساني كه خصم و رقيب روش و ايدئولوژي او هستند، او را با طه حسين مقايسه كردهاند. «بازخواني تاريخ فلسفه در مشرق اسلامي» از جمله آثار الجابري است كه به فارسي ترجمه شده است. اين كتاب با ترجمه اسماعيل باغستاني توسط انتشارات هرمس منتشر شد و اكنون در دسترس علاقهمندان به علوم اسلامي قرار دارد.
فلسفه در ديار ما
«پديدارشناسي نخستين مراحل خودآگاهي فلسفي ما» دفتر كوچكي است مشتمل بر مقالاتي ناظر به وضع فلسفي كنوني ما. اين مقالات عمدتا به واسطه تحقيق در آرا و افكار برخي انديشمندان معاصر سرزمين ما كه با فلسفه سر و كار و به آن تعلق خاطر دارند، نوشته شده است. پارهاي از اين مقالات نخستين بار چاپ و منتشر ميشوند اما برخي ديگر پيشتر در جرايد كشور، به طور پراكنده منتشر شدهاند. اين كتاب كه محصول جمعآوري و تدوين محمد زارع شيرين كندي است توسط انتشارات هرمس منتشر شده است. نگرش فلسفي به غرب، از داريوش شايگان، ما فلسفه در عصر پايان فلسفه، شريعتي و تفكر گذشته ما از مهمترين سرفصلهاي اين كتاب هستند. در بخشي از مقدمه اين كتاب ميخوانيم: وضع و حال كنوني ما در نسبت با غرب و وضع آن قابل فهم، تبيين و سنجش است. شايد بتوان گفت كه ما و هويت چندگانه و چندگونه ما در نسبت با غرب تعريف شدني است. به هر حال، خواه ناخواه و از خلاف آمد عادت نور همچنان از مغرب زمين ميآيد. حدود 150 سال است كه شب و روز، ظاهرا در تلاش و تكاپوييم تا خودمان را با غرب جديد ميزان كنيم و با آن محك بزنيم. در اينجا وجهه نظر عمدتا انديشيدن فلسفي است...