افتتاح بندر چابهار با حضور رييس‌جمهور
بندري كه دروازه ملل شد
روحاني ادامه داد: «از اينكه محموله‌ها از طريق اين بندر بين پاكستان و افغانستان انتقال مي‌يابند به معني اتصال كشورهاي منطقه با هم است. ما از طريق چابهار مي‌توانيم به آسياي مركزي متصل شويم و حتي از طريق اتصال به گرجستان مي‌توانيم با اروپاي شرقي و شمالي هم ارتباط پيدا كنيم. ترانزيت مي‌تواند تحول مثبتي براي اقتصاد باشد، مزيت هر بندر تجاري به اين است كه كسي كه از طريق آن بندر حمل و نقل را انجام مي‌دهد، راحت‌تر، ارزان‌تر و سريع‌تر كالاي خود را جابه‌جا كند. اينكه بنادر ديگري هم در منطقه باشند ما استقبال مي‌كنيم.»
براي وحدت بين كشورهاي منطقه خوشحالم
رييس قوه مجريه با بيان اينكه هيچ‌وقت با انحصار مشكلات ما حل نخواهد شد، بيان كرد: «با رقابت‌هاي منفي مسائل حل نمي‌شود، رقابت بايد مثبت و سازنده باشد تا بتوانيم به اهداف‌مان دست پيدا كنيم. اينكه تصميماتي اتخاذ شده تا به لحاظ قيمت براي پهلوگيري كشتي‌ها و انبارداري تخفيف قائل شوند كار بسيار درستي است. اين بندر بايد جاذبه بيشتري پيدا كند و كشورهاي منطقه تشويق شوند تا براي حمل و نقل از بندر چابهار استفاده كنند. امروز فرح و خوشحالي ما به خاطر پيشرفت اقتصادي در يك بندر نيست، تنها براي توسعه يك استان در ايران هم نيست از همه اينها مهم‌تر تعامل بيشتر و وحدت بيشتر بين كشورهاي منطقه است كه اتفاق مي‌افتد تا كشورهاي منطقه از طريق اين راه‌ها بتوانند با يكديگر ارتباط داشته باشند.» وي افزود: «از نيروي دريايي هم سپاسگزارم نه به خاطر كمك به چابهار، بلكه به خاطر ايجاد امنيت دريايي در اين منطقه كه نيروي دريايي توانسته در خليج‌فارس، درياي عمان، باب‌المندب و اقيانوس هند و به كمك ساير كشورها نقش ارزنده‌اي را براي امنيت دريايي منطقه ايفا كند و اين امنيت چابهار است كه چابهار در كنار خود نيروي دريايي را دارد كه اين نيرو حافظ امنيت آب‌ها و سواحل منطقه و كشتي‌ها و ناوچه‌هاي نيروي دريايي و همچنين كشتي‌هاي تجاري كشورهاي منطقه در برابر دزدان دريايي است و اين يكي از مزيت‌هاي ايران است. البته نيروهاي دريايي در همه كشورهاي منطقه بايد در كنار هم باشند و براي امنيت بيشتر منطقه كمك كنند. لازم است از همه دست‌اندركاران اين طرح براي بندر چابهار و تامين مالي آن، مساعدت‌هاي كشور هند، صندوق توسعه ملي و قرارگاه سازندگي كه براي اجراي پروژه تلاش كردند تشكر كنم و توفيق بيشتر را از خدا خواستارم و از خدا هم بايد بخواهيم كه اين مساله براي ما و ملت‌هاي منطقه تكرار شود.»
به دنبال ارتباط با همه كشورها هستيم
عباس آخوندي، وزير راه و شهرسازي در اين مراسم اتصال چابهار به شبكه ريلي، ارتقاي خدمات جاده چابهار به زاهدان، سرمايه‌گذاري در حوزه لجستيك، پشتيباني از توليد را گام‌هاي وزارت راه و شهرسازي در راستاي توسعه بندر چابهار دانست و با اشاره به نامگذاري اين بندر به نام دروازه ملل گفت: « نامگذاري اين بندر به نام دروازه ملل با اين اصل و درك انتخاب شده كه ما موقعيت ايران را به عنوان يك كشور با ثبات و كشوري كه بيشترين نقش را در صلح منطقه دارد، اين امكانات را در اختيار كشورهاي همسايه قرار دهيم تا از مسير ترانزيتي ايران عبور كنند. شعار ما در وزارتخانه، برقراري ارتباط با همه همسايگان، همچون عراق، افغانستان، پاكستان، تركيه، عمان، آذربايجان و تمام كشورهاي پيرامون ايران است.»
وي هدف اصلي را اتصال شبكه ريلي و بزرگراهي ايران به شبكه ريلي و بزرگراهي آسيا عنوان كرد و افزود: « به هيچ‌وجه نمي‌خواهيم از موقعيت ژئوپلتيك ايران به عنوان يك انحصار استفاده كنيم، زيرا فكر مي‌كنيم كه اين موقعيت در اختيار كشورهاي همسايه است و بايد با افزايش كيفيت خدمات رقابت كنيم كه فكر مي‌كنم بسيار مهم است. پيش از اينكه از مزيت‌هاي نسبي خود استفاده كنيم، علاقه‌منديم از مزيت‌هاي رقابتي خود استفاده كنيم كه موضوع بسيار مهم‌تري است. كريدور‌هاي مختلفي كه از اين بندر استفاده مي‌كنند، به گونه‌اي است كه هفته گذشته در گرجستان كريدور جنوب- غرب بين ايران، آذربايچان، گرجستان، اوكراين و لهستان تعريف شد، از اين رو كريدور‌هاي شمال – جنوب و جنوب- غرب مي‌توانند از اين طريق به دريا و اقيانوس هند متصل شوند كه موقعيت بسيار خوبي براي اين كشور‌هاست.» وزير راه و شهرسازي افزود: «از اين رو در شمال دو كريدور و در جنوب نيز توسعه ارتباطات با عمان، قطر و هند را داريم كه نكته بسيار مهمي است. خوشبختانه طرف هندي در فاز يك ۸۵ ميليون دلار و در فاز دوم ۱۵۰ ميليون دلار در اختيار ما قرار داده است كه رقم بسيار خوبي است اما بيش از اينكه به اعتبارات فكر كنيم به همكاري‌ها توجه مي‌كنيم تا اين كريدور را زنده نگه‌داريم لذا همكاري‌ها و ارتباطات بلندمدت از مبالغ براي ما مهم‌تر است.»
آخوندي درباره گام‌هاي پيش‌روي اين وزارتخانه براي توسعه بندر چابهار اظهار داشت: «در راستاي توسعه ارتباطات بندر چابهار، اصلي‌ترين بحث ما ارتباط اين بندر به شبكه ريلي است و همانطور كه مستحضر هستيد خط آهني تعريف شده است كه چابهار- ايرانشهر- زاهدان- زابل و بيرجند را به يكديگر متصل مي‌كند. از اين رو اين يك خط ريلي استراتژيك در شرق ايران به سمت شمال است كه با عنايت رياست‌جمهوري پيگيري خواهد شد. نكته دوم ارتقاي سطح سرويس جاده چابهار به زاهدان است كه يك جاده اصلي به شمار مي‌رود، اما برخي قسمت‌ها از كيفيت خوبي برخوردار نيست و بايد اين جاده دوبانده شود به طوري كه با توجه به حجم بار موجود در چابهار بايد براي ۴۰ كيلومتري كه وضعيت خوبي ندارد، گام برداريم.»
اتصال چابهار به گوادر
وي با اشاره به درخواست وزير تجارت پاكستان مبني بر اتصال چابهار به گوادر گفت: «اين گام سومي است كه بايد‌برداريم و ارتباط بين چابهار و گوادر را برقرار كنيم. بندر فقط به عنوان يك محل تفريحي و بارگيري نيست و بايد فرآيند توليد در بندر انجام و از همين منطقه صادر شود. در بررسي اوليه پيش‌بيني شده كه بندر چابهار يكي از مراكز توليد خودرو براي صادرات به جهان باشد به همين خاطر ما آمادگي داريم كه توليد را به هر نحوي پشتيباني كنيم.» وي مدرن بودن بنادر را حايز اهميت دانست و گفت: « بنادر جهان از نظر كيفيت با يكديگر رقابت مي‌كنند از اين رو در نظر داريم اين بندر بتواند يك بندر مهم و رقابتي باشد تا بتواند با ساير بنادر جهان رقابت كند و از طريق اين مزيت رقابتي بتوانيم خدمات بيشتري به مردم ارايه كنيم. »
بندر يك ميليارد دلاري
بندر چابهار به عنوان تنها بندر اقيانوسي كشور از مزاياي ويژه‌اي نظير موقعيت جغرافيايي مناسب و ترانزيتي برخوردار است، همچنين دسترسي اين بندر به آب‌هاي آزاد موجب شده است كه كشورهاي آسياي ميانه، هند، چين، افغانستان، پاكستان، عراق و كشورهاي اروپايي نيز مايل باشند از اين بندر براي عبور كالاهاي خود استفاده كنند. قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبياء پيمانكاري اجراي فاز يك توسعه بندر شهيد بهشتي چابهار را برعهده داشت. براي تكميل بندر چابهار تاكنون حدود يك ميليارد دلار هزينه شده است؛ در بندر شهيد بهشتي 203 هكتار اراضي استحصال شده است و مساحت حوضچه آرامش بندر، 300 هكتار است. شركت اپراتور ايراني از محل تسهيلات صندوق توسعه ملي 403 ميليون دلار تجهيزات وارد اين بندر خواهد كرد، همچنين شركت هندي 85 ميليون دلار در قالب سرمايه‌گذاري و در گام دوم 150 ميليون دلار، در اين بندر هزينه خواهد كرد. بنابر‌اين گزارش، قرارداد با هندي‌ها 10 ساله و به صورت BOT در قالب ترانزيت، ترانشيپ و صادرات است و پس از آن تجهيزات تحويل ايران مي‌شود. در بندر شهيد بهشتي چابهار فعلا 2 پست اسكله كانتينري و 3 پست اسكله غلات وجود دارد كه پس‌كرانه اسكله كانتينري 32 هكتار و پس‌كرانه اسكله غلات 33 هكتار است؛ ظرفيت بندر 5/8 ميليون تن در سال است. در اين بندر امكان پهلوگيري كشتي با ظرفيت 120 هزار تن و آبخور 16 متر وجود دارد. با تكميل خط‌آهن چابهار- زاهدان كه هم‌اكنون با پيمانكاري قرارگاه خاتم در حال انجام است، اين بندر اقيانوسي به شبكه سراسري ريلي متصل مي‌شود.
توسعه روابط ايران و هند
هند به عنوان سرمايه‌گذار بندر چابهار يكي از كشورهايي است كه با افتتاح فازيك بندر چابهار روابط دو كشور توسعه قابل توجهي خواهد يافت؛ موضوعي كه «ار پونياه آياپان رادا كريشان»، وزير دارايي و كشتيراني هند هم به آن اشاره مي‌كند و مي‌گويد: افتتاح اين پروژه بر نقش هند و ايران در منطقه تاثير مثبت دارد. دولت هند به گسترش روابط خود با ايران در زمينه زيرساخت‌ها و انرژي بسيار اهميت مي‌دهد. بندر چابهار از نظر راهبردي براي هند و ايران بسيار مهم است. توسعه بندر چابهار يك مسير ارتباطي بسيار مهم براي دو كشور ايجاد مي‌كند و دستيابي هند به افغانستان را نيز سهولت مي‌بخشد. افتتاح فاز اول اين بندر نه تنها در توسعه روابط ايران و هند نقش مهمي دارد، بلكه بر اقتصاد تمام كشورهاي منطقه نيز تاثير خواهد گذاشت. بدون ترديد توسعه بندر چابهار براي كشورهايي مانند افغانستان نيز بسيار مفيد است و به توسعه اين كشور و همچنين ساير كشورهاي آسياي مركزي كمك مي‌كند. وي درباره طرح توسعه تنها بندر اقيانوسي ايران و همكاري هند دراين پروژه توضيح داد: در فاز اول بندر چابهار ما قصد داريم يك اسكله باري چند منظوره به طول ۶۰۰ متر ايجاد كنيم. در فاز دوم اين پروژه، هند يك پايانه كانتينري به طول ۶۵۰ متر در اين بندر خواهد ساخت. توسعه اين بندر به اقتصاد هند و ايران كمك كرده و ميزان تجارت هر دو كشور را گسترش مي‌دهد.
رادا كريشان درباره راه‌هاي گسترش همكاري‌هاي هند و ايران تاكيد كرد: دولت و مردم ايران و هند علاقه‌مند به افزايش روابط دوستانه با يكديگر هستند و هند قصد دارد همكاري‌هاي خود با ايران را در آينده گسترش دهد. روابط مردمي و سياسي دو كشور هم توسعه يافته است. مثلا نارندا مودي، نخست‌وزير هند در راستاي گسترش روابط با ايران بود كه توافق چابهار را امضا كرد. همچنين سوشما سواراج، وزير امور خارجه هند نيز در نظر دارد در آينده با محمد جواد ظريف همتاي ايراني خود ديدار كرده و در خصوص گسترش روابط گفت‌وگو كند.
وي با ابراز اميدواري به اينكه حسن روحاني رييس‌جمهور ايران هرچه زودتر به هند سفر كند، تاكيد كرد: همه اين تبادلات و توافقنامه‌ها نشان‌دهنده روابط رو به رشد ايران و هند است.
تاكيد بر تسهيل تجارت سه‌جانبه ايران، افغانستان و هند
نشست سه جانبه موافقتنامه چابهار با حضور «عباس آخوندي» وزير راه و شهرسازي ايران، «كريشنان» وزير كشتيراني هند و «همايون رسا» وزير تجارت و صنايع افغاستان در حاشيه مراسم افتتاح فاز نخست بندر شهيد بهشتي چابهار برگزار شد. درجريان اين نشست طرفين بر پيشرفت‌هايي كه در چارچوب موافقتنامه چابهار توسط سه كشور مذكور در راستاي عملياتي‌سازي، پروسه‌هاي قانوني و تجاري‌سازي مسير چابهار انجام شده بود را مرور كردند. همچنين اعضاي شوراي هماهنگي موافقتنامه چابهار معرفي شدند و مقرر شد هر سه كشور اقدامات موثر خود را براي اجرايي كردن تسهيل تجارت در كريدور چابهار عملياتي كنند. همچنين مقرر شد در آينده نزديك اعضاي اصلي شوراي هماهنگي موافقتنامه چابهار كه عبارتند از معاونان وزراي سه كشور، در تهران يك نشست سه‌جانبه برگزار كنند.