وقتي سودهاي نجومي صداي رييس بانك مركزي را هم بلند مي‌كند
دردسرهاي سود 89 درصدي ثامن‌الحجج
گروه اقتصادي| شايد اگر زماني از سودهاي 30 درصدي و 28 درصدي صحبت مي‌كرديم براي شنونده‌ها عجيب و غريب بود يا زماني كه سپرده‌گذاران بانكي با شنيدن الزام كاهش سود بانك‌ها به 18 درصد منابع مالي خود را از بانك‌ها خارج كردند بسياري طمع دريافت سود 22 و 24 درصدي يا حتي 30 درصدي را دليلي براي اين امر مي‌خواندند و با نگاهي سرزنش‌كنانه به آنها مي‌نگريستند. هيچكس تصور نمي‌كرد كه روزي رييس كل بانك مركزي از سودهاي 40 درصدي و 89 درصدي در نظام بانكي كشور صحبت كند. اما گويا بي‌ضابطه بودن سودهاي بانكي موجب شده است تا پرداخت سودهاي نامتعارف صداي رييس كل بانك مركزي را هم به هوا بلند كند.
ولي‌الله سيف، رييس‌كل بانك مركزي زماني كه شنبه شب در يك برنامه تلويزيوني شركت كرد، روايتي از شيوه كار موسسات غيرمجاز اعتباري مطرح كرد كه مي‌تواند دليل ورشكستي و سرگرداني امروز سپرده‌گذاران اين موسسات را روشن كند. وي كه خود به نقد فعاليت اين موسسات پرداخته بود، گفت: «مورد داشته‌ايم شخصي مبلغ 23 ميليارد تومان از سال 92 تا 94 نزد موسسه ثامن‌الحجج (ع) سپرده داشته و ماهانه 89 درصد سود دريافت مي‌كرده، سود 40، 42 و 43 درصد هم در اين موسسات طبيعي بوده است. شخص ديگري هم 11 ميليارد تومان سود دريافت كرده است. فرد ديگري 15 ميليارد و 800 ميليون تومان با سود 40 درصد دريافت كرده است.»
با اين ارقام سود اگر اين موسسات اعتباري ورشكسته نمي‌شدند بايد درباره مبناي علم اقتصاد شك مي‌كرديم. موسسات اعتباري خوشبختانه اجازه انتشار پول براي پرداخت سود را ندارند و قاعدتا بايد از سود سرمايه‌گذاري‌شان در توليد كالا و خدمات سود سپرده‌گذاران را بپردازند. پرداخت سود 89 درصدي و ارقامي كه از زبان رييس‌كل بانك مركزي شنيده مي‌شود اساسا از راه توليد و هيچ بازار ديگري حتي واسطه‌گرهاي معمول درنمي‌آيد. تنها بازاري كه ممكن است چنين سودي توليد كند «قمار» است. متوقف كردن اين موسسات، از وارد شدن خسارت بيشتر جلوگيري كرده و اقدام موثري است اما شفاف نبودن ساز و كار توليد سود در بانك‌ها و موسسات اعتباري زمينه بروز چنين فسادهايي است. سيف از ادامه فرآيند ساماندهي موسسات غيرمجاز اين گونه ياد كرد: بازار پول كشور تحت تاثير مخرب موسسات غيرمجاز نمي‌توانست انضباط لازم را به خود ببيند اما در حال حاضر مي‌توانيم بگوييم هيچ موسسه غيرمجاز فعالي در كشور نداريم و اين دستاورد بزرگي محسوب مي‌شود؛ حصول اين دستاورد از جمله برنامه‌هايي بود كه اوايل دولت يازدهم براي بانك مركزي ترسيم شده بود. سياست متعادل‌سازي نرخ سود بانكي كه در شهريورماه امسال اعمال شد از جمله اقدامات موثر بانك مركزي در ماه‌هاي اخير است براي اطمينان بازرسي‌هايي را از شعب بانك‌ها به عمل مي‌آوريم، ظرف يك ماه حدود پنج هزار شعبه را مورد بازرسي قرار داده‌ايم.
سامانه ساماندهي چك
ولي‌الله سيف در بخش ديگري از سخنانش از راه‌اندازي سامانه صياد خبر داده است. به گفته سيف اين سامانه حلقه مكمل سامانه چكاوك است و وظيفه استانداردسازي سايز و فرم چك‌ها و جلوگيري از هرگونه جعل چك را بر عهده دارد.
سيف در اين باره گفت: بانك مركزي، بانكدار دولت است؛ در گذشته به‌دليل كمبود شعب در سراسر كشور، اين مسووليت را نمايندگي مي‌داد كه معمولا هم بانك ملي متولي اين مسووليت بود كه اين اقدام باعث ايجاد بي‌نظمي و عدم اشراف براي خزانه‌دار كل كشور شده بود كه در قانون برنامه پنجم تدوين شد كه بانك مركزي با طراحي يك سامانه وظيفه خودش را دوباره خودش انجام دهد.
رييس‌كل بانك مركزي افزود: عملكرد پايلوتي از سال گذشته بر دوش سامانه نسيم قرار گرفت كه پرداخت حقوق دستمزد پرسنل آموزش و پرورش از جمله اين اقدامات است.
تسهيلات پرداختي
رييس كل بانك مركزي در ادامه به اقدامات موثر در بعد تسهيلاتي اشاره كرد و افزود: طي 7 ماه اول امسال 313 هزار ميليارد تومان تسهيلات ارايه شده كه در مقايسه با رقم مشابه قبل 6/12 درصد افزايش داشته. در سال گذشته در راستاي تحقق مثبت نظام بانكي اقدامي انجام داديم، 16 هزار ميليارد براي حمايت از بنگاه‌هاي كوچك متوسط كنار گذاشتيم كه البته اين اقدام خوب جواب داد.
سيف گفت: در سال جاري بر اساس عملكرد سال قبل ارقامي را براي بنگاه‌هاي كوچك و متوسط تعيين كرديم. 20 هزار ميليارد تومان براي بنگاه‌هاي كوچك و متوسط، 10 هزار ميليارد تومان براي نوسازي خطوط توليد و 200 هزار ميليارد تومان هم براي اشتغال خانگي و روستايي و شهري تخصيص يافت. او ادامه داد: طرح ضربتي قرض‌الحسنه ازدواج ديگر طرحي است كه همكاران بنده اجرايي كردند به‌گونه‌اي كه در دوره‌اي 50روزه، 520 هزار مورد را پرداخت كردند. در طول هفت ماه نخست امسال، 780 هزار تسهيلات قرض‌الحسنه ازدواج پرداخت شده اين يعني صف انتظار از بين رفته است البته بعد از اجراي طرح ضربتي، حدود 150 هزار نفر در صف انتظار بودند كه براي 120 هزار نفر از اين تعداد پرونده تشكيل شده و اميد است تا پايان سال ديگر صفي وجود نداشته باشد.