بازخواني سه دقيقه طلايي كه همه آنچه لازم است را روايت ميكند
جادوي شعر و موسيقي براي والاپيامدار
نازنين متيننيا
فرهاد كه ميخواند «ديرينه، اي محمد... جا هست بيش و كم آزاده را... كه تيغ كشيده است بر ستم... والا پيامدار محمد»، ديگر مهم نيست «پيامبر» را تا چه اندازه ميشناسي و چطور مسلماني هستي؛ «محمد» در همنشيني درخشان واژههاي سياوش كسرايي «عباي وحدت را تمثيلوار برسرپاكان روزگار» كشيده و حنجره فرهاد چنان با صلابت نامش را صدا ميزند كه مطمئن ميشوي «هيچ دياري به ظلم و جور» برقرار و استوار نميماند. موسيقي تو را مسخ ميكند و آنچه در انتها ميماند، يكي از زيباترين تصويرها از پيامبر اسلام است. جادوي شعر و موسيقي كار خودش را كرده و ديگر به هيچ توضيح اضافه
نياز نداري.
باورت نميشود كه همين سه دقيقه كافي است تا هرآنچه لازم است بداني، اما انگار كافي است و تبليغي هم در كار نيست. حتي از حرفهاي كليشهاي و شعاري هم خبري نيست. موسيقي كه آغاز ميشود، اميد را معنا ميكند و به هرآنچه در زندگي بيمعنا است، معنا ميدهد. موسيقي آرام آرام از «عدلي» ميگويد كه منتظرش هستي و تعريف ميكند سايه آن «نازنين عبا» در همين حوالي است. اگر بارها و بارها اين سهدقيقه را تكرار كني، روايتهايي تازهتر در زيروبم شعر، موسيقي و صداي خواننده كشف ميكني و در آستانه چهل سالگي اثري قرار ميگيري كه همچنان تاثيرگذار است، هيچوقت كهنه نميشود، از دست نميرود و فراموش شدني هم نيست.
از آن جمع سازنده اثر، دو نفر در خاك هستند، اما مرگ و نيستي هم باعث نشده تا موسيقي در آرشيو خاك بخورد و شنيده نشود و به هرمناسبتي، حتي رسانه ملي با همه قواعد و خطقرمزها نميتواند از اين اثر بگذرد و گهگاهي آن را پخش ميكند.
چهل سال گذشته و در اين سالها اما كدام يك از آثار هنري به فراگيري، تاثيرگذاري و ماندگاري قطعه «وحدت» رسيدهاند؟! راز اين سهدقيقه جادويي چيست؟! چطور ميشود با داشتن چنين الگو و مرجعي، همچنان در خانههاي اوليه فرهنگسازي بمانيم و اكثريت آثار هنري توليد شده از اين جنس در آرشيو خاك بخورند و منتظر بمانند تا در مناسبتهاي مذهبي با يك گردگيري براي مخاطب كم حوصله و پرشدن كنداكتور برنامه، در فهرست پخش قرار بگيرند؟! و سوالهاي بسيار ديگر... سوالهايي كه بايد پرسيده شوند تا شايد با پيدا شدن پاسخ مناسب مسير اشتباهي كه اينهمه سال رفتيم را اصلاح كنيم و فرصتها را بيش از اين از دست ندهيم و حوصلهاي براي شنيدن و ديدن آثار تازه باقي بگذاريم.