كتاب‌هاي درسي پس از يك‌سال كيلويي فروخته مي‌شود
امين آصفي
چند سالي است كه بازار كتاب در ايران با كاهش شمارگان و اقبال همراه شده است و حمايت‌هاي نهادهاي مختلف دولتي نيز كاهش يافته است اين مورد عوامل بسياري از جمله كاهش قدرت خريد، كمبود نقدينگي، نبود كتاب در سبد مصرفي خانواده‌ها، كاهش ترويج فرهنگ كتابخواني، افزايش برنامه‌هاي اينترنتي و موبايلي و پيامد‌هايي از اين قبيل داشته است. اما با اين بازار كساد فروش كتاب، بيشترين فروش كتاب‌ها در بخش كتاب‌هاي آموزشي است كه آن هم نسبت به گذشته دچار افت و نشيب‌هايي است تا حدي كه ناشراني از اين شغل ورشكست شده‌اند و تعدادي هم تيراژهايشان بسيار كاهش يافته و به زير هزار جلد رسيده است. طبق آمارها و مشاهدات مختلف ناشران آموزشي بالاترين فروش‌ها را دارند و ميزان درآمد آنها از ساير ناشرين حوزه‌هاي ديگر نشر بيشتر است. اما اين ناشران مشكلات بسياري نيز دارند كه عموم مردم آنها را ناديده مي‌گيرند، بخشي از اين مشكلات به شرح ذيل است:
- هرساله كتاب‌ها بايد به روز شود و با تغيير كتاب درسي كل يا بخشي از كتاب مجدد تاليف و ويراستاري شود يا با برگزاري كنكور و امتحانات نهايي بايد سوالات آنها به كتاب اضافه شود تا كتاب به روز باشد. با اين شرايط عمر اكثر كتاب‌هاي آموزشي كمتر از يك سال است و اگر ناشري نتواند تيراژ چاپ شده را تا پايان سال تحصيلي بفروشد قطعا ضرر كرده و بايد كتاب‌ها را كيلويي بفروشد يا خمير و بازيافت كند. در ضمن در چاپ جديد خرج‌هاي فيلم، زينك و... نيز اضافه مي‌شود.
- رقابت بر سر قيمت پشت جلد: با توجه به قرابت موضوعي كتاب‌ها، تعدد ناشر و تعدد كتاب‌هاي مشابه در هر مقطع، ناشران براي فروش محصول خود مجبورند كتاب‌هاي خود را با كمترين قيمت و حداقل سود قيمت بزنند تا مشتريان بيشتري را جذب خود كنند.
- افزايش توليد غيرقانوني كتاب‌ها و فايل آنها و فروش و توزيع غيرقانوني كتاب و فايل كتاب تقلبي كه هر روزه رو به افزايش است و پيگيري قانوني اين موارد نتيجه بخشي كمي دارد.
- بالا بودن هزينه‌هاي توليدي كتب آموزشي: براي حضور در فضاي رقابتي نياز است تا ناشران هم ظاهر كتاب و هم محتواي علمي را از سطح مقبولي برخوردار كنند تا مورد نظر خريدار قرار گيرند.
بازرس انجمن فرهنگي ناشران آموزشي