اعتبارات كنترل آسيب‌هاي اجتماعي
100 ميليارد تومان كاهش يافت
براي اولين بار، «ايدز» در صورتجلسه شوراي اجتماعي كشور قرار گرفت
بنفشه سام‌گيس
شوراي اجتماعي كشور، براي اولين بار موضوع ايدز را در دستور جلسه خود قرار داد. سه‌شنبه شب و در نودوپنجمين جلسه اين شورا كه به رياست وزير كشور برگزار شد، 28 عضو شورا تاييد كردند كه ايدز، يكي از مهم‌ترين آسيب‌هاي اجتماعي در كشور است. اين تاكيد كمتر از 10 روز پس از برگزاري هفته ايدز مطرح شد. كمتر از 10 روز پس از آنكه وزير بهداشت نسبت به افزايش آمار ايدز و ناتواني دولت در مقابل افزايش آمار اين بيماري رفتاري ابراز نگراني كرد و اعلام شد كه از بيش از 66 هزار بيمار تخميني اچ.آي.وي ايدز در كشور، نيمي از مبتلايان از ابتلاي خود بي‌خبرند. شايد به سبب همين هشدارها بود كه عبدالرضا رحماني‌فضلي، رييس شوراي اجتماعي كشور هم در توافق مشترك با اعضاي شورا، تصميم گرفت ايدز را دستورجلسه اين نشست قرار دهد و روز گذشته هم در توضيح برخي جزييات جلسه نود و پنجم شورا كه چند هفته‌اي پس از ديدار پنجم با رهبري و گزارش‌دهي درباره اقدامات منجر به كنترل و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي برگزار شد، گفت: «ايدز در حال حاضر به عنوان يك آسيب اجتماعي مطرح است، چرا كه دامنه و شدت تاثيرگذاري آن بر بيماري‌ها و آسيب‌ها مورد توجه است، وزارت بهداشت هم گزارشي از آخرين وضعيت ايدز در كشور ارايه كرد و طبق جمع‌بندي انجام شده، مقرر شد وزارت بهداشت برنامه جامع تقسيم كار ملي را آماده كند و دستگاه‌هاي معين و همكار نيز مشخص شوند و هدفگذاري به‌صورت كامل انجام شود تا به‌تناسب دوره‌هاي زماني پيگيري‌هاي لازم صورت پذيرد.»
ارايه گزارشي از وضعيت ايدز در جمع اعضاي شوراي اجتماعي كشور در حالي است كه روز 13 آذر ماه و در همايش روز جهاني ايدز هم، رضا محبوبي؛ معاون امور اجتماعي و فرهنگي وزير كشور، در ارايه گزارشي از طلاق، اعتياد و مفاسد اخلاقي، به عنوان آسيب‌هاي اجتماعي تاثيرگذار در شيوع ايدز گفت: «بيشتر افراد وقتي آمار طلاق را مي‌شنوند، آن را به بيكاري و فقر و مشكلات اقتصادي ربط مي‌دهند، اما ما در وزارت كشور با انجام مطالعاتي متوجه شديم نرخ طلاق در سراسر كشور ٢٣ درصد اما در شمال تهران - منطقه شميران - ٦٠ الي ٦٧ درصد است. نرخ شيوع اعتياد هم در جامعه عمومي كشور 5 و يك‌دهم درصد اما در جامعه كارگري ٢٢ درصد است كه نشان از تاثير فقر بر ابتلاي به اعتياد دارد.»
محبوبي در همين همايش خبر داد كه ايدز و سلامت جنسي، يك تابو در كشور است و وزارت كشور تلاش كرده با مطالعه‌اي راهكارهايي براي ارتقاي سلامت جنسي تهيه كند و هم‌اكنون هم در حال تدوين سند سلامت اجتماعي است ضمن آنكه يكي از ملاك‌هاي ارزيابي عملكرد استانداران، ميزان مداخله آنها در برنامه‌هاي سلامت مرتبط با كاهش شيوع ايدز تعيين شده است.
اما با گذشت چند هفته از ديدار اعضاي شوراي اجتماعي كشور با رهبري و ارايه پنجمين گزارش از اقدامات موثر در كاهش و كنترل آسيب‌هاي اجتماعي، رحماني فضلي روز گذشته خبر داد كه تاكيد رهبري در اين ديدار، استفاده از ظرفيت‌هاي مردمي و سمن‌ها در حوزه آسيب‌هاي اجتماعي، توجه به پيشگيري و افزايش حمايت مالي از انجمن‌هاي غير دولتي فعال در حوزه كنترل آسيب‌هاي اجتماعي بوده علاوه بر آنكه يكي از سياست‌هاي جديد در اين ديدار، اختصاص 50 درصد منابع به پيشگيري از آسيب‌هاي اجتماعي بود.
به گفته رحماني‌فضلي، در پي تاكيدات رهبري، 300 ميليارد تومان رديف بودجه جداگانه براي كنترل آسيب‌هاي اجتماعي در لايحه بودجه ۹۷ در نظر گرفته شده كه بايد به اين رقم، 200 ميليارد تومان رديف بودجه عمراني براي مقابله با حاشيه‌نشيني هم اضافه شود چرا كه از تاكيدات رهبري در ديدار اخير اعضاي شوراي اجتماعي كشور، پيگيري مساله حاشيه‌نشيني به عنوان اولويت اقدامات در حوزه كنترل آسيب‌هاي اجتماعي بوده است. البته وزير كشور از اين بابت مورد پرسش واقع نشد و توضيح هم نداد كه چرا با گذشت يك سال و نيم از دومين ديدار با رهبري و در حالي كه ارديبهشت سال گذشته و در هشتادمين جلسه شوراي اجتماعي كشور، 400 ميليارد تومان براي كنترل آسيب‌هاي اجتماعي اختصاص يافت، اين‌بار و در حالي كه بايد اعتبارات ويژه حمايت از انجمن‌هاي غير دولتي و اقدامات پيشگيرانه و مصون‌سازي جمعيت در معرض خطر هم، در بودجه اختصاصي منظور شود، رديف بودجه پيشنهادي دولت براي كنترل و كاهش آسيب‌هاي اجتماعي، 100 ميليارد تومان كاهش يافته است. كاهش اعتبارات مقابله با آسيب‌هاي اجتماعي، در حالي است كه روز گذشته سيد مويد علويان؛ رييس شبكه هپاتيت كشور هشدار داد بنا بر تخمين‌ها، 186 هزار نفر در كشور مبتلا به هپاتيت c هستند كه حدود 70 درصد اين مبتلايان، شناسايي نشده و مي‌توانند مانند مبتلايان ناشناخته اچ.آي.وي ايدز، ناقل فعال بيماري باشند. با هشدار روز گذشته علويان و در حالي كه راه‌هاي انتقال و ابتلا به هپاتيت c از همان الگوي ابتلاي به ايدز پيروي مي‌كند، به نظر مي‌رسد در صورت اختصاص نيافتن اعتبارات ويژه پيشگيري و درمان رايگان و ريشه‌كني اين بيماري ويروسي در كشور كه به زعم اين مقام مسوول، حدود 150 ميليارد تومان براي مدت 10 سال برآورد شده، در آينده‌اي نزديك شاهد همنشيني ايدز و هپاتيت c در حد وسيع خواهيم بود چرا كه امروز هم بيشترين مبتلايان هپاتيت c در كشور، مصرف‌كنندگان تزريقي مواد مخدر، زندانيان و شركاي جنسي اين افراد هستند و نتايج تحقيقات پراكنده‌اي كه در دهه اخير و در معتادان تزريقي مواد مخدر انجام شده، از شيوع 20 الي 40 درصدي هپاتيت c و شيوع 15 الي 25 درصدي اچ.آي.وي ايدز در اين جمعيت خبر مي‌دهد كه به فرض ثابت ماندن شيوع 20 الي 25 درصدي پيروي از الگوي اعتياد تزريقي در آمار معتادان كشور، امروز و از جمعيت دو ميليون و 800 هزار نفري معتادان ايران، 560 الي 700 هزار نفر اعتياد تزريقي دارند كه در صورت تزريق مشترك، 100 الي 150 هزار نفر از آنان در معرض ابتلا به اچ.آي.وي ايدز و 150 الي 280 هزار نفر از آنان در معرض ابتلا به هپاتيت c هستند.