آغاز گفتوگوهاي دوباره برجامي
گروه ديپلماسي| گفتوگوهاي ايراني تروييكاي اروپايي (فرانسه، بريتانيا و آلمان) با ايالات متحده آغاز شده است. از ميان 5 عضو غيرامريكايي حاضر در مذاكرات هستهاي ايران، روسيه و چين از ميز مذاكره با واشنگتن دور ماندهاند و به نظر ميرسد كه امريكا نيز تمايلي به وارد كردن آنها به اين جمع مشورتي ندارد. ركس تيلرسون، وزير خارجه ايالات متحده روز گذشته كمتر از يك هفته پس از سفر به پاريس و لندن و رايزني با همتاهاي خود در كشورهاي ميزبان اعلام كرد كه كارگروه مشترك امريكا با تروييكاي اروپايي گفتوگو درباره توافق هستهاي ايران را آغاز كردهاند. به گفته تيلرسون هدف از اين كارگروه مشخص كردن تغييراتي است كه بايد در برجام داده شود تا مورد پسند رييسجمهور ايالات متحده قرار بگيرد! اين ادعاي وزير خارجه امريكا در حالي مطرح شده است كه در چندهفته گذشته در تهران مقامهاي متفاوت به صراحت از غيرقابل مذاكره مجدد بودن توافق هستهاي سخن گفتهاند. تيلرسون كه در ورشو با خبرنگاران سخن ميگفت تاييد كرد كه سه كشور اروپايي رايزنيهاي ايراني با واشنگتن درباره توافق هستهاي مصوب 2015 را آغاز كردهاند. ركس تيلرسون به عنوان نماينده دونالد ترامپ، رييسجمهور ايالات متحده مسووليت هشدار دادن به اروپاييها را در 10 روز گذشته برعهده داشته و به آنها تاكيد كرده كه اگر با تغييرات مدنظر ترامپ موافقت نكنند بايد خروج واشنگتن از برجام را قطعي بدانند. به گفته تيلرسون، كارگروه مشترك قرار است در جلسات خود به اين سوالها پاسخ بدهد: حجم تغييراتي كه بايد در برجام رخ بدهد چه اندازه است و تا چه اندازه بايد ايران را در اين بحثهاي تازه براي اصلاح برجام دخالت داد؟
دونالد ترامپ پس از تمديد تعليق اجراي تحريمهاي هستهاي ايران هشدار داد كه اين آخرين بار است كه دست به اين اقدام ميزند و بار بعد تنها در صورت تقويت و تغيير مفاد توافق است كه تمديد تعليق تحريمهاي هستهاي ايران را امضا ميكند. همزمان برخي منابع امريكايي ميگويند كه ترامپ به دنبال نگارش توافقي جانبي در كنار توافق هستهاي است كه در سايه آن بر زمان محدوديت فعاليتهاي هستهاي ايران افزوده شود. يكي ديگر از درخواستهاي رييسجمهور امريكا همچنين وضع محدوديتهايي بر برنامه موشكي ايران است.
درحالي كه بسياري از تحليلگران اعتقاد دارند كه برجام بهانه امريكاست و ترامپ به دنبال مهار فعاليتهاي منطقهاي ايران و مديريت آزمايشهاي موشكي اين كشور به درخواست متحدان منطقهاي مانند عربستان سعودي است، تيلرسون نيز در سخنان روز گذشته خود با زبان بيزباني به اين نكته اشاره كرده و گفت: برجام تنها يك بخش كوچك از سياستهاي امريكا در خاورميانه است و نگراني فوريتر واشنگتن درباره فعاليتهاي غيربرجامي تهران مانند حمايتهايش از حوثيها در يمن و انتقال سلاح به اين گروه است. ادعاي تيلرسون درباره همكاري ايران و حوثيها همواره از سوي تهران رد شده است. وزير خارجه ايالات متحده در اين باره به خبرنگاران گفت: كارگروه مشترك امريكا و سه كشور اروپايي درباره حوزههاي همكاري بيشتر دو طرف براي تغيير رفتارهاي ايران تحقيق خواهند كرد.
تيلرسون چند روز پيش همزمان با تشويق اروپاييها براي ورود به فاز گفتوگو با امريكا درباره برجام، تاكيد كرده بود كه دو طرف نميتوانند تا ماه مه كه ضربالاجل بعدي براي تمديد تعليق تحريمهاي هستهاي ايران در امريكاست به نتيجهاي براي اصلاح برجام برسند.
درحالي كه نيكي هيلي، نماينده امريكا در سازمان ملل فردا در واشنگتن مشغول نمايش لاشه موشك شليك شده به سمت رياض از سوي يمن و متهم كردن ايران به انتقال تجهيزات به صنعا است، ركس تيلرسون نيز برخلاف يك سال گذشته بيشتر در زمين ترامپ براي تخريب يا تضعيف حداكثري برجام بازي خواهد كرد. آسوشيتدپرس در گزارشي در اين باره مينويسد: در حالي كه دونالد ترامپ در داووس ادعا كرده بود كه شعار امريكا اول است، به معناي امريكا تنها است نيست، وزير خارجه وي در تور اروپايي يك هفته گذشته خود تلاش كرد با جلب اجماع عليه ايران به همتاهاي خود در اروپا بفهماند كه منظور رييسجمهور بدفهميده شده است.
مسووليت تيلرسون در تور اروپايي خود متقاعد كردن اروپا به تشديد فشارها بر ايران بود و البته روسيه را نيز به انجام حملات شيميايي در سوريه متهم كرد و از تركها نيز براي حمله به كردهاي عفرين انتقاد كرد. اين در حالي است كه تيلرسون در يك سال گذشته به نسبت جايگاهي كه در كابينه ترامپ به خود اختصاص داده در حوزه پروندههاي حساس سياست خارجي ايالات متحده مانند ايران كمتر فعال بوده است و ترامپ مسووليت تخريب برجام را بر گردن نيكي هيلي انداخته بود.
تيلرسون از ابتدا نيز تاكيد كرده بود كه ايران عضو كارگروه مشترك امريكا و اروپا براي اصلاح توافق هستهاي نخواهد بود اما ممكن است كه در برخي موارد ايرانيها را نيز براي بحث درباره برخي سوژههاي خاص دعوت كنند. تيلرسون در حالي ايده تحت فشار قرار دادن ايران را دنبال ميكند كه وزير خارجه فرانسه اخيرا از اين موضع امريكا انتقاد كرده و سوال كرده بود كه چرا روسيه و چين يا اتحاديه اروپا به عنوان يك قالب طرف مشورت و رايزني امريكا قرار نميگيرند و همه فشارها بر سه كشور اروپايي وارد ميشود.