من ويلچر نشينم، پس هستم
حسين غياثي
آيا معلولان در ساختن ذهنيت افكار عمومي نسبت به خودشان مسووليت دارند؟ به اشتراك گذاشتن عكس بيماران مبتلا به بيماري تحليل عضلاني نخاعي SMA در شبكه‌هاي اجتماعي يكي از كارهايي بود كه براي شناساندن اين بيماري و مبتلايان آن در ايران به افكار عمومي و مسوولان ضروري بود. در شبكه‌هاي پيام‌رسان به ويژه تلگرام گروه‌هاي زيادي مخصوص معلولان وجود داشت اما وقتي به صفحه‌هاي شخصي عزيزان فعال در شبكه‌هاي اجتماعي و پيام‌رسان‌ها نگاهي مي‌انداختم، متوجه شدم كه بسياري از كاربران با نام‌هاي مستعار و عكس‌ها و تصاويري بدون عكس‌هاي خودشان در فضاي مجازي حضور دارند و ماجرا زماني برايم جالب شد كه مي‌ديدم تعدادي از بچه‌ها در گروه‌هاي گفت‌وگو درباره بيماري و معلوليت خود و استفاده از صندلي چرخدار با ديگران صحبت مي‌كنند اما عكس خود را در صفحه شخصي‌شان به گونه‌اي چيده‌اند كه ويلچر و صندلي چرخدار آنها مشخص نباشد.
يك شب تابستاني به همراه خانواده و بستگانم به باغ موزه قصر رفتم؛ آن شب در محل باغ موزه جشنواره‌اي با نام تهران قديم در حال برگزاري بود. در بخشي از جشنواره يك دكور از محله‌اي قديمي در تهران ساخته شده بود و چند نفر بازيگر با شمايل جاهل‌هاي دهه 30 و 40 تهران در اين دكور حضور داشتند و نقش بازي مي‌كردند. در اين بخش از جشنواره برگزار‌كنندگان ترتيبي داده بودند تا شما بتوانيد با پرداخت مبلغي در دكور و در كنار جاهل بازيگر‌ها عكس يادگاري بگيريد و در محل عكس را ظاهر كنيد. هنگامي كه من و همراهانم تصميم گرفتيم كه عكس يادگاري بيندازيم عكاس از من و همراهانم عكس گرفت، اما چون ما هزينه دو عكس را پرداخت كرده بوديم مي‌توانستيم عكس پرتره‌اي هم با جاهل‌ها بيندازيم كه از بين تمام همراهان اين من بودم كه حاضر شدم سوژه عكس دوم باشم.
بازيگر جاهل قد بلندي داشت و من كه روي صندلي چرخدار نشسته بودم از لحاظ قدي تفاوت زيادي با او داشتم. عكاس موقع گرفتن عكس چند بار تعلل كرد، من احساس كردم كه اين كار به سبب پيدا كردن قاب مناسب است چرا كه بين من و بازيگر جاهل تفاوت قد بود و كار عكاس را براي قراردادن ما دونفر در يك قاب مشكل مي‌كرد. اما به يكباره عكاس به نزديك من آمد و گفت مي‌خواهيد اين عكس را نيندازم؟ من با تعجب گفتم چرا؟ او گفت اين عكس در مقايسه با عكس قبلي كمي نزديك‌تر است و اين وسيله‌اي كه رويش نشستي در عكس واضح‌تر مي‌افتد، اگر با ويلچر ديده شوي ناراحت نمي‌شوي؟ من سرم را به علامت منفي بالا بردم و گفتم نه، اشكالي ندارد.
ما معلولان جسمي و حركتي همواره از تبعيض و ناديده انگاشته شدن ناراضي هستيم و همواره بر داشتن حقوقي برابر و ويژه خود تاكيد داريم، اما فراموش مي‌كنيم كه تا زماني كه خودمان چهره و ظاهر خودمان را مخفي مي‌كنيم و يكي از كاراترين و مفيدترين وسايل توانبخشي‌مان را مخفي مي‌كنيم و تحمل ديدن خودمان را نشسته روي صندلي چرخدار نداريم، نبايد انتظار داشته باشيم تا افرادي كه هيچ ايده و ذهنيتي درباره معلوليت و جابه‌جايي با ويلچر ندارند به فكر ما باشند و به دنبال اين باشند كه شرايطي را فراهم آورند كه فرد معلول ويلچرسوار بتواند از محيط‌هاي شهري و اماكن عمومي به راحتي استفاده كند. روزنامه نگار