ضرورت تجديدنظر در محتوا
احمد براهويي‌نژاد
اگرچه در شهرها باوجود فناوري‌هاي جديد نظير تلفن‌هاي هوشمند، تبلت، لب تاب و سيستم‌هاي كامپيوتري متنوع و پيشرفته سرانه مطالعه كتاب‌ها و رسانه‌هايي همچون روزنامه‌ها، هفته‌نامه‌ها و... كاهش پيداكرده و اكثر افراد با استفاده از فناوري‌هاي يادشده مطالب و خبرها را مطالعه و رصد مي‌كنند اما در روستاها خصوصا روستاهاي مناطق كم‌برخوردار كتاب، مجله و روزنامه‌ها همچنان مورد استقبال است. در گذري كه از يكي از روستاها داشتم نوجوانان و جوانان روستا با صميميت خاصي اطرافم جمع شده بودند و درخواست كتاب براي مطالعه داشتند كه در آن زمان به‌جز تعدادي روزنامه و هفته‌نامه تاريخ گذشته در ماشين چيز ديگري همراهم نبود. وقتي اعلام كردم كه فقط تعدادي روزنامه و هفته‌نامه همراه دارم با شور و شوق خاصي آنها را قبول كردند. وقتي از آنها پرسيدم اين روزنامه‌ها چه استفاده‌اي براي شما دارند؟ اظهار داشتند مطالب آنها را براي مطالعه استفاده مي‌كنيم و تاريخ گذشته آنها چندان اهميتي ندارد.
در طول دو سال گذشته و در راستاي ترويج فرهنگ مطالعه و كمك به ايجاد كتابخانه‌هاي روستايي با همكاري دوستان در موسسه پويش شرق آباد، كانون گامك و طرح نذركتاب كه تاكنون 4 مرحله اجرا شده و همچنين ديگر دوستان فعال و علاقه‌مند توانستيم به بيش از 25 روستا در مناطق كم برخوردار استان سيستان و بلوچستان كتاب اهدا كنيم و به ايجاد كتابخانه‌هاي روستايي كمك كنيم. طرح نذركتاب علاوه بر ارسال كتاب به روستاهاي استان سيستان و بلوچستان به ديگر مناطق روستايي استان‌هاي كشور نيز كتاب‌هاي اهدايي را ارسال كردند.
با توجه به انتشار اخبار توسط برنامه‌هاي مختلف و كانال‌ها، گروه‌ها در فضاي مجازي يا ماهواره و... در نزديك‌ترين زمان، رسالت نشريات مكتوب نظير روزنامه‌ها و... لازم است تغيير كرده و از انعكاس اخبار و حوادث به سمت توليد محتواي موردنياز جامعه هدف و تحليل اخبار، حوادث و موضوعات روز بپردازند. خوراك مغزي و مطالبي را درج و منتشر كنند كه براي خوانندگان كاربردي و درعين‌حال جذابيت خاصي داشته باشد.
مشكلات و مسائل زيادي در جوامع مختلف وجود دارد كه مي‌توان با پرداختن به اينچنين مسائلي و به اشتراك‌گذاري راهكارها و پيشنهاد‌ها يا انعكاس مشكلات به حل آنها كمك كرد يا با توليد محتوا گامي مهم در راستاي توسعه، رشد و تعالي برداشت.
بيش از 51 درصد از جمعيت استان سيستان و بلوچستان را جمعيت روستايي تشكيل مي‌دهد و يكي از مهم‌ترين اتفاقاتي كه طي ساليان اخير شاهد مهاجرت معكوس از شهرها به سمت روستاها هستيم و اگر به خوبي مديريت شود و امكانات زيربنايي و تسهيلات لازم در روستاها فراهم شود، مي‌تواند تا حدود زيادي از رشد حاشيه‌نشيني و معضلات و مشكلات ناشي از آن بكاهد. از طرفي مي‌توان با تسهيل دسترسي نوجوانان و جوانان روستايي و مناطق حاشيه‌نشين به نشريات و جرايد و پرداختن به موضوعات ترويجي و ديگر موضوعات موردنياز جامعه هدف به رشد فكري و توسعه روستاها كمك شاياني كرد.
لازم است متوليان امر با برنامه‌ريزي درست و اصولي تسهيلات لازم را براي كاهش نابرابري‌ها در زمينه توسعه و ترويج فرهنگ مطالعه در مناطق كم برخوردار و خصوصا روستاها داشته باشند چون تاثير بسزايي در آموزش و فرهنگ‌سازي و همچنين رشد و توسعه پايدار اين مناطق در درازمدت دارد.
در حال حاضر شاهد انتشار برخي نشريات و روزنامه‌ها هستيم كه با وجود استفاده از يارانه و حمايت‌هاي دولتي محتواي مطلوب و قابل قبولي ندارند و ضرورت دارد محتوا مورد بازبيني قرار گيرد و با اصلاح وضع موجود و تغيير رويه، استفاده بهينه‌اي از بيت‌المال در جهت خدمت‌رساني به مردم داشته باشند.
متاسفانه برخي روزنامه‌هاي محلي استان با توجه به حجم بالاي مشكلات و معضلات، آنگونه كه شايسته است توليد محتواي مطلوبي نداشته و بيشترين مطالب را به كپي‌برداري از ديگر خبرگزاري‌ها و رسانه‌ها اختصاص داده و نتوانسته‌اند در پيگيري مطالبات مردم تاثير چنداني داشته باشند و جدا از اين موضوع نيز عدم استقلال مالي و تامين هزينه‌هاي چاپ و انتشار روزنامه با درآمد حاصل از آگهي (رپرتاژ) ادارات و سازمان‌هاي دولتي، سبب شده است انتقادات و مشكلات مربوط به اين ادارات و سازمان‌ها را به خوبي منعكس نكنند.
با توجه به تنوع قومي و زبان‌هاي مختلف در كشور و اشتراك زباني با كشورهاي همسايه، توليد محتوا به زبان‌هاي مختلف علاوه بر افزايش آمار خوانندگان نشريه به‌نوعي مي‌تواند در ترويج فرهنگ غني و اصيل ايراني تاثيرگذار باشد.
روزنامه‌اي مي‌تواند ادعاي زنده‌بودن كند كه بتواند به نيازهاي مخاطبان خود در هر گوشه و كنار كشور و حتي فراتر از مرزها پاسخ دهد و با توليد مطالب مناسب باعث رشد سرانه مطالعه شهروندان شود.
كنشگر اجتماعي سيستان و بلوچستان