نقد و بررسي مجموعه زيباشناسي و هنر
بحث از زيبايي كاملا فلسفي است
فيلسوفان از ديرباز در تأمل نسبت به هستي به هنر نيز انديشيده‌اند؛ با اين همه آنچه امروز تحت عنوان زيباشناسي مي‌شناسيم به طور مشخص از قرن هجدهم آغاز شده است. در زبان فارسي آثار اندكي درباره زيباشناسي موجود است. به تازگي كتاب سه‌جلدي زيباشناسي و هنر با ترجمه عبدالله سالاروند منتشر شده است. نشست نقد و بررسي اين مجموعه شامل زيباشناسي و معماري، زيباشناسي و فيلم و زيباشناسي و نقاشي با حضور و سخنراني اسماعيل بني اردلان، حسن بلخاري و مترجم اثر سه‌شنبه ۱۵ اسفند در مركز فرهنگي شهر كتاب برگزار شد.
بني‌اردلان، مدرس فلسفه در اين نشست با بيان اينكه در حوزه زيبايي‌شناسي مانند معماري ترجمه‌هاي خوبي وجود ندارد، گفت: در حوزه نقاشي نيز داشته‌هاي ما بسيار كم است و ترجمه در اين حوزه صورت نگرفته است. در حوزه زيبايي‌شناسي فيلم هم كتاب‌هاي زيادي ترجمه شده اما بيشتر اين كتاب‌ها مشكل ترجمه دارد بدين معني كه يا ترجمه اثر خوب نبوده يا اينكه انتخاب آثار براي ترجمه درست نبوده است. از سوي ديگر مطالعه اين آثار براي خواننده‌هاي عامه و تخصصي برآيندي نداشته است. اين مدرس فلسفه با اشاره به اينكه در حوزه دانشگاهي آشفتگي در مطالب زيبايي‌شناسي وسيع است، افزود: بطور مثال در اين حوزه مباحث فني با فلسفه درآميخته شده است پس گاهي هنرمند با تئوري‌هايي مواجه مي‌شود كه نمي‌داند اساسا بايد با آنها چه كند. اين يكي از مشكلات معاصر ما در حوزه زيبايي‌شناسي است. از سوي ديگر اساتيد هم بر مباحث اين حوزه مسلط نيستند و به همين دليل دچار مشكلات ديگري مي‌شوند. من سال‌ها فكر مي‌كردم چگونه مي‌شود زيبايي‌شناسي را از جايي آغاز و به جايي ختم كرد.
زيبايي‌شناسي در تاريخ فلسفه
قدمتي به اندازه تاريخ دارد
بلخاري نيز در ادامه اين نشست با بيان اينكه معمولا در جامعه هنر و معرفت‌شناسي دو اصطلاح فلسفه هنر و زيبايي‌شناسي به يك معنا به كار مي‌رود، افزود: فلسفه هنر در حقيقت متكفل تبيين نظري آفرينش اثر است و به حوزه فاعل برمي‌گردد اما حوزه زيبايي‌شناسي به لذت بردن از اثري هنري برمي‌گردد. وي ادامه داد: لذت بردن از اثر هنري نقطه وصل هنرمندي است كه اثر هنري را مي‌آفريند و ناظري است كه آن را مي‌بيند. حال سوال اين است كه چرا در جامعه هنري اين دو با هم به كار مي‌روند؟ چون در مساله هنر با هم مشتركند. در اين سه كتاب از تئوري‌هاي هنر صحبت مي‌شود. اثر هنري حوزه مشترك خالق و ناظر اثر هنري است.
به گفته بلخاري، زيبايي‌شناسي حوزه ادراك لذت‌آميزي است كه از اثر هنري در جهان ناظر رخ مي‌دهد. از سوي ديگر بحث زيبايي‌شناسي در تاريخ فلسفه قدمتي به اندازه تاريخ دارد.
رييس انجمن آثار و مفاخر فرهنگي با اشاره به نقل قول نويسنده در سه‌گانه زيبايي‌شناسي گفت: سالاروند در كتاب به خوبي اشاره مي‌كند كه بعد از رنسانس هنرمند به درون خود روي مي‌آورد و اين محصول اين است كه سوژه محوري كانتي جاي ابژه محوري كانتي را مي‌گيرد. بايد در نظر داشته باشيد كه بحث زيبايي كاملا فلسفي است و من در كتاب جديد خود با عنوان «در باب زيبايي» به صورت كامل به اين موضوع پرداختم.
رويكرد نويسنده در اين اثر
تئوريك فلسفي است
عبدالله سالاروند در اين نشست با بيان اينكه سه‌گانه زيبايي‌شناسي در سال‌هاي 2007 تا 2009 نوشته شده، توضيحاتي را درباره كتاب «زيبايي‌شناسي فيلم» ارايه كرد و افزود: در اين كتاب ما با سير تحول نظريه‌هايي در عرصه زيبايي‌شناسي فيلم آشنا مي‌شويم. در اين كتاب نظريه‌هاي مرتبط به اين حوزه در سه دوره كلان تقسيم
مي‌شوند.
وي در ادامه سخنانش درباره كتاب «زيبايي‌شناسي معماري» توضيح داد: رويكرد نويسنده در اين اثر تئوريك فلسفي است. او آن قدر در اين حوزه جايگاه تئوريكي دارد كه مدخلي درباره معماري را در راتلج نوشته است و اشراف خوبي به نظريه‌هاي معماري دارد. در كتاب نويسنده مي‌كوشد تا تمام تاريخ معماري را بررسي كند و نقايص هر كدام را بيان كند.
اين محقق فلسفه هنر افزود: در كتاب به دو دوره تحول معماري اشاره مي‌شود؛ نخست تحول مدرنيسم كه از كلاسيسم به مدرنيسم در نظريه و عمل معماري وجود دارد و ديگري ارزش‌ها و هنجارها و عواطف انساني است كه اينها در جهان معماري چگونه مي‌شود؟ ايبنا