فرصتي دوباره براي همبستگي
زهرا نژادبهرام
هشت مارس روز جهاني زنان بود . اين روز در تقويم شمسي مصادف با 17 اسفند است.سابقه تاريخي اين روز به اوايل قرن بيستم در رابطه با اعتراضات زنان در امريكا براي دستمزد ناكافي و در ادامه در ساير كشورهاي جهان در جهت احقاق حقوق خود بازمي‌گردد. تجربه جهاني مبارزات زنان براي رفع نابرابري و تبعيض در طول بيش از يك قرن گذشته بستري از تعامل و همگرايي را ميان زنان بدون توجه به نژاد، زبان، مليت و ... توسعه يافته يا در حال توسعه فراهم كرد .زنان تمام جهان در اين روز براي درد مشترك گرد هم مي‌آيند تا با اتخاذ راهكارهاي متناسب صلح و همكاري و دوستي را با رفع تبعيض همراه كنند.
سازمان ملل متحد در سال 1977 اين روز را به نام روز زنان و صلح بين‌المللي نامگذاري كرد كه يادآوري كند زنان طلايه‌داران صلح هستند به شرط آنكه اين مهم ابتدا در جوامع شكل بگيرد يعني رفع نابرابري و تبعيض و باور‌پذيري به حقوق همه انسان‌ها فارغ از جنسيت!
در ايران نيز اين روز از سوي زنان مورد توجه قرار گرفته است و بعد از انقلاب به مناسبت‌هاي گوناگون زنان با طرح مطالبات و تلاش براي ارايه راهكارهاي مناسب سعي داشته‌اند همبستگي خود را با همه زنان جهان بيان كرده و بستري براي صلح اجتماعي در جامعه فراهم كنند .
درد مشترك زنان در همه جوامع نظير خشونت شهري، خشونت خانگي، نابرابري در دريافت خدمات بهداشتي و درماني و نابرابري در حقوق و دستمزد و مزاياي شغلي و وجود موانع ارتقاي شغلي و امنيت شغلي و ... همبستگي ميان زنان را بيشتر كرده است. امروز رنج زن سوري كه آوارگي كمر خانواده‌اش را شكانده در كنار ناامني زن اوكرايني به واسطه هجوم نظامي روسيه به كشورش به همراه غم و رنج خشونت 70 ساله بر پيكر زن فلسطيني و اندوه جنگ و ترور بر زن افغاني و نااميدي و وحشت و ترس از آينده نامعلوم كودكان زن يمني، درد مشتركي است كه ميان همه زنان لمس مي‌شود.
امروز ناامني اجتماعي زنان تنها متعلق به يك كشور يا دو كشور نيست، بلكه مساله‌اي است كه به نسبت كم و زياد در همه جوامع قابل مشاهده است .لذا سازمان ملل هر ساله با نامگذاري اين روز به شيوه‌هاي گوناگون سعي در تقويت همبستگي ميان زنان و هشدار به دولت‌ها و جوامع براي جست‌وجوي راهكار مناسب جهت رهايي از اين رنج فراگير آنها ارايه مي‌كند.
مناسبت‌هاي نماديني چون روز جهاني زن (هشت مارس) مغايرتي با روزهاي ملي، مانند گراميداشت مقام زن و روز مادر ندارد . روزهاي جهاني فرصتي دوباره براي طرح درد مشترك و ضرورت بازانديشي دولت‌ها و سازمان‌ها جهت جست‌وجوي راهكارها با استفاده از تجارب جهاني است .هشت مارس متعلق به هيچ كشوري نيست و براي هيچ ملتي نيست هشت مارس براي همه زنان جهان است؛ مسلمان، مسيحي، يهودي، زرتشتي، بودايي و...!
در اين راستا لازم است با نگاهي به تاريخ مبارزات زنان براي احقاق حقوق خود و تلاش براي صلح جهاني كه در آن خانواده و فرزندان‌شان طعم مهر و دوستي و آرامش را لمس كنند، روز همبستگي همه زنان را با شعارهاي جهاني همراه كنيم و خواهان اقدامات عملي دولت‌ها و سازمان‌ها براي اجرايي كردن آنها باشيم!
در اين روز جهاني درخواست كنيم لايحه نفي خشونت از زنان از دستور كار مجلس خارج نشود يا حداقل به تعويق نيفتد! در اين روز درخواست كنيم دولت نسبت به ايجاد فرصت‌هاي شغلي برابر براي زنان و مردان و حمايت از كارآفريني زنان براي كاهش فقر زنانه جديت داشته باشد!
در اين روز درخواست كنيم كه ظرفيت‌هاي آموزشي مدارس و دانشگاه‌ها براي زنان و مردان برابر باشد و كودكان بازمانده از تحصيل دختران نباشند!
در اين روز درخواست كنيم كه سياستگذاري‌هاي كلان با در نظر گرفتن جامعه كه متشكل از دو جنس زن و مرد است با نگرش‌هاي جنسيتي همراه شود تا شرايط لازم براي مشاركت همه شهروندان در اداره كشور فراهم شود!
در اين روز درخواست كنيم كه تنها سازمان مرتبط با زنان يعني معاونت امور زنان رياست‌جمهوري به حاشيه نرود و بودجه‌اش زيرمجموعه ساير نهادها نباشد!
در اين روز درخواست كنيم كه هويت زنان به رسميت شناخته شود فارغ از نقش‌هاي مادري و همسري و براي ارايه خدمات به آن تلاش كنيم!
در اين روز درخواست كنيم كه فضاهاي عمومي شهري اختصاصي نشود و با جداسازي جنسيتي به نوعي زنان را از شهر حذف نكنيم.
در اين روز درخواست كنيم كه اسناد امنيت زنان در شهر و سازمان اجرايي شهري كه در مديريت شهري پنجم تهيه و ابلاغ شد، عملياتي شود!
از اين‌رو روز هشت مارس كه هفته گذشته بود را به مثابه فرصتي ببينيم براي رساندن پيام‌هاي مشترك به همه زنان جهان كه در درد و رنج ناشي از ديده نشدن يا كالايي شدن يا حذف شدن هستند!
در اين ميان نگاهي به تبعيض‌ها قابل تامل است:
- بر اساس آمارهاي بين‌المللي سطح دستمزد زنان كمتر از مردان است و به‌طور ميانگين زنان روزي ۴/۴ ساعت كار بدون دستمزد انجام مي‌دهند كه اين رقم براي مردان تنها ۷/1 ساعت است. گزارش ۲۰۲۰ مجمع جهاني اقتصاد پيش‌بيني كرده 5/99 سال طول خواهد كشيد تا با سرعت پيشرفت كنوني، جهان به برابري جنسيتي برسد. يك قرن براي چنين چيزي، زماني بسيار طولاني است. (1)
- بر اساس آمار در ايران با توجه به شيوع بيماري كوويد 19به‌طور خالص بيش از 1.4 ميليون نفر از بازار كار در سال 99 خارج شدند كه 63 درصد آن زن بودند يعني از هر سه شاغل كه شغل خود را از دست دادند دو نفر زن بودند و بيش از نيمي از زنان بيكار تحصيلات كارشناسي داشته‌اند در حالي كه بيشترين مردان بيكار ديپلم يا پيش‌دانشگاهي داشته‌اند.
- 70 درصد فقراي جهان را زنان تشكيل مي‌دهند و در سطح جهاني زنان به‌طور ميانگين ۵۰ درصد مردان درآمد دارند، اين در حالي است كه 50 درصد جمعيت جهان را تشكيل مي‌دهند، اما يك‌سوم نيروي كار محسوب مي‌شوند.
اين آمار در كنار مرگ و مير زنان از خشونت خانگي و افسردگي و هنگام زايمان در جهان نگراني براي وضعيت زنان را بيشتر مي‌كند .
توجه به مسائل و مشكلات زنان الزامي است كه همه كشورها بايد نسبت به آن توجه نشان دهند، چراكه نيمي از جمعيت كشورها را زنان تشكيل مي‌دهند.روز هشت مارس تلاش مشترك دولت‌ها براي كاهش رنج و آلام زنان از تبعيض و فقر و ناصلح است.
بكوشيم در كنار هم از رنج هم بكاهيم و با نه به جنگ و تحريم و فقر و تبعيض زندگي همه انسان‌ها را بسامان كنيم.
1-https://www.imna.ir/news/560284