«اعتماد» چرايي افزايش شهداي نيروي انتظامي و سربازان مرزي را بررسي مي‌كند
این شهیدان راه حفظ امنیت و موجودیت وطن
گروه سياسي
صبح روز شنبه و در شرايطي كه توجه افكار عمومي ايرانيان بيشتر معطوف ماجراي صف‌هاي طويل در برابر پمپ‌بنزين‌ها و موضوع ديدار بن سلمان با امير عبداللهيان بود، اخباري روي خروجي خبرگزاري‌ها قرار گرفت كه هرچند كمتر مورد توجه رسانه‌ها قرار گرفت، اما از يك نارسايي بزرگ و يك درد جانكاه حكايت مي‌كرد؛ آمار 4 نفره شهداي پليس تنها طي يك روز مساوي است با داغدارشدن 4 خانواده؛ تنها شدن 4 همسر؛ داغدار شدن مادران و پدران و خواهران و برادران و يتيم شدن فرزندان بسياري كه از روز و روزگاري پدر و مادر، يا برادرشان از خانه خارج شده‌اند اما هرگز به خانه بازنگشته‌اند. ساعت حول و حوش 6و 30دقيقه صبح بود كه خبر رسيد 2نفر از ماموران نيروي انتظامي در درگيري با يك قاتل شهيد شده‌اند. استوار يكم امير حسين‌زاده احمدي، گروهبان يكم، محمد احسان شفيعي 2تن از ماموران كلانتري 16اصفهان به دليل تلاش براي افزايش امنيت عمومي و دستگيري يك قاتل، مجروح شده و دقايقي بعد به دليل افزايش شدت جراحات به شهادت مي‌رسند. ساعاتي پس از اين خبر، شهادت يك سرباز پليس به دست يك سارق سابقه‌دار رسانه‌اي شد. اين‌بار رامين جوكار سرباز وظيفه نيروي انتظامي در استان فارس در زمان انتقال يك سارق سابقه‌دار به دادگاه با حمله او مواجه شده و به دليل تيراندازي سارق، به شهادت مي‌رسد. سومين خبر اما از مسجدسليمان مخابره شد؛ استوار يكم سعيد پويان در درگيري با سارقان مسلح در مسجدسليمان به شهادت مي‌رسد. خط خبري همه اين رخدادهاي تلخ كه تنها در يك روز باعث شهادت 4جوان نيروي انتظامي مي‌شود، فقدان امكانات كافي و پيش‌بيني‌هاي لازم براي حفاظت از نيروهايي است كه در سرما و گرما و در سخت‌ترين شرايط تلاش مي‌كنند امنيت را در شهرها و مناطق مختلف كشور برقرار ساخته و در برابر اشرار و بزهكاران بايستند. در كنار اين اخبار، موضوع حملات تروريستي به پاسگاه‌هاي مرزي كشور و شهادت و زخمي شدن جوانان ايراني در مرزها، هر از گاهي در فضاي رسانه‌اي كشور بازتاب پيدا مي‌كند. بدون اينكه مسوولان و متوليان امر، تلاشي براي پايان دادن به اين نوع رخدادهاي تلخ و افزايش ظرفيت آموزشي و حرفه‌اي نيروهاي نظامي و انتظامي كشور صورت دهند. ارديبهشت‌ماه سال جاري بود كه علي بهادري‌جهرمي، سخنگوي دولت در صفحه شخصي‌اش نوشت: «لايحه اصلاح قانون وظيفه عمومي طي مراحل قانوني در دستور كار دولت قرار گرفته است؛ گسترش مفهوم وظيفه عمومي به امور فرهنگي، فناوري و اقتصادي، تغيير در معافيت‌ها و معاف شدن مشمولان مازاد به تشخيص ستاد كل، از مواردي است كه در لايحه درنظر گرفته شده است.» پس از انتشار اين توييت اما خبر تكميلي درباره اين ضرورت منتشر نشده است و طرح‌هايي چون حجاب و عفاف، طرح صيانت، قانون جديد انتخابات و... بيشتر در تيررس توجه دولت و نمايندگان قرار گرفت.
كمبود نيرو چه تاثيري بر عملكرد
ماموران ناجا دارد؟
كمبود تعداد پاسگاه‌ها و كلانتري و همچنين كمبود ماموران پليس جدا از مشكلات امنيتي كه برقراري نظم و امنيت داخل كشور به وجود مي‌آورد سبب مي‌شود تا بر نيروهاي فعلي فشار مضاعف كاري وارد شود. عملكرد درست يك مامور پليس جدا از تجهيزات و آموزش‌هاي مخصوص به مدت زمان فعاليت و ماموريت‌هاي او بستگي دارد؛ چراكه يك مامور تجسس كلانتري با در نظر گرفتن تمامي امكانات و تجهيزات مناسب زماني مي‌تواند در موقعيت‌هاي حساس به درستي تصميم بگيرد كه آرامش جسمي و روحي مناسبي داشته باشد. در ماجراي دلخراش شهادت‌هاي اخير نيروهاي انتظامي در استان‌هاي فارس، خوزستان و ... جدا از بحث‌هايي كه به ضعف قانون و نداشتن تجهيزات مناسب اشاره دارد بايد كمبود تعداد ماموران پليس و فشار مضاعف بر آنها هم موردنظر قرار بگيرد. سردار مهدي معصوم‌بيگي در گفت‌وگو با مهر در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه در مقايسه با استاندارد جهاني تعداد ماموران پليس براي يك كشور چقدر فاصله داريم، گفت: اگر با استاندارد جهاني كه مي‌گويد به ازاي هر هزار نفر، ۵ تا ۹ مامور وجود داشته باشد، مقايسه كنيم، بايد بگويم فاصله معناداري با اين استاندارد داريم. يك استاندارد ديگر هم وجود دارد كه مي‌گويد در هر شهر يك كلانتري و در هر دهستان، يك پاسگاه وجود داشته باشد. ما در ايران ۵۰۰۰ شهر و دهستان داريم اما ۳۰۰۰ كلانتري و پاسگاه داريم كه با اين استاندارد هم فاصله معناداري داريم.
تعيين‌تكليف سربازي حرفه‌اي
سال‌هاست كه ضرورت استفاده از سربازي حرفه‌اي در فضاي عمومي كشورمان و مجلس طرح شده اما مانند بسياري از ضرورت‌هاي ديگر در هزار توي طرح‌هاي نيمه‌تمام مجلس باقي مانده است. پس از شهادت 4تن از نيروهاي نظامي كشور، برخي كارشناسان در فضاي مجازي با طرح اين پرسش كه آيا بهتر نيست، مجلس به جاي پرداختن به اموري چون طرح حجاب و عفاف فيلترينگ و... درخصوص طرح‌هايي چون، سربازي حرفه‌اي كه با جان و سلامتي جامعه و جوانان كشور سر و كار دارد تصميم‌گيري شود؟ از سال 98 بود كه سال كارزاري با عنوان «لغو سربازي اجباري و شكل‌دهي به سربازي حرفه‌اي» در شبكه‌هاي اجتماعي مطرح شد. بسياري از نامزدهاي انتخابات مجلس يازدهم و سپس نامزدهاي انتخابات رياست‌جمهوري 1400 قول دادند كه پس از حضور در مجلس و دولت اين طرح را در اولويت برنامه‌هاي خود قرار دهند، اما در شرايطي كه مجلس به ماه‌هاي پاياني عمر خود رسيده و دولت سيزدهم 2سال فعاليت را پشت سر گذاشته، هنوز نشانه‌هايي از اين تصميم نمايان نشده است. آن زمان اعلام شد حدود 3ميليون نفر مشمول غايب در كشور وجود دارند كه از بسياري خدمات اجتماعي محروم هستند و اصلاح اين قانون مي‌تواند تبعات مثبتي در جامعه داشته باشد. ازسوي ديگر ايجاد ساختار حرفه‌اي در سربازي و نيروي انتظامي باعث خواهد شد تا نيروهايي حرفه‌اي، كارآمد و كاربلد در نيروهاي نظامي و انتظامي حضور پيدا كنند. در اين صورت با هر حمله تروريستي خبر شهادت تعدادي از سربازان و نيروهاي كادري ايراني مخابره نمي‌شود و داغي به دل خانواده‌هاي ايراني نمي‌نشيند. در طرح سربازي حرفه‌اي، طول مدت سربازي مشمولان نظام وظيفه از 2سال به 5سال افزايش پيدا مي‌كند. در اين بازه زماني نيروها با آخرين متدهاي رزم و نبرد آشنا شده و آماده رويارويي با هر نوع مواجهه‌اي مي‌شوند. در شرايط فعلي اما نيروهاي نظامي كشور فاقد ابزارهاي مهارتي و امكانات لازم براي برخورد با اشرار و بزهكاران هستند.
رانت حاكم بر سربازي اجباري
اما چرا اين ضرورت مهم در پيچ و خم برخوردهاي سياسي و جناحي، مسكوت باقي مانده است؟ حشمت فلاحت‌پيشه، رييس پيشينِ كميسيون امنيت ملي مجلس، اجرا نشدنِ طرح «سربازي حرفه‌اي» را به‌علت رانت موجود در «سربازي اجباري» مي‌داند و درباره آن مي‌گويد: «متاسفانه بر سربازي اجباري، رانت حاكم شده است و مسوولاني كه مخالفِ داوطلبي‌شدن سربازي و سربازي اختياري هستند، فرزندان‌شان را به سربازي اجباري نمي‌فرستند و اين فرزندان مردم عادي هستند كه به سربازي اجباري فرستاده مي‌شوند، جان و مال آنها به خطر مي‌افتد و بدونِ آموزش در مقابل دشمنان حرفه‌اي قرار مي‌گيرند.» حشمت فلاحت‌پيشه در ادامه درباره سربازي اجباري گفت: «متاسفانه طرح سربازي اختياري و سربازي حرفه‌اي صورت نگرفت و معتقدم تصميم‌گيرندگان سربازي اجباري فرزندان مردم، افراد بي‌دغدغه‌اي هستند كه فرزند خودشان به سربازي اجباري نمي‌رود و اگر هم برود در بهترين مكان‌ها سربازي مي‌رود و در گروه سربازان خاص هستند. در زمان رياستم در كميسيون امنيت ملي، با حضور در مناطق مرزي شاهد آخرين سربازان كشور در مرزها بودم و معتقدم آنها مظلوم‌ترين خدمتگزاران به مردم بودند. متاسفانه سن اغلب اين سربازان كه كشته مي‌شوند نزديك به ۱۹ سال است. اين سربازان متاسفانه مجبور به درگيري و چالش با قاچاقچيان حرفه‌اي مي‌شوند و حتي در معرض تهديدات انتظامي و امنيتي قرار دارند.»
پيرهادي: سربازي حرفه‌اي مي‌شود
براساس اعلام نايب‌رييس كميسيون تلفيق برنامه هفتم توسعه، سربازي حرفه‌اي قرار است در متن اين برنامه گنجانده شود. پيرهادي با بيان اينكه كميسيون تلفيق برنامه هفتم با حرفه‌اي شدن سربازي موافقت كرد، گفت: بر اين اساس نيروهاي مسلح مكلف به كاهش زمان خدمت، پاره‌وقت شدن خدمت سربازي و جايگزيني با ديگر عضويت‌ها در طول زمان اجراي برنامه شد. محسن پيرهادي با اشاره به جلسه كميسيون تلفيق در 22مردادماه گفت: در سال‌هاي اخير تغيير قانون نظام وظيفه به يكي از مطالبات جدي بخشي از جامعه تبديل شده بود كه در همين راستا در جلسه عصر ديروز كميسيون تلفيق بررسي ماده ۱۰۲ لايحه با عنوان بهينه‌سازي خدمت وظيفه مورد بررسي قرار گرفت.
وي ادامه داد: با راي اعضاي كميسيون اولين گام‌هاي رسمي براي حرفه‌اي شدن سربازي از طريق كاهش مدت زمان، جايگزيني ساير عضويت‌ها و پاره‌وقت شدن خدمت سربازي برداشته شد؛ ستاد كل نيروهاي مسلح موظف شد به منظور دفاع از استقلال، تماميت ارضي كشور، استفاده بهينه از ظرفيت‌هاي ملي، ايجاد انگيزه لازم براي جوانان در انجام خدمت وظيفه و رشد، تعالي، توانمندسازي و افزايش مهارت‌هاي آنها نسبت به تدوين سازوكار بهينه و استحكام‌بخشي نظام خدمت وظيفه عمومي، نسبت به اصلاح مقررات ذي‌ربط ازجمله كاهش مدت خدمت وظيفه عمومي، كاهش نياز به سرباز از طريق جايگزيني ساير عضويت‌ها، كاهش نياز به خدمت پيوسته سربازي و پاره‌وقت نمودن خدمت سربازي براي بخشي از مشاغل سربازي به همراه الزامات آن، فرهنگ‌سازي و اقدام و به تصويب فرمانده كل قوا برساند. به گفته پيرهادي براساس راي اعضاي كميسيون تلفيق در طول سال‌هاي اجراي برنامه مشمولان داراي سه فرزند و بيشتر و مشمولان بالاي ۳۵ سال داراي دو فرزند از خدمت سربازي معاف مي‌شوند.