سايه خوشبيني بر مذاكرات ايران و 1+5
توافق خوب نزديك است
گروه ديپلماسي|مذاكرات هستهاي ايران و 1+5 از فردا در سوييس ازسرگرفته خواهد شد. به نظر ميرسد كه ضرباهنگ مذاكرات هستهاي با توجه به پيشرفتهايي كه در دور اخير اين مذاكرات در هفته گذشته رخ داد به سمت رسيدن به توافق نزديكتر شده است. همزمان با پررنگتر شدن احتمال رسيدن به توافق ميان ايران و شش كشور مقابل آن در مذاكرات، موافقان و مخالفان توافق هم بر حجم اظهارنظرهاي خود براي ربودن فضاي سياسي و رسانهاي افزودهاند. محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه ايران در تازهترين اظهارات خود از پيشرفتهاي قابل توجه سخن ميگويد و اين در حالي است اگر غرب بتواند به يك توافق با ايران دست پيدا كند جهان از آن استقبال خواهد كرد.
وندي شرمن، در سخنرانياش به مناسبت هفتادمين سالگرد پايان جنگ جهاني دوم در بنياد كارنگي گفت: اگر طرفهاي مذاكرهكننده بتوانند در سال جاري به يك توافق دست پيدا كنند جهان آن را به عنوان يك اتفاق خوب تلقي خواهد كرد. چون اين تنها راهي است كه به ما اطمينان خواهد داد ايران به سلاح هستهاي دست پيدا نخواهد كرد و هيچ راه ديگري ما را به اين هدف نخواهد رساند. اجازه دهيد بسيار روشن و صريح صحبت كنم من نميخواهم بگويم كه يك معامله بسيار بزرگ با ايران در راه است. مذاكرات درباره برنامه هستهاي ايران است و ما بهخوبي از آنچه در منطقه ميگذرد، آگاه هستيم.
وندي شرمن در ادامه سخنان خود گفت: آنچه سرانجام در اين مذاكرات اهميت دارد اين است كه رييسجمهور امريكا ابتدا از جان كري، وزير امور خارجه و سپس از من خواسته است كه تا ضمن هدايت تيم مذاكرهكنندهمان اطمينان يابيم كه ايران در هر توافقي نميتواند به سلاح دست پيدا كند و همه راههاي دستيابي به مواد لازم براي توليد سلاح هستهاي مسدود شود.
اين معاون وزير امور خارجه امريكا با تكرار ادعاهاي بياساس غرب در خصوص وضعيت حقوق بشر ايران تاكيد كرد: همه تحريمهاي ما عليه ايران كه در ارتباط با تروريسم يا نقض حقوق بشر هستند و نگرانيهاي ما درباره بيثباتي منطقه به قوت خود باقي است. ما بسيار نگران عدم امنيت و بيثباتي در منطقه هستيم و به همين دليل جان كري، وزير امور خارجه هفته آينده در سفرش به اين منطقه كه بخشي از مذاكرات است با مقامات عربستاني و كشورهاي عضو شوراي همكاري خليج فارس ديدار خواهد كرد.
علاوه بر وندي شرمن، يك مقام ارشد امريكايي نيز از پيشرفت قابل توجه در مذاكرات هستهاي با ايران خبر داد، اما گفت هنوز موضوعات دشواري بين طرفين باقي مانده است و بعيد است طرفين در گفتوگوهاي اين هفته به توافق دست يابند. در دور اخير مذاكرات ميان ايران و 1+5 دو رييس سازمان انرژي اتمي ايران و وزير انرژي امريكا براي نخستينبار حضور داشتند و گفته ميشود كه در اين دور جديد هم دو طرف در مذاكرات حضور خواهند داشت. اين مقام امريكايي در پاسخ به اين سوال كه آيا احتمال حصول «توافق سياسي» در هفته جاري وجود دارد يا نه، گفت: «اين هفته انتظارش را ندارم.»
در شرايطي كه تيم مذاكرهكننده ايران از ابتداي مذاكرات بر استراتژي برد – برد براي هر دو طرف تاكيد داشته است، اين مقام ارشد امريكايي در سخنان خود از شرايط واشنگتن در مذاكرات گفت كه محورهاي اين شرايط به شرح زير است:
ايران نبايد اجازه توليد پلوتونيوم سطح تسليحاتي را در رآكتور اراك داشته باشد. وي در اين مورد گفت: «داريم در مورد اينكه ايران چطور ميتواند رآكتور اراك را به نحوي تغيير دهد كه براي اهداف متفاوتي مورد استفاده قرار گيرد، بحث ميكنيم.»
ايران نبايد از مجتمع هستهاي فردو براي غنيسازي استفاده كند.
ايران تنها در مجتمع نطنز امكان غنيسازي خواهد داشت.
هر توافقي، بايد موجب شود تا ايران دستكم يك سال با رسيدن به مقدار كافي مواد اتمي لازم براي يك بمب فاصله داشته باشد.
تعداد سانتريفيوژهاي فعال و ذخاير اورانيوم كنوني ايران، به ميزان «قابل ملاحظهاي كاهش» مييابد.
ايران بايد با بازرسيهاي بيسابقه از تاسيسات توليد و همچنين معادن و آسيابهاي اورانيوم و همچنين مراكز مشكوك، موافقت كند.
امريكا به دنبال توافقي است كه در آن، كاهش تحريمهاي مدنظر ايران، «در يك دوره زماني، مرحلهبندي شده است.»
اين شرايط در حالي از سوي امريكاييها به شكل غيررسمي و دور از ميز مذاكره مطرح ميشود كه ايران از ابتداي اين مذاكرات بر حق غنيسازي اورانيوم و در نهايت غنيسازي صنعتي تاكيد داشته و تيم مذاكرهكننده ايران به صراحت اعلام كرده است كه به كمتر از توافق خوب كه در آن نيازهاي هستهاي صلح آميز ايران تامين شود، تن نخواهد داد.