مون جائه اين در آستانه ديدار با رهبر
كره‌شمالي از رفع موانع صلح خبر داد
خوشبيني مفرط در سئول
شهاب شهسواري
مون جائه اين، رييس‌جمهور كره جنوبي، يك هفته مانده به ديدار برنامه‌ريزي شده‌اش با رهبر كره شمالي، به نتايج اين ديدار بسيار خوشبين است. اين سومين بار در تاريخ 65 ساله بحران شبه‌جزيره كره خواهد بود كه رهبران سياسي شمال و جنوب با يكديگر ديدار و گفت‌وگو مي‌كنند. روز پنجشنبه، رييس‌جمهور كره جنوبي در جمع تعدادي از مديران رسانه‌اي كشورش تاكيد كرد كه يكي از مهم‌ترين موانع براي گفت‌وگوهاي حل و فصل بحران كره شمالي برداشته‌شده است. مون ادعا كرده است كه همسايه شمالي ديگر شرط خروج نيروهاي نظامي امريكايي از خاك كره جنوبي را به عنوان پيش‌شرط مذاكرات براي خلع سلاح هسته‌اي مطرح نمي‌كند. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، مون جائه‌اين در اين جلسه تصريح كرد: «كره شمالي گفته است كه به خلع سلاح كامل هسته‌اي متعهد است. آنها هيچ پيش‌شرطي تعيين نكرده‌اند كه از سوي ايالات متحده امريكا قابل پذيرش نباشد. آنها ديگر مساله خروج نيروهاي امريكايي از كره جنوبي را مطرح نكرده‌اند. كره شمالي تنها خواهان پايان يافتن سياست‌هاي خصمانه عليه كشورش است و مي‌خواهد كه تضمين امنيت براي اين كشور ايجاد شود. » ايالات متحده امريكا 28 هزار و 500 نيروي نظامي در خاك كره جنوبي و 50 هزار نيروي نظامي در خاك ژاپن مستقر كرده است و اين دو كشور را تحت چتر اتمي خود در برابر تجاوز‌هاي خارجي قرار داده است.
خط تماس مستقيم براي رهبران دو كره
در آستانه ديدار رهبران دو كره كه قرار است جمعه اين هفته انجام شود، براي اولين‌بار از زمان جنگ كره، خط تماس مستقيمي ميان دفتر رييس‌جمهور كره جنوبي و رهبر كره شمالي ايجاد شده است. به گزارش آسوشيتدپرس، دفتر رييس‌جمهور كره جنوبي اعلام كرد اولين تماس تلفني آزمايشي ميان اين دفتر و كميسيون امور دولتي كره‌شمالي در پيونگ‌يانگ كه بالاترين نهاد تصميم‌گيري در كره شمالي به رياست كيم جونگ اون است، روز جمعه با موفقيت برقرار شد. بر اساس اعلام يون كون يونگ، از مقام‌هاي دفتر رياست‌جمهوري كره جنوبي اين تماس 4 دقيقه و 19 ثانيه ادامه داشت و مقام‌هاي رسمي دو طرف از طريق اين خط با يكديگر گفت‌وگو كرده‌اند. طي ماه‌هاي گذشته خط تماس مرزي ميان دو كره نيز كه دو سال بود قطع شده‌بود، دوباره به كار خود آغاز كرد. به گفته مقام‌هاي دو كره قرار است خط تلفن مذكور درست مانند خط تلفن مستقيم رهبران اتحاد جماهير شوروي و ايالات متحده امريكا در دوران جنگ سرد كه براي جلوگيري از افزايش تنش و ايجاد درگيري تصادفي ايجاد شده‌بود، از افزايش تنش‌ها ميان سئول و پيونگ‌يانگ جلوگيري كند. مون جائه اين، رييس‌جمهور كره جنوبي و كيم جونگ اون، رهبر كره شمالي قرار است تا پيش از ديدار روز جمعه‌شان در منطقه امنيتي مرزي، دست كم يك بار، براي اولين‌بار از طريق تلفن با يكديگر گفت‌وگو كنند.
آيا تحريم‌ها كيم را پاي ميز مذاكره كشاند؟
روزنامه نيويورك‌تايمز در گزارشي مي‌نويسد هر چند تحريم‌ها فشار زيادي به كره شمالي آورده است، اما نشانه‌هاي بسيار كمي وجود دارد كه كره شمالي بر اثر تحريم‌هاي وسيع كنوني به نقطه فروپاشي نزديك شده‌باشد. به نوشته نيويورك‌تايمز، يك خبرنگار اهل كره جنوبي كه به تازگي به پيونگ‌يانگ سفر كرده است مي‌گويد با وجود تحريم‌هاي نفتي شديد عليه كره شمالي، در پيونگ‌يانگ همچنان آنقدر برق هست كه چراغ‌هاي خيابان‌ها شب‌ها روشن بمانند. همه شهروندان موبايل در دست دارند و لباس‌هاي زنان از هر زمان ديگر مد روزتر به نظر مي‌رسد. در شرايطي كه يك سال پيش قيمت بنزين در كره شمالي به‌شدت افزايش يافت، اما طي ماه‌هاي گذشته قيمت سوخت تثبيت شده است، هرچند كه نزديك به دو برابر قيمت يك سال پيش است. نيويورك‌تايمز مي‌نويسد كه به احتمال زياد كره شمالي با كاهش اتكاي خود به نفت تلاش كند تا اثر تحريم‌ها را كمتر كند. در حال حاضر تنها 12 درصد از كل انرژي مصرفي كره شمالي از نفت تامين مي‌شود و منبع اصلي انرژي در اين كشور زغال‌سنگ است كه در گذشته يكي از صادرات اصلي كره شمالي به چين محسوب مي‌شد. به گفته لي جونگ هئون، كارشناس انرژي احتمال اينكه كره شمالي به دليل كمبود نفت، سلاح‌هاي هسته‌اي خود را تحويل دهد، بسيار پايين است. بسياري از خارجي‌ها كه به كره شمالي رفت و آمد دارند، معتقدند كه اقتصاد اين كشور قابل اتكاتر از چيزي است كه دنياي خارج تصور مي‌كند. كيم جونگ اون طي سال‌هايي كه از رهبري‌اش مي‌گذرد، اصلاحات اقتصادي انجام داده و تغييراتي مبتني بر اقتصاد مبتني بر بازار در سيستم كشور ايجاد كرده است. جيرو ايشيمورو، از موسسه آسياپرس مي‌گويد: «هنوز هيچ اختلال عمده‌اي در سطح بازارهاي كره شمالي مشاهده نمي‌كنيم كه بتوانيم آن را به اثر تحريم‌ها نسبت بدهيم. به نظر مي‌رسد كه بازار كره شمالي نسبت به تحريم‌ها بسيار مقاوم است. » كنگ مي‌جين، از مقام‌هاي فراري كره شمالي معتقد است كه در شرايط كنوني اين كشور در وضعيت بسيار بهتري نسبت به گذشته براي مقابله با تحريم‌ها قرار دارد. او مي‌گويد: «آنها الان بازار آزاد دارند، برنج دارند و بسياري از مردم، ذخيره پول نقد در اختيار دارند.» به اعتقاد او افزايش قاچاق در مرزهاي كره شمالي اجازه داده است كه مقدار ورود ارز و كالاهاي مصرفي به اين كشور بسيار بيشتر شود. يك كميته كارشناسي در سازمان ملل متحد برآورد كرده‌بود كه سال 2016 كره شمالي دست‌كم 200 ميليون دلار از طريق تجارت غيرقانوني و قاچاق منفعت برده است؛ اما نيويورك تايمز مي‌نويسد كه ممكن است ميزان واقعي قاچاق در اين كشور بسيار فراتر از اين رقم باشد و با افزايش فشار تحريم‌ها قاچاق شبانه كالا از مرزهاي چين به‌شدت افزايش يافته است. خانم كنگ مي‌جين معتقد است كه در سال‌هاي اخير تعداد افرادي كه از طريق قاچاق كالا امرار معاش مي‌كنند، دو برابر شده است. روديگر فرانك، پژوهشگر دانشگاه وين مي‌گويد: «ميخ‌هاي محكم‌تري كوبيده شده و در نتيجه درد و فشار بيشتر است، اما تصور نمي‌كنم كه اين اقدامات براي كره شمالي مهلك باشد. اما معتقد نيستم كه تحريم‌ها عامل اصلي در رسيدن به گفت‌وگوها و مذاكرات كنوني باشد.»