آينده بازار نفت
نرسي قربان
رييس‌جمهور امريكا اخيرا با توييت‌هايي سعي كرده تا اعضاي اوپك را هم وادار به افزايش توليد نفت كرده و هم آنان را مجاب به كاهش قيمت نفت كند. دونالد ترامپ به جاي آنكه در خفا و از طريق ديپلماتيك متحدان نفتي‌اش را وادار به افزايش توليد نفت كند از طريق سلسله‌توييت‌هايي قصد دارد هم عليه كشورهاي منطقه به افشاگري بپردازد و اعلام كند پولي كه آنان به امريكا مي‌دهند ناچيز است و هم به نوعي با دستور و چند خط نوشته قيمت‌ها را در بازار نفت كنترل كند.
اين‌گونه اقدامات نه تنها قيمت نفت را كاهش نداده بلكه سبب شده تا قيمت هر بشكه نفت را به حدود 89 دلار در روز برساند.
شاه‌بيت اظهارات توييتي و غيرتوييتي ترامپ در اين روزها فشار به خريداران نفت ايران براي صرف‌نظر كردن از خريد نفت كشورمان است. او هم در مذاكرات رو در رو با سران كشورهاي خريدار نفت و هم از طريق توييت‌ها و مصاحبه‌هاي خود خواسته تا آنان از ايران نفت نخرند.
در اين ميان برخي كشورهاي منطقه نيز با او همدست شده‌اند و وعده داده‌اند كه مي‌توانند جاي خالي نفت ايران را در بازارهاي جهاني پر كنند.
اين درحالي است كه واقعيت توليد و ذخاير استراتژيك نفتي دنيا چيز ديگري را مي‌گويد. اگر امريكا و متحدان نفتي‌اش تمام تلاش خود را به‌كار گيرند در نهايت قادر خواهند بود براي يك ماه به نيازهاي بازار پاسخ دهند و پس از آن بازار نفت با كمبود عرضه مواجه شده و به طور طبيعي قيمت‌ها بالا خواهد رفت.
بازار نفت نيز به مانند هر بازار ديگري تابع نظام عرضه و تقاضاست و تعيين قيمت بر اين اساس صورت مي‌گيرد. نمي‌توان با يك توييت از واشنگتن دستور صادر كرد كه قيمت نفت بايد كاهش يابد يا سقف توليدات بايد افزايش پيدا كند.
اين توييت‌ها بيشتر اثر رواني در بازار خواهد داشت و به مرور هم كه بيشتر مي‌شود اثرگذاري خود را از دست داده و بازار رفتار طبيعي خود را در پيش خواهد گرفت. از اين رو هر گونه بحث در خصوص حذف نفت ايران از بازارهاي جهاني جدا جاي ترديد دارد. اين موضوع نشان مي‌دهد كه اگر در گذشته تمام تلاش‌مان را روي افزايش توليد و صادرات نفت قرار مي‌داديم و به قول آقاي زنگنه به سطح 4 ميليون بشكه در روز مي‌رسانديم، امروز كسي به راحتي از تحريم نفت ايران سخن نمي‌گفت.
به همين خاطر است كه در بسته پيشنهادي اروپا به ايران يكي از بندهاي اصلي، تضمين سطح فروش نفت ايران است. اگر اين اتفاق رخ دهد و ايران و اروپا بر سر آن به اجماع برسند بخشي از نفت ايران بدون اينكه شامل تحريم‌هاي بانكي شود، از طريق كشورهاي اروپايي خريداري شده و منابع حاصل از آن به صورت يورو به كشور باز خواهد گشت.
ما امروز از نبود مشتري براي نفت‌مان نگراني نداريم اما با توجه به اينكه امريكا ار برجام خارج شده و تحريم‌هاي آن كشور عليه ايران در حال بازگشت هستند، آنچه امروز بيشتر مورد بحث قرار گرفته چگونگي دريافت منابع حاصل از فروش نفت است كه بخش قابل توجهي از آن از سوي اروپا با توجه به بسته پيشنهادي كه ارايه داده قابل بازگشت است و سياستگذاران كشور نيز راه‌حل‌هاي ديگري را در اين رابطه پيشنهاد كرده‌اند تا در دام تحريم‌هاي امريكا عليه كشورمان نيفتند.