دولت براي دانشجويان بازداشتي چه كرد؟
وزير علوم: اسامي دانشجويان بازداشتي به دادستاني اعلام شد
شهيندخت ملاوردي در جديد‌ترين اظهاراتش از پيگيري وضعيت پرونده دانشجويان دستگير شده طي اعتراضات دي ماه خبر داده است. دستيار ويژه رييس‌جمهور در حقوق شهروندي گفته كه «اينكه دولت در رابطه با پرونده دانشجويان دستگير شده در اعتراضات دي ماه 96 پيگيري انجام نداده، درست نيست، اعضاي مختلف دولت پيگيري‌هاي خود را انجام دادند و منتظريم تا در تجديدنظرها نتيجه پيگيري‌ها را ببينيم. هنوز پيگيري‌هاي ما به نتيجه نرسيده است؛ تازه مرحله بدوي گذشته است، اعتراض‌ها اعلام شده و اميدواريم نتيجه پيگيري‌هاي‌مان را در دادگاه‌هاي تجديدنظر ببينيم.»
دستيار ويژه رييس‌جمهور در حقوق شهروندي البته پيش‌تر نيز از پيگيري‌هاي دولتي در ارتباط با وضعيت دانشجويان بازداشتي گفته بود. روزهاي آخر خرداد ماه بود كه ملاوردي گفت: «پيگير كار اين دانشجويان هستيم در هيات دولت اين بحث مطرح شده است، در حال حاضر هم احكام بدوي اين دانشجويان صادر شده است كه بايد ببينيم احكام قطعي چيست.» آن زمان خبر طرح مساله در هيات دولت اميدي بود كه هرچه سريع‌تر اين پرونده از مرحله پيگيري عبور كرده و به نتايج جديدتري برسد. البته اين اولين تعهد شهيندخت ملاوردي در خصوص پيگيري وضعيت دانشجويان نبود. در بهمن ماه سال گذشته يعني اندك زماني پس از بازداشت دانشجويان نيز اين مقام دولتي گفته بود كه «اگر اقداماتي كه انجام شده يا پيگيري‌هايي كه صورت گرفته رسانه‌اي نشده است، به اين معنا نيست كه كار خاصي انجام نگرفته است.» هرچه هست دستيار ويژه رييس‌جمهور در اعلام پيگيري وضعيت دانشجويان و طرح آن با رسانه‌ها كم نگذاشته و اين سومين باري است كه قول پيگيري از سوي اين مقام دولتي مي‌شنويم.
منصور غلامي، وزير علوم نيز روز گذشته خبر داد كه اسامي تمامي دانشجويان پرونده‌دار در اختيار دادستاني تهران قرار گرفته است. اين خبر در حالي از سوي وزير علوم در شانزدهم تير ماه اعلام شد كه نهم تيرماه جعفري دولت‌آبادي دادستان تهران گفته بود: «وزارت علوم تا اين لحظه به ما رسما اسامي را نداده است و بعد از پيگيري‌هاي تلفني، نام چند نفر را دادند. اين تعدادي كه ما شناسايي كرديم، احكام‌شان صادر شده و توصيه مي‌كنيم به احكام خود اعتراض كنند و دادگاه‌هاي تجديدنظر به اين نكات توجه خواهند كرد.» منصور غلامي اما ضمن تكذيب اين گفته در واكنش به اظهارات دادستان تهران در خصوص عدم انتقال اسامي نام دانشجويان بازداشتي از وزارت علوم به دادستاني خاطرنشان كرد: «موقعي كه دادستان محترم اين اظهارنظر را داشتند، شايد اطلاعات به او منتقل نشده بود، چون فرض بر اين بود كه اطلاعات را ايشان از مجموعه خودشان دريافت كنند، اما در نهايت اين اقدام صورت گرفت.» وزير علوم در ادامه تشريح كرد: «در حال حاضر اسامي تمامي دانشجوياني كه در بازداشت بودند و پرونده دارند؛ چه دانشجوياني كه در خصوص آنها راي صادر شده است و چه كساني كه هنوز رايي در مورد آنها صادر نشده، از سوي همكاران وزارت علوم در اختيار دادستاني قرار گرفته است.» وي تاكيد كرد: «با توجه به اينكه اسامي تمامي دانشجويان پرونده‌دار در اختيار دادستاني تهران قرار دارد، اميدوار هستم مورد توجه مسوولان قرار بگيرد.»
كميته‌هاي پيگيري پرشمار اما بي‌نتيجه
به محض رسانه‌اي شدن اخبار دستگيري دانشجويان در جريان اعتراضات دي ماه 96، فاطمه سعيدي، عضو فراكسيون اميد از تشكيل كميته پيگيري وضعيت اين دانشجويان در مجلس خبر داد و گفت: «درپي رايزني‌هايي كه با نمايندگان و برخي مسوولان داشتيم، به ابتكار فراكسيون اميد كميته‌اي با حضور نمايندگاني از هر ۳ فراكسيون مجلس و به‌منظور پيگيري وضعيت دانشجويان بازداشت‌شده تشكيل شد.» همچنين آخرين روز خرداد ماه بود كه منصور غلامي، وزير علوم درحالي كه همراه با تعدادي از روساي دانشگاه‌هاي كشور براي توسعه همكاري‌هاي بين‌المللي به كشور فرانسه سفر كرده بود، طي مصاحبه‌اي با ايلنا از تشكيل كميته‌اي در دولت نيز خبر داد. او گفت: «همكاران من در دانشگاه تهران و ستاد وزارت، پيگير حل مشكلات دانشجويان از راه‌هاي قانوني بوده‌اند.»
وي با بيان اينكه اينجانب شخصا نيز با رييس محترم قوه قضاييه براي رفع مشكلات دانشجويان صحبت كرده‌ام، تصريح كرد: «بلافاصله پس از دريافت خبر صدور حكم اوليه، دستور تشكيل كميته‌اي متشكل از معاون فرهنگي و اجتماعي و معاون حقوقي و امور مجلس و... را صادر كرده‌ام تا پيگير موضوع باشند. بلافاصله پس از بازگشت از سفر با جديت پيگير موضوع احكام قضايي دانشجويان خواهم بود تا در تجديد نظر اين احكام مشكل رفع شود.»
همچنين افكانه، مديركل سياسي نهاد نمايندگي مقام معظم رهبري در دانشگاه تهران نيز اعلام كرده بود كه كميته‌اي براي پيگيري وضعيت دانشجويان در دانشگاه تهران تشكيل شده كه قرار است تا اين كميته نظر خود را درباره دانشجوياني كه براي‌شان حكم صادر شده، به قوه قضاييه ارايه دهند.
در اثناي پيگيري‌ها بر دانشگاه چه گذشت؟
در حالي كه شهيندخت ملاوردي و وزير علوم در حال پيگيري وضعيت دانشجويان هستند، دانشجويان دانشگاه‌هاي مختلف در اعتراض به احكام سنگيني كه يكي پس از ديگري براي همكلاسي‌هاي‌شان صادر مي‌شد، اعتراض كردند. در همين ماه‌ها احكام ديگري براي دانشجويان بازداشتي نيز صادر شد. فرشته طوسي، دانشجوي كارشناسي ارشد جامعه‌شناسي دانشگاه علامه‌طباطبايي به يك سال و نيم حبس، روح‌الله مرداني، دانشجوي رشته ادبيات دانشگاه تهران به 5 سال حبس، علي مظفري، دانشجوي رشته انسان‌شناسي دانشگاه تهران و سينا درويش‌عمران، دانشجوي مترجمي زبان آلماني دانشگاه تهران هر يك به 8 سال حبس تعزيري محكوم شدند. ياشار توحيدي، دانشجوي دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقيقات كه 20 خرداد ماه دستگير شده بود، 12 تير ماه با قيد وثيقه 550 ميليون توماني آزاد شد و اكنون در انتظار حكم خويش است. همين احكام سنگين و بلاتكليفي وضعيت دانشجويان بازداشتي سبب شد تا در برخي دانشگاه‌ها اعتراضاتي صورت بگيرد. اولين اعتراضات از دانشكده علوم اجتماعي دانشگاه تهران آغاز شد. طي اين اعتراض كه همه تشكل‌هاي دانشجويي از جمله شوراي صنفي، انجمن اسلامي و بسيج دانشگاه در آن حضور داشتند، اساتيد اين دانشگاه نيز در محل تجمع دانشجويان حاضر شدند و همين امر نهايتا سبب شد تا معاون وزير علوم به جمع دانشجويان برود. علاوه بر اين در دانشگاه علامه طباطبايي و دانشگاه علم و صنعت تهران توماري توسط دانشجويان امضا شد كه خواستار تبرئه همكلاسي‌هاي‌شان بودند. دانشگاه انوشيرواني بابل، دانشگاه علوم پزشكي تبريز، دانشكده زبان‌ها و ادبيات خارجي دانشگاه تهران و دانشكده روانشناسي دانشگاه تهران نيز طي روزهاي گذشته تجمعاتي برگزار كردند.