هديه پنهان ترامپ به نتانياهو

از زمان روي كار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رييس‌جمهور امريكا، رقم واحدهاي مسكوني كه دولت اسراييل ساخت آنها را در سرزمين‌هاي اشغالي كرانه باختري تاييد كرده است، سه برابر شده‌اند. براي بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير اسراييل، تغيير سكاندار كاخ سفيد مانند هديه‌اي آسماني بود يا آن‌گونه كه دور گلد، ديپلمات اسراييلي مي‌گويد: «بزرگ‌ترين هديه براي اسراييل.» دوره هشت ساله رياست‌جمهوري باراك اوباما در كاخ سفيد، نهايتا به راي ممتنع ايالات متحده امريكا به قطعنامه شوراي امنيت در محكوميت ساخت‌و‌ساز شهرك‌هاي صهيونيست‌نشين در سرزمين‌هاي فلسطيني ختم شد، رايي بي‌سابقه در تاريخ روابط واشنگتن و تل‌آويو كه همصدا با جامعه جهاني، اقدام اسراييل در تغيير نظام‌مند تركيب جمعيتي سرزمين‌هاي فلسطيني و ساخت‌و‌ساز در مناطق اشغالي را محكوم مي‌كرد. اين راي مي‌توانست براي نتانياهو يك كابوس بزرگ و نشانه‌اي به از دست دادن نزديك‌ترين دوست و حامي دولتش باشد، اما او مي‌دانست كه به زودي شرايط تغيير مي‌كند. بن رودز، يكي از مشاوران باراك اوباما، در گفت‌وگو با نيويوركر نقل مي‌كند چند ماه قبل از راي ممتنع سامانتا پاور، سفير وقت امريكا در سازمان ملل متحد، زماني كه باراك اوباما نقشه‌اي از جزييات شهرك‌سازي‌هاي اسراييل در سرزمين‌هاي اشغالي را ديده‌بود، از ميزان تلاش نظام‌مند اسراييل براي تغيير تركيب جمعيتي سرزمين‌هاي اشغالي «بهت‌زده» شده‌بود. وقتي كه سامانتا پاور، دستش را به عنوان راي ممتنع بلند كرد و هنگام راي پنج عضو دايم به وتوي قطعنامه بي‌حركت ماند، بيش از يك ماه از انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رييس‌جمهور امريكا گذشته‌بود و مذاكرات انتقال قدرت در كاخ سفيد برگزار مي‌شد. چند هفته بعد، سكان روابط تل‌آويو و واشنگتن به سرعت چرخيد. ناخداي تازه واشنگتن اسراييل را نزديك‌ترين دوست امريكا مي‌دانست و وعده داده ‌بود كه بعد از سه رييس‌جمهور كه فقط شعار انتقال سفارت داده‌بودند، رييس‌جمهور باشد كه قدس را به عنوان پايتخت اسراييل به رسميت مي‌شناسد.

درست يك سال بعد از راي تاريخي امريكا در محكوميت سياست‌هاي اسراييل، دونالد ترامپ اعلام كرد كه قصد دارد سفارت امريكا را از تل‌آويو به قدس اشغالي منتقل كند و برخلاف متن قطعنامه‌هاي سازمان ملل متحد، قدس را به عنوان پايتخت اسراييل به رسميت بشناسد. چهار ماه بعد، ترامپ اين وعده را عملي كرد و ساختماني موقتي را به عنوان سفارت امريكا در شهر قدس افتتاح كرد. اين اقدام ترامپ بود كه از سوي دور گلد، ديپلمات ارشد اسراييلي و مشاور نزديك نتانياهو «بزرگ‌ترين هديه به اسراييل» ناميده‌شد. اما اين تنها هديه ترامپ به اسراييل نبود. بر خلاف باراك اوباما كه توقف توسعه شهرك‌هاي يهودي‌نشين را به عنوان پيش‌شرط رسيدن به صلح ميان اسراييلي‌ها و فلسطينيان تعيين كرده‌بود و در اولين ديدار دو‌جانبه سال 2009 به بنيامين نتانياهو هشدار داده ‌بود تا شهرك‌سازي را متوقف كند، دونالد ترامپ هيچ نگراني نسبت به ساخت‌و‌ساز شهرك‌هاي تازه يهودي‌نشين نداشت؛ شهرك‌هايي كه به لحاظ حقوق بين‌الملل غيرقانوني هستند، اما ترامپ، سياستمداري است كه از شكستن هيچ يك از قواعد حقوقي و تعهدات بين‌المللي ابايي ندارد.

سه‌برابر شدن مجوزها

از روزي كه دونالد ترامپ رسما به عنوان رييس‌جمهور امريكا شروع به كار كرده است، دولت اسراييل ساخت‌و‌ساز 14 هزار و 454 واحد مسكوني را در اراضي اشغالي كرانه باختري رود اردن ثبت و تاييد كرده است. ميدل ‌ايست آي در گزارشي از ساخت‌و‌سازهاي غيرقانوني اسراييل در سرزمين‌هاي اشغالي كرانه باختري مي‌نويسد كه شهرك آميهاي در تپه‌هاي جنوب نابلس، يكي از شهرك‌هاي جديدي است كه از زمان روي كار آمدن ترامپ در امريكا ساخت‌و‌ساز آن آغاز شده و اكنون بسياري از واحدهاي مسكوني آن كامل شده‌اند و صهيونيست‌ها براي سكونت به آن مهاجرت كرده‌اند. ساخت‌و‌ساز در آميهاي، ماه مارس سال 2017 مورد تاييد دولت رژيم صهيونيستي قرار گرفت، درست دو ماه بعد از روي كار آمدن ترامپ در واشنگتن، اين اولين شهرك صهيونيست‌نشين در سرزمين‌هاي اشغالي كرانه باختري بود كه دولت اسراييل از سال 1992 اجازه رسمي ساخت آن را تاييد مي‌كرد. از آن زمان تاكنون دست‌كم 107 واحد مسكوني در زمين‌هاي اين شهرك ساخته ‌شده است. هر واحد مسكوني در شهرك‌هاي صهيونيست‌نشين بايد چهار مجوز اداري از دولت تل‌آويو دريافت كند، بعد از دريافت اين چهار مجوز، زمين‌هاي مورد نظر در فهرست مناقصه براي يافتن پيمانكار ساخت‌و‌ساز قرار مي‌گيرند. بر اساس اطلاعاتي كه موسسه مردم‌نهاد «اكنون صلح Peace Now» در اسراييل منتشر كرده است تا پيش از انتخاب دونالد ترامپ تعداد زمين‌هاي تاييد‌شده براي ساخت واحد مسكوني حدود 4500 واحد بود، اما اكنون اين رقم طي 21 ماه دست‌كم سه‌برابر شده و به بيش از 14000 واحد رسيده است.

هگيت افران، از اعضاي موسسه «اكنون صلح» به ميدل‌‌ايست آي مي‌گويد: «موضوع فقط تعداد ساخت‌و‌سازها نيست، بلكه تركيب مناطق تصويب شده براي ساخت‌و‌ساز هم مهم است. الخليل به عنوان يكي از قديمي‌ترين شهرهاي فلسطيني‌نشين طي اين مدت شاهد تصويب 31 واحد مسكوني بوده كه از دهه 1980 تاكنون بي‌سابقه است.» همه‌چيز درست چهار روز بعد از آغاز رسمي دوره رياست‌جمهوري ترامپ شروع شد، زماني كه اسراييل اعلام كرد ساخت‌و‌ساز 2500 واحد مسكوني در اراضي كرانه باختري را پذيرفته است و هيچ واكنشي از سوي كاخ سفيد اعلام نشد. 6 ماه بعد از روي كار آمدن ترامپ، آويگدور ليبرمن، وزير جنگ كابينه رژيم صهيونيستي در مصاحبه با روزنامه تايمز آو‌اسراييل گفت: «به لطف ترامپ، اسراييل ديگر مجبور نيست چيزي را مخفي كند.»

«انگار ما انسان نيستيم»

61 درصد از مناطق كرانه باختري رود اردن، مناطقي هستند كه بر اساس توافق‌هاي اسلو، با عنوان
«ناحيه 3» (Area C) شناخته مي‌شوند؛ مناطقي كه تحت كنترل كامل رژيم صهيونيستي قرار مي‌گيرند، دو ناحيه ديگر بر اساس توافق‌هاي اسلو يا كاملا تحت اختيار دولت خودگردان فلسطيني است يا كنترل آن تقسيم شده است. در ناحيه 3، درخواست ساخت‌و‌ساز از سوي فلسطينيان بايد به اداره عمران دولت اسراييل داده شود، به نوشته ميدل ‌ايست آي از هر 50 درخواست فلسطينيان براي ساخت‌و‌ساز در زمين‌هاي‌شان فقط يك درخواست ممكن است پذيرفته شود. يكي از فلسطينيان ساكن روستاي جيت در نزديك شهرك يهودي‌نشين آميهاي به ميدل ‌ايست آي مي‌گويد: «چندين سال پيش تنها 1500 نفر در اين روستا زندگي مي‌كردند، اما اكنون تعداد ما به 3000 نفر رسيده، در نتيجه به ساختمان‌ها و خانه‌هاي بيشتري نياز داريم، اما اجازه ساخت‌و‌ساز به ما داده نمي‌شود. همزمان دولت اسراييل به شهرك‌نشين‌ها اجازه مي‌دهد كه تا جايي كه مي‌توانند بيشتر و بيشتر در اطراف زمين‌هاي ما ساخت‌و‌ساز كنند و چه شهرك‌هاي مصوب و چه شهرك‌هاي خارج از محدوده را بدون محدوديت توسعه دهند.»

درست در كنار روستاي خان‌احمر كه فلسطينيان در آن ساكن هستند، شهرك يهودي‌نشين كفر ادوميم قرار گرفته است. روستاي خان احمر امروز نمادي از توسعه شهرك‌هاي يهودي‌نشين و تخريب خانه‌هاي فلسطينيان محسوب مي‌شود. بيش از 400 مجوز ساخت‌و‌ساز در شهرك كفر‌ادوميم، از زمان روي كار آمدن دونالد ترامپ صادر شده است. در برابر بيغوله‌هاي عشاير بدوي فلسطيني كه در اين روستا در زمين‌هاي خودشان زندگي مي‌كنند، به صورت مستمر توسط ارتش رژيم صهيونيستي تخريب مي‌شود. طي ماه‌هاي گذشته ديوان عالي اسراييل حكم توقيف اين زمين‌ها به نفع شهرك‌نشينان فلسطيني را تصويب كرده است و ارتش اسراييل به ساكنان روستا هشدار داده است كه اين منطقه را ترك كنند. احمد ابودهوك، از ساكنان اين روستا به ميدل ‌ايست آي مي‌گويد: «ما نسل به نسل در شرايط آوارگي زندگي مي‌كنيم، والدين من، بعد از اشغال منطقه تل‌عرب در صحراي نگب مجبور به مهاجرت به اينجا شدند و حالا فرزندان ما هم همين تجربه آوارگي را تكرار خواهند كرد.» ابودهوك مي‌گويد: «با ما به شكلي رفتار مي‌كنند كه انگار ما انسان نيستيم.»

موضع قوانين بين‌المللي

كنوانسيون چهارم ژنو، ساخت‌و‌ساز و تغيير تركيب جمعيتي را در سرزمين‌هاي اشغالي توسط نيروي اشغالگر ممنوع اعلام مي‌كند. بر‌اساس اين كنوانسيون «نيروي اشغالگر نبايد غيرنظاميان را تبعيد كند يا بخشي از شهروندان خود را به مناطق تحت‌اشغال منتقل كند.» بر اساس قطعنامه 446 شوراي امنيت سازمان ملل متحد، اقدام اسراييل براي ساخت‌و‌ساز شهرك‌هاي يهودي‌نشين در اراضي اشغالي 1967 وجهه قانوني ندارد.

تغيير تركيب جمعيتي

در حال حاضر دست‌كم 200 شهرك صهيونيست‌نشين در اراضي اشغالي كرانه باختري وجود دارند كه دولت تل‌آويو دست‌كم 125 شهرك را به رسميت مي‌شناسد. در اين شهرك‌ها 600 هزار يهودي زندگي مي‌كنند. در حال حاضر 2 ميليون و 800 هزار فلسطيني در كرانه باختري ساكن هستند. اين 600 هزار نفر از سال 1967 تاكنون به صورت تدريجي با ساخت شهرك‌هاي جديد به مناطق اشغالي كوچانده شده‌اند.