تهران؛ پنجمين كلانشهر
پرريسك دنيا در برابر زلزله
احمد صادقي رييس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران با اشاره به اينكه مديريت بحران تبديل به مديريت مقابله شده است، گفت: مديريت ريسك حوادث بايد در ادبيات جايگزين بحث مديريت بحران شود؛ به عبارت ديگر پيشگيري بايد مقدم بر مقابله باشد.
احمد صادقي در نشست تخصصي ايمني در برابر زلزله و كاهش اثرات بلاياي طبيعي كه از سوي سازمان شهرداري‌ها و دهياري‌هاي كشور برگزار شد، اظهار كرد: تهران پايتخت ايران، ۷۳۰ كيلومتر مربع مساحت، هشت ميليون نفر جمعيت ثابت، چهار ميليون نفر جمعيت شناور، سه هزار و ۲۸۶ هكتار بافت فرسوده، ۲۲ منطقه، ۱۲۳ ناحيه و ۳۵۴ محله دارد و شانزدهمين كلانشهر است.
وي ادامه داد: در تهران به كوچك‌ترين تقسيم‌بندي‌ها كه محله‌هاي شهر است توجه كرده‌ايم و براي ۳۵۴ محله سند كاهش خطرپذيري داريم. به عبارت ديگر ارزيابي كاهش خطرپذيري محلات را در دستور كار قرار داده‌ايم. همچنين مدل ارزيابي و شاخص‌هاي آسيب‌پذيري نيز مشخص شده و نقشه ريسك محلات شهر تهران نيز آماده شده است تا مداخلات را براي محلات پايه‌ريزي كنيم.
رييس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران با اشاره به قدمت شهر تهران گفت: روستاي اوليه تهران و هسته اوليه تهران در جاي خوبي پايه‌گذاري شده بود و مردمي كه در آنجا مستقر شدند حواس‌شان جمع بوده تا روستاها را روي گسل نسازند اما با توسعه شهر و در سال ۱۳۷۰ كه وضعيت شهر تهران تثبيت مي‌شود به حريم گسل‌ها تجاوز كرديم و بدون ضابطه روي گسل‌ها، شهر را گسترش داديم و شهر تهران را به شهر پرريسك تبديل كرديم. به‌طوري كه شهر تهران پنجمين كلانشهر پرريسك دنيا در برابر حوادثي چون زلزله است.
وي تصريح كرد: اگر مي‌خواهيم تاب‌آوري شهر يا روستا را در دستور كار قرار دهيم اولين كار اين است كه بايد به درك درستي از مخاطره برسيم، البته ما فرض را بر اين مي‌گذاريم كه مديران درك درستي از مخاطره دارند اما در حقيقت اين شرايط لحاظ نمي‌شود و وقتي مي‌بينيم كه در حريم رودخانه‌ها يا به روي گسل‌ها ساخت و ساز مي‌شود اين نشان‌دهنده اين است كه درك درستي از مخاطره وجود ندارد.
به گفته وي، اينكه شهرهاي‌مان پرريسك مي‌شود و براي آن برنامه‌ريزي نداريم و افتخار مي‌كنيم كه شهر يا روستاهاي‌مان در حال گسترش هستند به دليل عدم درك درست از اين موضوع است.
صادقي در ادامه اظهار كرد: در شهر تهران براساس مطالعات در ۵ سال گذشته ۵۳ حادثه را شروع تكرار داشتيم كه مهم‌ترين آن زلزله، زمين لغزش، فرونشست زمين، سيل، مخاطرات ناشي از قنوات و... بوده است. همچنين غير از گسل‌ها، رود دره‌ها قنوات و زمين لغزش نيز جزء مخاطرات چندگانه شهر تهران هستند. از طرفي در تهران حوادث زيادي داريم كه شايد در۲۰۰ سال گذشته شاهد آن نبوديم و علتش نيز به خاطر تغييرات اقليمي بوده كه نمونه آن طوفان سال ۹۳ تهران است.
رييس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران نيز در ادامه صحبت‌هايش به ستاد مديريت شهر تهران اشاره كرد و گفت: ستاد مديريت بحران شهر تهران، مركز هدايت عمليات و مركز فرماندهي بحران شهر تهران مخاطرات تهران را لحظه به لحظه بررسي مي‌كند و ۱۴ كارگروه تخصصي شوراي هماهنگي مديريت بحران وجود دارد. همچنين ۱۰۲ پايگاه در سطح شهر تهران داريم. در ۲۲ پايگاه اقلام امدادي دپو شده است و تعدادي از اين پايگاه‌ها متاسفانه به دليل برداشت غلط و خالي بودن آن تبديل به فضاهايي با كاربري‌هاي ديگر شده است و شايد بتوان گفت كه اين موضوع هم به دليل عدم درك صحيح از مخاطره است. وي با اشاره به اينكه مديريت بحران تبديل به مديريت مقابله شده است، گفت: به حوزه آمادگي و پيشگيري توجه نكرديم و دنبال اين هستيم كه بعد از حادثه چه اقدامي بايد انجام دهيم. مديريت ريسك حوادث بايد در ادبيات جايگزين بحث مديريت بحران شود يعني به عبارت ديگر پيشگيري بايد مقدم بر مقابله شود.
صادقي در بخش ديگر صحبت‌هايش به جهت‌گيري‌هاي راهبردي مديريت بحران اشاره كرد و گفت: پيشگيري كه شامل ارتقاي ايمني و امنيت فردي و اجتماعي و كالبدي بوده، هشدار سوانح شهري و حوادث طبيعي، مديريت ريسك حوادث و سوانح شهري، مديريت ريسك اجتماع‌محور و مشاركت‌پذيري مبتني بر يكپارچگي نهادي از جهت‌گيري‌هاي راهبردي اين مديريت بحران است.ايسنا