الزامات و زيرساخت‌هاي لازم براي شفافيت، مشاركت و پاسخگويي بودجه
براساس تازه‌ترين گزارش كميسيون رقابت، خصوصي‌سازي و سلامت اداري اتاق ايران، از الزامات دستيابي به اقتصاد باثبات، كارآمد و پويا، ايجاد شفافيت، رديابي و پيگيري برنامه‌ها و نتايج اجراي برنامه‌هاي حوزه اقتصادي ازجمله بودجه است.
كميسيون رقابت، خصوصي‌سازي و سلامت اداري اتاق ايران در گزارشي با عنوان «الزامات و زيرساخت‌هاي لازم براي شفافيت، مشاركت و پاسخگويي بودجه» با تاكيد بر اهميت شفافيت بودجه، به تعريف اصول شفافيت بودجه، اقدامات و بسترهاي لازم براي شفافيت و درنهايت مطالعه شفافيت در ايران و ديگر كشورها پرداخته است.
براساس آنچه در مقدمه اين گزارش آمده است: «گستردگي فعاليت دولت در امور اقتصادي، شفافيت اندك يا نبود شفافيت، پاسخگو نبودن مديريت دولتي، تضعيف ثبات قانونمندي و رقابت‌پذيري محيط فعاليت‌هاي اقتصادي سه عامل مهمي هستند كه از سوي صندوق بين‌المللي پول به عنوان عوامل ضدرشد اعلام شده‌اند.»
اين گزارش در بخش اهميت و ضرورت بودجه تاكيد مي‌كند كه بودجه علاوه بر اينكه وسيله‌اي براي تدوين، اجرا و تنظيم برنامه‌هاي دولت و سازمان‌هاست، قوي‌ترين وسيله كنترل قوه مجريه توسط قوه مقننه و وسيله آگاهي و اطمينان مردم از مصرف صحيح و قانوني منابع و وجوه عمومي است.
در بخش بعدي اين گزارش اصول بودجه تشريح شده است كه خلاصه آن را در نمودار زير مي‌توان مشاهده كرد.شفافيت بودجه‌اي از مرحله تدوين بودجه آغاز و تا مرحله ارايه بودجه براي تصويب در مجلس تا انتشار گزارش‌هاي اجراي بودجه و سپس انتشار گزارش‌هاي نظارتي ادامه دارد. ابهام در هر كدام از اين مراحل مي‌تواند ضعف در شفافيت بودجه به‌شمار رود. در دسترس و قابل استفاده بودن داده‌هاي بودجه‌اي براي ملاحظه عموم تا مشاركت عمومي در تدوين و نظارت بر اجراي بودجه، از معيارهاي ديگر شفافيت بودجه به‌شمار مي‌رود. بانك جهاني اقدامات لازم براي شفافيت بودجه را در سه لايه كلان، مياني و شهروندان و خدمات تعريف مي‌كند كه در هر لايه بايد بسترهاي لازم مهيا شود. بخش هايي از اقداماتي كه مد نظر بانك جهاني است در ذيل مي خوانيد.
ارتقاي سواد تحليل بودجه نمايندگان مجلس، مقامات دولتي، روزنامه‌نگاران و نمايندگان جامعه مدني، افزايش ظرفيت در كشور براي تجزيه و تحليل بودجه ، پشتيباني از يك انجمن در مورد شفافيت / تجزيه و تحليل بودجه، بهبود سواد بودجه اعضاي شوراي شهر و ظرفيت آنها براي تجزيه و تحليل بودجه، نمايش اطلاعات مربوط به تسهيلات، برنامه‌هاي آگاهي‌رساني بودجه براي ذي‌نفعان مربوطه، تشويق موسسات براي انجام امور اجتماعي حسابرسي با تمركز بر جريان مالي، اضافه كردن سرفصل دانش بودجه در برنامه درسي مدرسه و شركت‌كنندگان را تشويق كنيد تا درمورد مباحث بودجه در نشست‌هاي جامعه بحث كنند.