ادامه از صفحه اول
برق و بودجه
هزينه‌هاي توليد، انتقال، توزيع در لايحه بودجه ۱۳۹۸ بالغ بر ۲۶۰ هزار ميليارد ريال پيش‌بيني شده است. هزينه‌هاي بخش توليد بيش از نيمي از كل هزينه‌هاي شركت‌هاي برق دولتي است و مجموع هزينه‌هاي خريد برق تضميني، بازار برق و برق دولتي بدون احتساب هزينه سوخت، در حدود ۱۲۲ هزار ميليارد ريال برآورد شده است . در لايحه 1398 با وجود آنكه ميزان توليد برق دولتي نسبت به سال قبل بيش از ۳ درصد كاهش را نشان مي‌دهد، اما هزينه شركت‌هاي توليد برق دولتي افزايش داشته و حدود ۶ درصد رشد كرده است. پيش‌بيني مي‌شود به دليل پايان يافتن دوره برخي قراردادها، خريد برق از نيروگاه‌هاي خصوصي با شرايط خريد تضميني بيش از ۱۸ درصد كاهش يابد. بنابراين ميزان خريد برق از نيروگاه‌هاي خارج از وزارت نيرو در بازار برق و بورس بيش از ۳۰ درصد افزايش خواهد يافت. ارقامي كه در خصوص متوسط نرخ خريد برق از بازار برق و بورس از لايحه استخراج شده است، از كاهش بيش از ۱۷ درصدي اين نرخ حكايت دارد. با توجه به افزايش هزينه‌هاي سرمايه‌گذاري و توليد براي برق به دليل جهش‌هاي ارزي و تاخير در پرداخت مطالبات مربوط به خريد برق، كاهش 17 درصدي متوسط نرخ خريد برق مي‌تواند افزايش فشار مالي بر نيروگاه‌هاي بخش خصوصي موجود در بورس برق را به دنبال داشته باشد و وضعيت نيروگاه‌هاي اينچنيني در سال 98 نامناسب شود. هزينه شركت‌هاي توزيع و انتقال نيروي برق كه حدود ۴۰ درصد از كل هزينه‌هاي وزارت نيرو را تشكيل مي‌دهد در سال آتي به دليل افزايش ميزان انرژي الكتريكي انتقالي با افزايش مواجه خواهد شد. صنعت برق در بخش درآمدي، بر اساس عملكرد سال‌هاي گذشته، در اقلام درآمد حاصل از صادرات برق و ساير درآمدهاي عملياتي و غيرعملياتي، عدم تحقق درآمدها را نشان مي‌دهد و اين وضعيت در سال 98 نيز محتمل خواهد بود و در صورتي كه در نرخ هزينه‌هاي خريد برق از نيروگاه‌ها يا در هزينه‌هاي مربوط به واردات برق از كشورهاي همسايه افزايشي داده شود، زيانده شدن اين شركت‌ها دور از انتظار نخواهد بود. در اين صورت كاهش منابع براي سرمايه‌گذاري به وجود خواهد آمد. براي برون‌رفت از اين وضعيت با توجه به كمبودهاي 8 تا 9 هزار مگاواتي براي فصول گرم سال 1398 پيش‌بيني مي‌شود كه لازم است در كاهش هزينه‌هاي جاري شركت‌هاي بخش برق و زيرمجموعه وزارت نيرو برنامه‌هاي عملي موثر ارايه شود و زمينه‌هاي مربوط به اصلاح تعرفه‌ها و افزايش بهاي برق با اولويت مشتركان بخش عمومي، مشتركان بدمصرف و پرمصرف و سايرمصارف فراهم شود. بررسي عملكرد بخش منابع و مصارف برق نشان مي‌دهد كه ارقام مربوط به «ذخاير و اندوخته‌ها»، «كمك درآمد عمومي»، «حق انشعاب» و «كاهش سرمايه در گردش» به احتمال زياد محقق خواهد شد و ارقام مربوط به «ساير دريافتي‌ها»، «ساير منابع»، «تسهيلات بانكي خارجي (فاينانس)»، «اوراق مشاركت» و «تسهيلات بانكي داخلي» به دليل وضعيت نامناسب صنعت برق و پيش‌بيني‌هايي كه در مورد اقتصاد ايران مي‌شود، بيان‌كننده رشد منفي اقتصادي است و خروج شركت‌هاي خارجي از ايران، نامشخص بودن كانال انتقال مالي و... قابل حصول نخواهند بود. بنابراين صنعت برق در سال 1398 با محدوديت منابع مورد نياز براي سرمايه‌گذاري مواجه خواهد شد و ناترازي بين منابع و مصارف بخش برق قابل پيش‌بيني است. در لايحه بودجه، 920 ميليارد تومان كه 2.3 درصد از كل منابع بخش برق را تشكيل مي‌دهد، تحت عنوان اوراق مشاركت براي بخش برق تعيين شده كه با توجه به زيانده بودن شركت‌هاي برقي، احتمال تحقق آن بسيار پايين است. ذخاير و اندوخته‌ها نيز كه بيش از 2800 ميليارد تومان تخمين زده شده و حدود 10 درصد از منابع را تشكيل مي‌دهد، به دليل زيانده بودن شركت‌هاي برقي امكان‌پذير نخواهد بود. واقعيت‌هاي موجود نشان مي‌دهد، صنعت برق از وضعيت خوبي برخوردار نيست و ناترازي منابع و مصارف صنعت برق در لايحه بودجه سال 1398 مشهود است و زيان صنعت برق در لايحه بودجه سال 98 بيش از 4700 ميليارد تومان اعلام شده است و پيش‌بيني‌ها نشان مي‌دهد كه براي گذر مطمئن از پيك مصرف برق در روزهاي گرم سال 98 به ايجاد حدود 9هزار مگاوات توان نياز است كه تامين آن چندان آسان نيست و به برنامه‌ريزي نياز دارد. براي گذر از اين وضعيت مقرر شد برنامه‌ريزي‌هايي انجام شود اما بايد بدانيم كه در اين فرصت كوتاه با سرمايه‌گذاري به دليل زمانبر بودن آن نمي‌توان به شرايط عبور از اين وضعيت چندان كمك كرد، اما با اصلاح تعرفه و ساختار آن و مديريت پيك بار بايد براي عبور از آن آمادگي لازم را در سيستم ايجاد كرد. علاوه براين وزارت نيرو بايد در كاهش هزينه‌هاي جاري خود اقدام و برنامه‌ريزي كند. اگر دولت و مجلس مصمم باشند براي جلب محبوبيت و مقبوليت و جذب آراي مردم قيمت برق و خدمات را به همين ميزان نگه دارند، مسلما در تابستان با مشكلات مختلفي روبه‌رو خواهيم شد. به ياد داشته باشيم كه با سرمايه‌گذاري هم نمي‌توان مشكلات را حل كرد، چرا كه سرمايه‌گذاري و توليد زمانبر است و جوابگوي نيازها در تابستان 98 نخواهد بود. لذا تقاضا و مصرف بايد كاهش يابد و اين در كوتاه‌مدت ممكن نخواهد بود مگر اينكه قيمت‌ها واقعي شود و يارانه برق كاهش يابد. اميد آنكه سياستگذاران به ياد بياورند كه افزايش قيمت همان‌قدر نارضايتي ايجاد مي‌كند كه نبود برق در گرماي تابستان.
ترامپ و همكارانش
در اين ديدار بولتون سخني از ايران به زبان نياورد اما در مقابل نتانياهو از تصميم ترامپ براي تحريم ايران و انتقال سفارت امريكا به بيت‌المقدس تشكر كرد. بولتون از تلاش‌هاي مخفي ايران براي ساخت بمب اتمي مانند نتانياهو سخن گفت و اين همه مبتني بر اظهارات مقام‌هاي اسراييلي بود كه چند ماه قبل طرح كرده بودند. رابطه ترامپ با همكاران نزديكش به‌خصوص با بولتون و پمپئو دقيق و روشن نيست. اگر به بولتون بود، تاكنون چندين‌بار به ايران حمله شده بود. موضع سخت بولتون نسبت به ايران از زماني كه نماينده امريكا در شوراي امنيت بود و با برجام مخالفت مي‌كرد تا به امروز تغييري نكرده است. برخلاف بولتون، ترامپ هم اهل تهديد است و هم اهل گفت‌وگو. حتي پمپئو هم كه يك اطلاعاتي ورزيده است، قدرت درك رفتار ترامپ را ندارد. ترامپ بعد از اين همه خرابي و ويراني كه امريكا يا نيروهاي مورد حمايت اين كشور به نام دموكراسي و آزادي در منطقه انجام داده‌اند، حاضر به ايجاد جنگ جديدي در منطقه نيست. ترامپ به تنهايي تصميم مي‌گيرد و در اين بازي سياسي مانند تاجري قهار حاضر به ريسك كردن است. او كاري را انجام داد كه هيچ رييس‌جمهوري در امريكا طي پنجاه سال گذشته جراتش را نداشت و آن ايجاد رابطه با كره‌شمالي بود. ترامپ شايد درباره ايران نيز چنين فكر مي‌كند، ولي ايران دلايل كافي دارد تا به او اعتماد نكند. يكي از اين دلايل وجود همكاران ترامپ است كه همواره بر طبل جنگ با ايران مي‌كوبند.