شوك تازه امريكا
به بازارهاي جهاني
گروه اقتصادي|قيمت طلا تا آخرين ساعات معاملات ديروز در بازارهاي جهاني، با 0.2درصد افزايش به بيش از 1535 دلار رسيد. طي ماه‌هاي گذشته بازارهاي جهاني شامل طلا و بورس شاهد اتفاقات مهمي بوده كه سبب افزايش قيمت طلا بعد از 6 سال شده است. طلا در مسير ثبت سومين هفته‌اي است كه تداوم افزايش قيمت داشته است. از سوي ديگر شاخص بورس در كشورهاي امريكا، بريتانيا و آلمان نيز كاهشي بي‌سابقه را تجربه كرد. چندي پيش پيش‌‌بيني از احتمال ركود در كشورهاي آلمان و بريتانيا منتشر شد كه بورس اين كشورها از بيم ورود به دوره ركودي، كاهشي چند صد واحدي را در برخي شاخص‌ها تجربه كردند. دو هفته پيش امريكا اعلام كرد از اول ماه ميلادي سپتامبر بر 300 ميليارد دلار كالاي چيني تعرفه‌اي 10درصدي اعمال مي‌كند. هر چند كه چند روز پس از اعلام اين خبر دفتر نمايندگي تجاري امريكا از به‌تعويق افتادن اعمال تعرفه تا
15 سپتامبر خبر داد، اما پكن در واكنش به اين خبر علاوه بر تهديد بر اعمال اقداماتي تلافي‌جويانه، از امريكا خواست نقش خود را براي رسيدن به يك توافق تجاري احتمالي ايفا كند. جنگ تجاري نه تنها نهادهاي بين‌المللي را وادار به عكس‌العمل كرده بلكه با روندي كه دو كشور در پيش گرفته‌اند به نظر مي‌رسد اين باور بر بازارها حاكم است كه حتي با وجود پيش‌بيني‌ها از بدتر شدن چشم‌انداز اقتصاد و هشدارهاي نهادهاي بين‌المللي مانند صندوق بين‌المللي پول تا پايان سال‌جاري ميلادي ادامه مي‌يابد. اواسط هفته گذشته براي اولين‌بار پس از 12 سال منحني سود اوراق قرضه امريكا، معكوس شد. تغيير رويه بازدهي اوراق قرضه بدان معناست كه اوراق كوتاه‌مدت نسبت به نوع بلندمدت بازدهي‌هاي بيشتري را نصيب دارندگان مي‌كند. معكوس شدن منحني بازدهي اوراق قرضه در امريكا در واقع واكنشي به اقدام فدرال رزرو براي كاهش نرخ بهره بانكي است تا با اين اقدام پول ارزان‌قيمت در دسترس افراد قرار گيرد و روند توسعه و رشد اقتصادي با وجود بالا بودن تنش‌هاي تجاري، ادامه يابد. هر چند آمارهاي منتشر شده از وضعيت بازارهاي خرده‌فروشي امريكا در ماه گذشته ميلادي نشان مي‌دهد كه اين كار نيز نتوانست تاثيري بر كاهش سوددهي اوراق قرضه اين كشور بگذارد و همچنان ميزان سود اوراق قرضه 30 ساله دولت امريكا به پايين‌ترين رقم خود رسيده كه شايد زنگ خطر ورود به دوران ركود باشد. بالا بودن سود اوراق قرضه كوتاه‌مدت سبب حاكم شدن وضعيت قرمز در بازارهاي سهام امريكا شد و شاخص سهام شركت‌هاي برتر صنعتي، داو جونز كاهشي به اندازه 452 واحد داشته است. اين شاخص در
10 روز حدود دو هزار واحد سقوط داشته است. در طرف ديگر، وضعيت ساير بورس‌هاي دنيا نيز به خوبي پيش نمي‌رود. طبق پيش‌بيني‌هايي كه از احتمال ركود در آلمان و بريتانيا منتشر شده، ترس از ايجاد ركود اقتصادي، ارزش سهام بورس برخي شركت‌ها را با كاهش بي‌سابقه‌اي همراه كرده است. شاخص بورس آلمان 245 و شاخص 100 شركت برتر در بورس لندن نيز بيش از
100 واحد كاهش داشته‌اند. با افزايش احتمال وقوع ركود اقتصادي در امريكا و آلمان قيمت جهاني هر بشكه نفت پايه برنت هم نزديك به ۲ دلار كاهش يافت و به ۵۹ دلار و
۳۲ سنت رسيد. وضعيت در بازار طلا نيز در پي كاهش نرخ بهره اوراق قرضه امريكا نسبت به نرخ بهره اوراق بلندمدت همچنين كاهش بي‌سابقه در شاخص بورس‌هاي جهان، برعكس بازارهاي ديگر بوده و قيمت هر اونس فلز زرد بر مدار افزايشي قرار گرفت. تا زمان تنظيم اين گزارش در ساعت 17 روز جمعه، قيمت طلا از مرز 1535 دلار گذشته است. ارزش پول‌هاي نوظهور در برابر دلار نيز تغييراتي داشته است. پس از اتخاذ سياست كاهش نرخ بهره توسط بانك مركزي امريكا فشار بر ساير بانك‌هاي مركزي براي اتخاذ رويكردي مناسب افزايش يافته است. در اين راستا بانك مركزي هند با اتخاذ تدابيري سعي در همسو شدن با سياست بانك مركزي امريكا دارد كه باعث افزايش ارزش يك‌درصدي روبل در برابر دلار شد. اما ساير ارزها از جمله، يوان و يورو با كاهش ارزش در برابر دلار به ميزان 0.09 و 0.34 در صد هفته را به پايان رساندند.