عمرانخان از زماني كه به عنوان نخستوزير پاكستان تعيين شد جايگاه ويژهاي براي مقامهاي عربستان سعودي پيدا كرد. سعوديها سعي داشتند او را در كنار خود نگه دارند و تاكنون عمرانخان بارها و بارها، گاه و بيگاه به عربستان سفر كرده است. حالا نيز خبر ميرسد عمرانخان روز شنبه با هواپيماي اختصاصي محمدبن سلمان وليعهد سعودي براي شركت در مجمع عمومي سازمان ملل به امريكا سفر كرده است. برخي منابع عنوان كردهاند كه محمدبن سلمان به عمرانخان گفته است كه شما مهمان ويژه ما هستيد و بايد با هواپيماي ويژه من به امريكا برويد.
شاه محمود قريشي وزير امورخارجه پاكستان در جمع خبرنگاران گفت: نخستوزير عمرانخان امروز به ايالات متحده رسيده است. ايشان يك سفر هفتروزه به امريكا با هدف جلبتوجه جهان به آنچه در كشمير اتفاق افتاده خواهد داشت. گفتني است پيش از اينكه عمرانخان به ايالات متحده سفر كند اقامتي دو روزه در عربستان سعودي داشت كه گفته ميشود با اين هدف صورت گرفته كه حمايت عربستان را در موضوع كشمير جلب كند.
اهميت كشمير براي عمرانخان
عمرانخان در اين سفر با ملك سلمان، پادشاه عربستان به صورت مجزا در خصوص موضوع كشمير ديدار و گفتوگو كرد و گفته ميشود كاملا ديدار در همين محور بوده است و اين موضوع جداي از مذاكراتي است كه در زمينه تجارت، سرمايهگذاري و روابط اقتصادي ميان دو كشور بوده است.
نخستوزير پاكستان روز چهارشنبه گفته بود كه قصد دارد در مجمع عمومي سازمان ملل به طور اجمالي و كامل به مساله كشمير بپردازد. عمرانخان پس از افتتاح ترمينال تورخم در مرز پاكستان و افغانستان، در جمع خبرنگاران هرگونه مذاكره با هند را رد كرد و شرط مذاكره را اجراي دوباره ماده 370 قانون اساسي هند دانست كه به كشمير خودمختاري اعطا ميكند و چندي پيش نيز دولت هند اجراي اين ماده از قانون اساسي را متوقف و خودمختاري كشمير را نيز لغو كرد. عمرانخان به مردم پاكستان اطمينان داد كه پرونده كشمير را در جلسه مجمع عمومي سازمان ملل متحد مطرح خواهد كرد. پس از موضوع كشمير پاكستان روابط ديپلماتيك خود با دهلي نو را بهشدت كاهش داد و ديپلماتهاي هندي را نيز از پاكستان اخراج كرد.
هند معتقد است كه پاكستان در حال سوءاستفاده از لغو ماده 370 قانون اساسي است چرا كه آن را يك موضوع داخلي ميداند كه نبايد اسلامآباد در آن مداخله كند و مقامات هند از پاكستان به دليل اقدامات تحريكآميز در اين زمينه بهشدت انتقاد كردند.
لازم به ذكر است روز گذشته ناراندرا مودي نخستوزير هند در يك سخنراني مشترك با دونالد ترامپ در تگزاس حاضر شد. او قصد دارد در مجمع عمومي سازمان ملل در خصوص صلح و ثبات و امنيت بينالمللي سخنراني كند و رويارويي دو مقام ارشد پاكستان و هند در نيويورك نيز قابل توجه خواهد بود و بايد ديد كه آيا دونالد ترامپ ميتواند نقشي ميانجي را ميان دو طرف ايفا كند و طرفين را براي مذاكره با يكديگر بر سر حل موضوع كشمير راضي كند يا خير.
همدردي با عربستان
عمرانخان در بدو ورود به عربستان و پيش از سفر به نيويورك در ديدار خود با ملك سلمان حمله پهپادي انصارالله يمن به تاسيسات نفتي آرامكو را محكوم كرد. عمرانخان گفت: پاكستان در صورت تهديد حريم و امنيت دو مسجد مقدس در مكه و مدينه در كنار عربستان خواهد ايستاد. گفته ميشود خان به همراه همسرش در اين سفر به زيارت عمره از مكه منوره مشرف شده است.
واقعيت آن است كه همكاريهاي پاكستان و عربستان با روي كار آمدن عمرانخان در كليه زمينهها پيشرفت داشته است. سفر محمدبنسلمان در فوريه سال 2019 به پاكستان اوج اين همكاري بود. گفته ميشود در اين سفر طي ديداري كه خان با محمدبن سلمان داشته، دو طرف در خصوص راههاي تقويت بيشتر مشاركت اقتصادي بين پاكستان و عربستان سعودي گفتوگو كردهاند.
احياي مذاكرات مرده
اما مجموعه شرايط نشان ميدهد كه تنها هدف عمرانخان از سفر به عربستان موضوع كشمير نبوده است. برخي منابع عنوان ميكنند كه عمرانخان به دنبال احياي مذاكرات امريكا و طالبان نيز هست و در اين زمينه با عربستان سعودي نيز مذاكراتي را انجام داده است. پيش از سفر به نيويورك عمرانخان عنوان كرده بود كه قصد دارد با دونالد ترامپ در خصوص احياي مذاكرات صلح با طالبان ديدار و گفتوگو كند. او همچنين در تماس تلفني كه روز چهارشنبه با اشرف غني رييسجمهوري افغانستان نيز داشته عنوان كرده كه قصد دارد در اين مسير قدم بردارد و در راستاي حفظ ثبات در اين كشور از وي حمايت خواهد كرد.
نخستوزير پاكستان عنوان كرده كه قصد دارد همه تلاش خود را در مسير احياي روند صلح انجام دهد. طبق برنامه عمرانخان بناست با دونالد ترامپ رييسجمهور ايالات متحده امروز دوشنبه در نيويورك ديدار و آنگونه كه خود ميگويد قصد دارد به دونالد ترامپ اصرار كند تا به مذاكرات صلح ادامه دهد. خان معتقد است كه اگر اين گفتوگوها از سر گرفته نشود و طالبان در انتخابات افغانستان شركت نكند يك فاجعه در اين كشور به بار خواهد آمد. اين اظهارات زماني صورت ميگيرد كه چندي قبل دونالد ترامپ عنوان كرده بود كه مذاكرات صلح با طالبان مرده است. طبق يك برنامهريزي بنا بود نشستي غيرعلني ميان طالبان، اشرف غني رييسجمهور افغانستان با ميزباني دونالد ترامپ در كمپ ديويد برگزار شود؛ اتفاقي كه ميتوانست دنيا را متحير كند و حتي شنيدن برنامهريزي براي چنين ديداري بسيار قابل توجه بود. اين در حالي بود كه گفته ميشد امريكا و طالبان به يك توافق صلح دست پيدا كردهاند اما به ناگاه همهچيز از بين رفت.