نمايندگان عرب كنست
از تشكيل دولتي به رياست بني گانتز حمايت كردند
گره كور در بخت نتانياهو
شهاب شهسواري
بسياري معتقدند كه پايان عمر سياسي بنيامين نتانياهو، نخست‌وزير موقت رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين، فرارسيده است و با شكست او در كسب اكثريت كنست، ديگر راهي براي استمرار قدرت او در سرزمين اشغالي فلسطين باقي نمانده است. با اين حال او كه حزبش در انتخابات از بزرگ‌ترين حزب رقيب، ائتلاف آبي‌سفيد دو كرسي كمتر داشت، دست‌كم توانسته است بخشي از نمايندگان كنست را به حمايت از خود وادار كند. حالا نمايندگان عرب كنست رژيم اشغالگر، تصميم گرفته‌اند بعد از 27 سال بي‌طرفي در انتخاب دولت، به نفع رقيب او بني گانتز وارد ميدان شوند؛ اقدامي كه هر چند ممكن است در سرنوشت تشكيل دولت چندان موثر نباشد، اما به لحاظ سمبليك از اهميت ويژه‌اي برخوردار است. تمامي احزابي كه به كنست راه يافته‌اند، روز دوشنبه براي دومين بار به دفتر رييس اين رژيم رفتند تا پيشنهاد خود را براي نخست‌وزير كابينه بعدي معرفي كنند. فهرست مشترك عربي با 13 نماينده در كنست به عنوان سومين فراكسيون بزرگ اين مجلس، بعد از جلسه با رييس رژيم اشغالگر، رووين ريولين اعلام كرد كه بني گانتز را به عنوان مامور تشكيل كابينه بعدي اين رژيم به رييس‌جمهور پيشنهاد كرده است. نتانياهو در واكنشي خشمگينانه به حمايت اعراب كنست از گانتز تاكيد كرد كه تنها راهي كه براي او باقي مانده است، تشكيل يك دولت فراگير وحدت در ائتلاف با بني گانتز خواهد بود. نتانياهو با انتشار يك ويديو كليپ تاكيد كرد: «اكنون فقط دو راه باقي مانده؛ يا تشكيل يك دولتي اقليت با اتكا به افرادي كه اسراييل و دولت يهودي دموكراتيك را قبول ندارند و از تروريست‌هايي كه سربازان و شهروندان ما را مي‌كشند، قهرمان‌سازي مي‌كنند، يا تشكيل يك دولت فراگير ملي. من انتخاب درست را مي‌دانم و شما هم مي‌دانيد، براي همين است كه به سختي براي تشكيل يك دولت فراگير وحدت ملي تلاش مي‌كنم.»
رقابت شانه به شانه
تلاش نتانياهو براي مبارزه با تشكيل دولتي با مشاركت اعراب كه در تبليغات انتخاباتي‌اش هم به شدت نسبت به آن هشدار داده بود، از سوي احزاب رقيب كه نسبت به علاقه او به باقي ماندن در قدرت و فرار از محاكمه به اتهام فساد مالي باخبر هستند، چندان جدي گرفته نمي‌شود. حتي معرفي او به عنوان نخست‌وزير مكلف براي تشكيل كابينه از سوي رييس رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين، هر چند دست‌كم 4 هفته و دست بالا 6 هفته به او فرصت مذاكره براي تشكيل يك كابينه مي‌دهد، اما بعيد به نظر مي‌رسد كه در شرايط كنوني امكان تشكيل چنين ائتلافي براي او ميسر باشد. تشكيل دولت فراگير با حضور ائتلاف آبي سفيد هم در صورتي امكان‌پذير خواهد شد كه نتانياهو شرط نخست‌وزير خودش را كنار بگذارد، موضوعي كه تقريبا خواسته نهايي همه احزاب مخالفش، از جمله آبي‌سفيد، ييسرايل بيتينو، كارگر و فهرست مشترك اعراب است. دو قطبي شديد در ميان احزاب جريان اصلي رژيم اشغالگر در مورد استمرار حكومت نتانياهو، چيزي نيست كه با حمايت يا مخالفت اعراب دچار تغيير شود. احزاب چپ‌گرا و ميانه‌رو، به صورت قطعي مخالفت خود را با ادامه نخست‌وزير او اعلام كرده‌اند و احزاب راست‌گراي افراطي از جمله حزب تورات متحد، حزب شاس و حزب يمينا اعلام كرده‌اند كه از رياست نتانياهو بر دولت حمايت مي‌كنند. به نوشته رسانه‌ها دست‌كم 55 نماينده كنست، پيشنهاد نخست‌وزير نتانياهو را به رييس رژيم داده‌اند، در حالي كه 54 نماينده از بني گانتز، رييس پيشين ستاد مشترك ارتش رژيم حمايت كرده‌اند. اما سد بزرگ در برابر تشكيل يك دولت اكثريت همچنان آويگدور ليبرمن، وزير جنگ پيشين رژيم است كه حزبش اسراييل بيتينو با 8 كرسي كنست، حاضر به حمايت از هيچ يك از دو سياستمدار مدعي كرسي نخست‌وزيري نشده است. روز دوشنبه ليبرمن با گانتز ديدار كرد، هر چند بعد از اين ديدار صحبتي از حمايت از او نكرد و فقط در حساب كاربري توييترش نوشت: «ديدگاه‌هاي‌مان را به اشتراك گذاشته‌ايم و احتمالا مجددا با يكديگر ديدار خواهيم كرد.» گانتز كه دوشنبه روز پركاري را پشت سر گذاشت، سواي ديدار با ليبرمن با ديويد فريدمن، سفير ايالات متحده امريكا در سرزمين اشغالي فلسطين و جيسون گرينبلات، فرستاده ويژه رييس‌جمهور امريكا در صلح خاورميانه هم ديدار كرد. او نهايتا همراه با بنيامين نتانياهو نزد رووين ريولين رفتند تا تصميم نهايي رييس رژيم در مورد نخست‌وزير مكلف براي تشكيل كابينه را بشنوند.
شكستن سكوت اعراب
آخرين بار سال 1992 بود كه احزاب عربي رسما حاضر به حمايت از يك نامزد نخست‌وزيري براي كابينه رژيم اشغالگر شدند. در آن دوران با پيروزي حزب كارگر در انتخابات، جبهه دموكراتيك صلح و برابري و حزب دموكراتيك عرب، مجموعا با 5 كرسي در كنست، از اسحاق رابين براي نخست‌وزيري حمايت كردند. هر چند اين دو حزب نهايتا در تشكيل دولت ائتلافي رژيم اشغالگر مشاركت نكردند و در كابينه نماينده‌اي نداشتند، اما نهايتا اسحاق رابين كه با شعار صلح با فلسطينيان تحت حمايت آنها موفق به تشكيل دولت شده بود، توافقنامه‌هايي را با سازمان آزاديبخش فلسطين امضا كرد كه به توافقنامه‌هاي صلح اسلو مشهور شدند. حالا اما قدرت احزاب عربي نسبت به آن دوران افزايش بيشتري پيدا كرده است. جبهه دموكراتيك صلح و برابري كه يك حزب چپ‌گراي و ائتلافي از سياستمداران عرب و يهودي كمونيست و آن‌گونه كه خودشان موضع خود را توصيف مي‌كنند يك حزب «غيرصهيونيست» است. اين حزب در قالب فهرست مشترك عربي با احزاب تجمع دموكراتيك ميهني، فهرست متحد عربي و حركت عربي تغيير، 13كرسي از 120 كرسي كنست را در انتخابات اخير تصاحب كرد و به عنوان سومين حزب بزرگ پارلمان رژيم اشغالگر سرزمين فلسطين تبديل شد. ايمن عوده، رهبر جبهه دموكراتيك صلح و برابري، روز يكشنبه با انتشار يادداشتي در روزنامه نيويورك تايمز خبر داد كه فهرست مشترك عربي و دست‌كم 10 نماينده آن از نخست‌وزيري بني گانتز حمايت مي‌كنند. اعضاي تجمع دموكراتيك ميهني كه سه عضو از 13 نماينده عرب كنست هستند، گفته‌اند كه حاضر به مشاركت در ائتلاف نيستند. ايمن عوده، رهبر جبهه دموكراتيك صلح و برابري و رييس فراكسيون اعراب كنست، در يادداشت خود براي نيويورك تايمز، تنها هدف فهرستش براي حمايت از بني گانتز را كنار زدن نتانياهو از قدرت و بستن راه نخست‌وزير او عنوان كرده است. اما اين اقدام ايمن عوده، نه تنها واكنش‌هايي را در ميان صهيونيست‌هاي تندرو، از جمله شخص نتانياهو برانگيخت، در ميان اعراب هم بدون جنجال نماند. تجمع دموكراتيك ميهني، مشهور به فهرست بلد كه در قالب فهرست مشترك عربي به كنست راه يافته است، حاضر به حمايت از گانتز نيست و گروه‌هاي مقاومت فلسطيني هم اقدام اين سياستمداران عرب را براي حمايت از يك چهره نظامي صهيونيست، چندان خوش ندارند. به گزارش فارس، حازم قاسم سخنگوي جنبش فلسطيني حماس در واكنش به اين موضوع از حساب باز كردن ليست مشترك عربي روي گانتز ابراز تعجب كرد. قاسم گفت: برنامه‌هاي ائتلاف (آبي سفيد) حقوق ملت فلسطين را ناديده مي‌گيرد و حتي بر حمله به غزه و كرانه باختري تشويق مي‌كند. شخصيت‌هاي اصلي در اين حزب مرتكب جنايت عليه ملت ما شده‌اند. رييس حزب (گانتز) در زمان حمله به غزه در سال ۲۰۱۴ رييس ستاد مشترك ارتش بود؛ «موشه يعلون» در سال ۲۰۰۳ رييس ستاد مشترك ارتش بود و جنايت‌هاي زيادي در كرانه باختري انجام داد؛ او در سال ۲۰۱۴ هم وزير جنگ بود؛ «گابي اشكنازي» هم ارتش (اسراييل) را در جنگ ۲۰۰۸ عليه غزه فرماندهي مي‌كرد. «محمد نزال» عضو دفتر سياسي جنبش حماس نيز از اين موضوع ابراز تاسف كرد و در توييتر خود نوشت: گانتز فرمانده ارتشي تروريستي بود كه در سال ۲۰۱۴ به غزه حمله و بعدها افتخار كرد كه آن را به عصر حجر بازگردانده است.