خواندن بلوف ترامپ
از سوي تهران
ست جي. فرانتزمن
حمله يك هواپيماي بدون سرنشين و موشك كروز به بزرگ‌ترين تاسيسات نفتي عربستان سعودي با شوك شديد در بازارهاي نفتي جهان همراه بود و ايالات متحده و متحدان آن را در ارتباط با اينكه به تهديد فزاينده ايران و گروه‌هاي متحد آن در منطقه چطور واكنش نشان دهند، دچار ترديد كرد. اين درست همان بحراني بوده است كه ايران انتظار آن را مي‌كشيد؛ بسياري از رسانه‌ها در ايران درباره «حمله بي‌سابقه» و تهديد حوثي‌هاي يمن براي زيرساخت‌هاي نفتي عربستان توييت كردند.
مايك پمپئو، وزير امور خارجه امريكا، گفته است كه ايران مغز متفكر پشت اين حمله بوده و ديگر مقامات امريكايي هم يكسري تصاوير ماهواره‌اي منتشر و درباره جزييات اين حمله پيشرفته با رسانه‌ها گفت‌وگو كردند. اين حمله نشان‌دهنده دقت عملكرد دقيق سلاح‌هاي ايران بود. اين تهديد از سال‌هاي پيش در حال افزايش بود. در قانون دفاع ملي مصوب سال 2019 در كنگره امريكا درباره برنامه موشك‌هاي بالستيك و هواپيماهاي بدون سرنشين ايران هشدار داده شده و اسراييل هم به طور مشابه درباره تهديد مشابه ابراز نگراني و ادعا كرده كه ايران هدايت موشك‌هاي دقيق را به حزب‌الله در لبنان منتقل مي‌كند. ايران از زمان برگزاري رزمايش در ماه مارس به هواپيماهاي بدون سرنشين، موشك‌هاي كروز و دقت مهمات خود مي‌بالد.
با اين حال، تهران در استقرار زرادخانه خود براي واكنش به خروج امريكا از برجام يا همان توافق هسته‌اي ايران محدوديت‌هايي داشته است. ايران براي يك سال از شيوه متداول «پليس خوب، پليس بد» استفاده و تهديد مي‌كرد كه اگر اروپايي‌ها و ساير كشورها هيچ تلاشي براي خنثي كردن تحريم‌هاي ايالات متحده نكنند، از اجراي تعهدات خود در توافق هسته‌اي خودداري خواهد كرد. اما تهران نهايتا در ماه مه تاكتيك خود را تغيير داد. با تشديد فشار و آسيب‌هاي ناشي از تحريم‌ها، ايران اعلام كرد كه اگر خودش نمي‌تواند نفت صادر كند، ديگران هم چنين امكاني نخواهند داشت. واشنگتن بعدتر تهران را به 6 مورد خرابكاري در تانكرهاي نفتكش در ماه‌هاي مه و ژوئن در منطقه خليج‌فارس و درياي عمان متهم كرد. ايالات متحده همچنين ايران را مسوول شليك موشك‌ها در نزديكي پايگاه‌هاي امريكايي در عراق دانست. واشنگتن همچنين معتقد است كه تهران دانش فني درباره پهپادها و فناوري پدافند هوايي خود را در اختيار حوثي‌ها گذاشته است. پمپئو تهران را متهم كرده كه مغز متفكر پشت دست كم 100 حمله در يمن بوده است.
اما همه اينها در برابر حملات گسترده‌تري كه هفته گذشته رخ دادند بي‌اهميت بودند. دو حمله هفته گذشته كه با سلاح‌هاي دوربرد صورت گرفتند، تاسيسات نفتي در غرب رياض و در نزديكي مرز عربستان سعودي با امارات متحده عربي را هدف قرار دادند. طبق گزارش‌هاي منتشرشده، عامل حمله دوم 10 هواپيماي بدون سرنشين حوثي‌ها بوده است. تصاوير ماهواره‌اي آسيب‌هاي وارد آمده به نزديك 20 ساختمان از جمله تانكرهاي ذخيره گاز طبيعي مايع را نمايان ساختند. آسيب‌ها اصلا اتفاقي و اين‌طور نبودند كه كسي بمب‌ها را انداخته و اميدوار بوده باشد كه به هدف برخورد كنند؛ بالعكس، هدف‌گيري كاملا دقيق بوده است. يكي از تصاوير ماهواره‌اي نشان مي‌دهد كه 4 مخزن گاز مايع در يك مكان هدف حمله قرار گرفته‌اند.
اين سطح از دقت بسيار مهم است. توانايي و قدرت هر نيرويي كه ده‌ها هواپيماي بدون سرنشين و موشك‌هاي كروز با قابليت فرار از سامانه‌هاي دفاع هوايي در شرق عربستان سعودي و در نزديكي بحرين هم به‌طور مشابه حائز اهميت است. اين منطقه در فاصله نه چندان دور از پايگاه نيروهاي دريايي ايالات‌متحده در بحرين و پايگاه العديد در قطر و همچنين پايگاه‌هاي ايالات متحده در امارات و كويت قرار داشت كه به خوبي از آنها دفاع مي‌شود. چه آن‌طور كه ايالات متحده مدعي است، ايران مغز متفكر پشت اين حملات بوده باشد و چه حوثي‌ها بدون دريافت راهنمايي و به‌طور مستقل آنها را انجام داده باشند، اين حملات نشان‌دهنده توانايي‌هاي ايران و متحدانش در استفاده از هواپيماهاي بدون سرنشين و موشك‌هاي كروز بودند. اين حملات نشان‌دهنده آن بودند كه ايران در زمينه نظامي و برنامه‌هاي تسليحاتي از همه همسايگان خود جلوتر است و اگر به تهديدي در منطقه تبديل شود، براي مقابله با آن به دفاع هوايي و رادارهاي امريكايي نياز خواهد بود. اما اكنون سوال بزرگ براي دولت ترامپ اين نيست كه مي‌خواهد از متحدانش دفاع كند يا خير، بلكه سوال اصلي بيشتر به اين مساله مربوط مي‌شود كه آيا دولت ترامپ تمايلي به مواجهه مستقيم با ايران دارد؟!
ترامپ و اطرافيان او اگرچه از ماه مه تاكنون بارها درباره اقدامات تلافي‌جويانه و متقابل در برابر ايران هشدار داده و تهديد كرده‌اند اما كاخ سفيد آشكارا نشان داده كه تمايلي به مواجهه نظامي ندارد و ادامه كمپين اعمال فشار حداكثري را ترجيح مي‌دهد. شايد بتوان حملات به خاك سعودي را اشاره‌اي آشكار به اين مساله دانست كه خروج بولتون از كاخ سفيد نشانه شكست كمپين فشار امريكا بوده است. البته بسيار دشوار بتوان تصور كرد حمله‌اي با آن دقت تنها طي 4روز طراحي شده است.
برخي بر اين باورند كه حوثي‌ها كه خود در يمن تحت فشار حملات ائتلاف تحت رهبري سعودي هستند، توانايي طراحي و انجام چنين حمله‌اي را بدون دريافت هيچ كمكي نداشته‌اند. به هر حال، تهديدهاي پيشين ايران درباره عبور محموله‌هاي نفتي از تنگه هرمز در حالي كه تحريم‌هاي نفتي عليه ايران ادامه دارد و حالا هم نوسانات شديد قيمت نفت در بازارهاي جهاني پس از حملات در عربستان نشان مي‌دهند كه زمان آن رسيده دولت ترامپ هزينه‌هاي كمپين اعمال فشار حداكثري خود را از نو بررسي كند، به تحريم‌ها پايان دهد و تامين نفت جهاني را به خطر نيندازد. ايران باور دارد كه عربستان سعودي و متحدان آن در حاشيه خليج فارس مخاطرات جنگي تمام‌عيار در منطقه را به جان نخواهند خريد و تحولات در منطقه نشان مي‌دهد كه تهران در خواندن بلوف ترامپ اشتباه نكرده است.
منبع: نشنال ريويو/ ترجمه ديپلماسي ايراني