ديروز خبري منتشر شد كه براساس آن رييس پليس تهران به يك‌باره اعلام كرده بود در نيمه دوم سال ساعت كاري صنوف كه در نيمه اول سال تا ساعت يك بامداد تعيين شده بود، به ساعت 23 كاهش پيدا مي‌كند. اين خبر در سال رونق توليد ملي و درحالي كه تمامي مديران شهري و كشوري بر رونق اقتصاد شهرها تاكيد دارند، با واكنش‌هاي متفاوتي همراه بود. سردار حسين رحيمي در اين خبر درباره ساعت كار صنوف در نيمه دوم سال اظهار كرد: از اول مهرماه ساعت كار صنوف بر اين اساس فعاليت‌شان تا ساعت ۲۳ و ۲۴ خواهد بود.
او با بيان اينكه تنها صنوف اغذيه‌فروشي و آبميوه‌فروشي‌ها تا ساعت ۲۴ مجاز به فعاليت خواهند بود، گفت: ديگر صنوف حداكثر تا ساعت ۲۳ مي‌توانند فعال باشند و برخي از صنوف مانند طلافروشي و … نيز داراي شرايط خاص خود هستند.
به گفته رحيمي، در نيمه نخست سال اغذيه‌فروشي‌ها و آبميوه‌فروشي‌ها تا ساعت يك بامداد اجازه فعاليت داشتند اما از ابتداي مهرماه اين اجازه فعاليت تا ساعت ۲۴ خواهد بود و پس از آن نمي‌توانند فعاليت كنند.
او هدف پليس از اين اقدام را تامين امنيت شهروندان و صاحبان صنوف اعلام كرده است.
بر چه اساسي؟
اين تصميم درحالي گرفته شده كه شهرداري و شوراي شهر تهران، ماه‌هاست كه در حال چانه‌زني با مديران ارشد كشوري براي موافقت با اجراي طرح زيست شبانه هستند اما به نظر در صورت كاهش ساعت‌هاي كاري صنوف عملا اين طرح به نوعي ملغي خواهد شد. حسن خليل‌آبادي، عضو كميسيون فرهنگي – اجتماعي شوراي شهر تهران به عنوان يكي از طرفداران زيست شبانه در پايتخت در واكنش به اين اقدام پليس مي‌گويد: واقعا نمي‌دانم با چه استدلالي اين تصميم گرفته شده است؟ اگر منظور دوستان در پليس اين بوده كه با عقب كشيدن ساعت و زمان، بايد فعاليت صنوف نيز يك ساعت عقب كشيده شود، بايد گفت اين استدلال اصلا موجه و پذيرفته‌شدني نيست چراكه دليل ندارد چون زمان يك ساعت عقب كشيده شده، شهروندان هم بايد يك ساعت زودتر به خانه‌هاي‌شان بروند و زودتر بخوابند. اگر هم به گفته خودشان به دليل تامين امنيت در شهر چنين تصميمي گرفته شده باز هم توجيه‌پذير نيست چراكه اولا خوشبختانه هم‌اكنون امنيت كامل در شب‌هاي تهران برقرار است و ثانيا، حضور شهروندان و فعاليت صنوف خودش باعث جنب‌وجوش در شهر و عاملي براي كاهش جرايم و تامين امنيت مي‌شود چرا كه متخلفان و قانون‌شكن‌ها كمتر در شلوغي شهر، به فكر تخلف مي‌افتند. اين عضو شوراي شهر تهران خطاب به پليس مي‌گويد: من مي‌خواهم از دوستان پليس دو سوال مهم بپرسم؛ اول اينكه آيا قبول دارند كه تهران شهري زنده است و تعطيلي ندارد و حيات شبانه آن هيچ‌وقت متوقف نمي‌شود؟ دوم اينكه شهروندان از ساعت 23 به بعد چگونه بايد نيازهاي روزمره خود را تامين كنند؟
زيست شبانه موضوع بعدي مورد اشاره خليل‌آبادي است. او با ذكر اينكه كاهش ساعت كاري صنوف عملا مانعي در اجراي طرح زيست شبانه خواهد بود، مي‌گويد: تمام تلاش مديريت شهري در پايتخت اين است كه تهران را به مقصد گردشگري در تمام طول شبانه روز بدل كنيم. خود پليس هم البته به دلايلي به بخش‌هايي از اين طرح انتقادهايي داشت ولي تلاش ما اين بوده و هست كه به راهكاري برسيم تا نظر همه سازمان‌ها و ارگان‌هاي مرتبط تامين و طرح زيست شبانه اجرا شود چرا كه بر اين باوريم وقتي زندگي شب‌ها نيز در شهرمان جريان دارد، دليلي ندارد كه خدمات‌رساني به شهروندان متوقف شود.
اين عضو شوراي شهر با ذكر مثالي در اين زمينه مي‌گويد: فرض كنيد كسي در اولين ساعت‌هاي صبح تصادف كند يا خانه‌اي آتش بگيرد. آيا در چنين مواردي پليس و سازمان‌هاي مرتبط به دليل شب بودن، در محل حادثه حاضر نمي‌شوند؟ خب چطور است كه نيازهاي اوليه شهروندان در شب‌ها بايد ناديده گرفته شود؟ چرا نبايد به پارك‌ها بروند؟ چرا نبايد براي گردش و تفريح به خيابان‌ها و مراكز تفريحي بروند؟ چرا نبايد بتوانند از مغازه‌ها خريد كنند؟
به گفته خليل‌آبادي با همين استدلال‌ها شوراي شهر قطع به يقين، موضوع را پيگيري خواهد كرد و تلاش مي‌كند با تعامل و همفكري با پليس اين موضوع را حل كند تا تهران در شب‌ها نيز همچنان زنده باشد و به زيست خود ادامه دهد.
نقض حريم خصوصي
محمدرضا بادامچي، عضو كميسيون اجتماعي مجلس نيز نظري مشابه خليل‌آبادي دارد. او با انتقاد از پليس كه دليل اين محدوديت فعاليت صنوف را تامين امنيت صنوف و شهروندان تهراني اعلام كرده، مي‌گويد: اگر پليس دليل اين تصميم را به عقب كشيدن ساعت رسمي كشور مربوط مي‌دانست، شايد به مراتب بهتر از اين بود كه بخواهد تامين امنيت شهر را دليل اين تصميم‌گيري خود اعلام كند چرا كه به لطف نظام مقدس جمهوري اسلامي ايران، در تمامي شهرهاي كشور و به خصوص پايتخت ايران، امنيت كامل در تمامي ساعت‌هاي شبانه‌روز برقرار است و از اين لحاظ، جزو امن‌ترين شهرهاي جهان هستيم. او چنين تصميم‌هايي را عاملي در جهت محدود كردن شهروندان مي‌داند و مي‌گويد: مسلما ايجاد هر گونه محدوديتي براي شهروندان و دخالت در زندگي خصوصي آنها نمي‌تواند وجهه خوبي داشته و قابل قبول باشد.
به اعتقاد بادامچي، زندگي در شهرهاي بزرگي مثل تهران تنوع فعاليت بيشتري را مي‌طلبد كه بايد در تصميم‌گيري‌هاي مسوولان مورد توجه قرار گيرد. او در اين زمينه مي‌گويد: الان شرايط جامعه به گونه‌اي است كه اكثر شهروندان مجبورند 2 يا حتي سه‌شيفته كاركنند تا بتوانند گذران زندگي كنند. در چنين شرايطي تنها زماني كه مي‌توانند همراه خانواده يا به تنهايي گشت‌وگذار و تفريحي بكنند يا خريدي داشته باشند، شب‌هاست. حالا ما داريم با چنين تصميم‌هايي، اين «حداقل»هاي زندگي را نيز از شهروندان سلب مي‌كنيم.
اين نماينده تهران در مجلس شوراي اسلامي امنيتي كردن موضوعات مرتبط با زندگي شهروندان را آفتي براي جامعه مي‌داند و مي‌گويد: وقتي گفته مي‌شود براي تامين امنيت صنوف و شهروندان چنين تصميمي گرفته شده ممكن است اين‌طور تداعي شود كه مگر ما در تهران ناامني داريم؟ و همين اتفاقا باعث وحشت شهروندان شود. اتفاقا براي وجود همين امنيت هم بود كه طرح زيست شبانه در تهران مطرح شد. ما معتقد هستيم كه اگر زيرساخت‌هاي شهري آماده شود مي‌تواند حيات شبانه پايتخت را تضمين كند و تهران را به شهري بدل كند كه شهروندان در هر ساعت و هر لحظه‌اي از شبانه‌روز مي‌توانند در آن تردد داشته باشند و زندگي كنند اما به نظرم اعمال چنين محدوديت‌هايي به نوعي محدود كردن حريم خصوصي شهروندان است و به دور از اصول مديريتي است. ما نمي‌توانيم به شهروندان امر كنيم كه فلان ساعت بايد به خانه‌هاي‌شان بروند و ديگر چيزي نخواهند!
به اعتقاد بادامچي اين‌گونه تصميم‌ها نه تنها اقتصاد شهري را تحت‌الشعاع قرار مي‌دهد، بلكه مي‌تواند سلامت روان جامعه را نيز تحت تاثير قرار دهد. اما آيا پليس به تنهايي مي‌تواند براي فعاليت صنوف در شهرها تصميم‌گيري كند؟ سوالي كه بادامچي در پاسخ به آن مي‌گويد: مسلما خير. معمولا اين گونه تصميم‌ها در شوراي تامين، يا با تاييد فرمانداري و... گرفته مي‌شود و اين‌گونه نيست كه فقط پليس تصميم‌گيرنده باشد. براي همين است كه بايد گفت: مديران و مسوولان اداره شهر و تامين امنيت آن بايد نگاهي نو به شهر و زندگي شبانه در آن داشته باشند.