حجت‌الاسلام حسن روحاني، رييس‌جمهوري بعدازظهر روز گذشته به وقت تهران، در هفتاد و چهارمين نشست سالانه مجمع عمومي سازمان ملل متحد شركت و سخنراني كرد. رييس‌جمهوري به موضوع برجام و خروج يكجانبه ايالات متحده از اين توافق هسته‌اي اشاره كرد و گفت: «اگر نسبت به اسم برجام حساسيت داريد، به رسم آن بازگرديد.» روحاني همچنين با اشاره به طرح «ابتكار صلح هرمز»، از قدرت‌هاي منطقه‌اي خواست براي برقراري صلح و ثبات و امنيت در منطقه خاورميانه، به توان خود اتكا كنند و بر اين اساس خطاب به سران اين كشورها تصريح كرد: «امريكا همسايه ما نيست؛ اين جمهوري اسلامي ايران است كه همسايه شماست و از ديرباز به ما آموخته‌اند كه «اول همسايه؛ آنگاه خانه». در روز واقعه، ما و شما تنها مي‌مانيم. ما با هم همسايه‌ايم، نه با امريكا!»
آنچه در ادامه مي‌خوانيد متن كامل سخنراني حسن روحاني است در جمع رهبران جهان.
بسم‌الله الرحمن الرحيم
«الحمدلله رب العالمين و الصلو＼ والسلام علي رسول‌الله و‌الله و صحبه»
آقاي رييس:
انتخاب شايسته جناب عالي به رياست هفتاد و چهارمين نشست سالانه مجمع عمومي ملل متحد را تبريك مي‌گويم. براي جناب عالي و دبيركل محترم آرزوي توفيق دارم.
در آغاز سخن مايلم با گراميداشت يادِ نهضت آزادي‌خواهانه حسين بن‌علي (ع)، به همه حق‌طلباني كه با تحملِ همه سختي‌ها براي احقاق حقوق خود مبارزه مي‌كنند و به روان همه شهداي مظلوم بمباران‌ها و اقدامات تروريستي در يمن، سوريه، فلسطينِ اشغالي، افغانستان، عراق و ديگر كشورهاي جهان درود بفرستم.
خانم‌ها، آقايان
خاورميانه در آتش جنگ، خونريزي، تجاوزگري، اشغالگري، تعصبات مذهبي و فرقه‌اي و افراط‌گرايي مي‌سوزد و بزرگ‌ترين قرباني چنين شرايطي ملت مظلوم فلسطين است. تبعيض، تصاحب زمين‌ها،
شهرك‌سازي‌ها و كشتار همچنان ادامه دارد.
طرح‌هاي تحميلي امريكايي و صهيونيستي مانند معامله قرن، تعيين بيت‌المقدس به عنوان پايتخت رژيم صهيونيستي و الحاق بلندي‌هاي جولان به ديگر سرزمين‌هاي اشغالي، قطعا محكوم به شكست است.
برعكسِ طرح‌هاي ويرانگر امريكا، كمك‌ها و همكاري‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي جمهوري اسلامي ايران در حوزه تامين امنيت و مقابله با تروريسم بسيار تعيين كننده بوده است. نمونه‌هاي بارز آن، همكاري با روسيه و تركيه در چارچوب روند آستانه در مورد بحران سوريه، ارايه طرح صلح براي بحران يمن و همكاري فعال با نمايندگان دبيركل سازمان ملل متحد، گفت‌وگوهاي سازنده با 4 كشور اروپايي و تلاش فعال براي تسهيل مذاكرات صلح ميان طرف‌هاي يمني است كه منجر به موافقتنامه صلح استكهلم درخصوص بندر حديده شد.
حضار محترم
من از كشوري مي‌آيم كه از يك سال و نيم پيش، در برابر بيرحمانه‌ترين تروريسم اقتصادي ايستادگي نموده و از حق استقلال و توسعه علمي و فناوري خود دفاع كرده است. دولت امريكا با اعمال تحريم‌هاي فرامرزي و تهديد ديگر ملت‌ها، تلاش كرده ايران را از مزاياي حضور در اقتصاد جهاني محروم كند و با سوءاستفاده از نظام بانكي، به راهزني بين‌المللي دست زده است.
ما ايرانيان، پيشگامِ ملت‌هاي منطقه در نهضت‌هاي آزاديخواهي بوده‌ايم؛ همواره براي خود و همسايگان‌مان، صلح و پيشرفت خواسته‌ايم و هرگز در برابر تهاجم و تحميل خارجي، تسليم نشده‌ايم. ما نمي‌توانيم دعوت به مذاكره كساني را باور كنيم كه اعلام مي‌كنند سخت‌ترين تحريم‌هاي تاريخ را عليه كرامت و معيشت ملت‌مان اعمال‌كرده‌اند. چگونه مي‌توان باور كرد كه جنايت و فشار بر زندگي 83 ميليون ايراني به ويژه زنان و كودكان براي دولتمردان امريكايي امري خوشايند و موجب افتخار تلقي شود و استفاده از تحريم عليه طيفي از كشورها همچون ايران، ونزوئلا، كوبا، چين و روسيه به يك اعتياد مفرط تبديل شده باشد. ملت ايران هرگز اين جنايت‌ها و اين جنايتكاران را نه فراموش مي‌كند و نه مي‌بخشد.
خانم‌ها؛ آقايان:
رويكردِ دولتِ كنوني امريكا نسبت به برجام، نه تنها نقضِ قطعنامه 2231، بلكه تجاوز به حاكميت و استقلالِ سياسي و اقتصادي كليه كشورهاي جهان است.
ايران با وجود خروج امريكا از برجام تا يك سال، همچنان نسبت به اجراي تمامي تعهدات هسته‌اي خود وفق برجام، وفادار بوده است. ما به احترامِ قطعنامه شوراي امنيت، به اروپا فرصت داديم تا به تعهدات يازده‌گانه خود براي جبران خروج امريكا عمل كند ولي متاسفانه فقط حرف‌هاي زيبايي شنيديم و شاهد اقدام موثري نبوديم. اينك بر همگان ثابت شده است كه امريكا به تعهدات خود پشت مي‌كند و اروپا از اجراي تعهداتش ناتوان است. ما حتي در اجراي بندهاي ۲۶ و ۳۶ برجام، راهبردِ گام به گام را در پيش گرفتيم و هنوز بر عهد خود به برجام، برجا مانده‌ايم، اما صبر ايران هم حدي دارد؛ وقتي امريكا قطعنامه سازمان ملل متحد را حرمت نمي‌گذارد، وقتي اروپا ناتواني خود را به نمايش مي‌گذارد، تنها راه، تكيه بر عزت، غرور و اقتدار ملي است.
ما را به مذاكره مي‌خوانند در حالي كه خود از معاهده گريزانند. ما با همين دولت فعلي امريكا بر سر ميز 1+5، در گفت‌وگو بوديم؛ اما آنها بر عهدِ سلفِ خويش، خط بطلان كشيدند. من به نمايندگي از ملت و كشورم، اعلام مي‌كنم كه: پاسخ ما به مذاكره تحت تحريم، نه است. دولت و ملت ايران، يك سال و نيم زير شديدترين تحريم‌ها، استقامت‌كرده است و هرگز با دشمني كه مي‌خواهد با سلاح فقر، فشار و تحريم ايران را به تسليم وادارد، مذاكره نخواهد كرد.
اگر پاسخ آري مي‌خواهيد همان طور كه رهبر معظم انقلاب اعلام كرده‌اند، تنها راه براي گفت‌وگو، بازگشت به تعهدات است. اگر نسبت به اسم برجام حساسيت داريد، به رسمِ آن بازگرديد و به چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شوراي امنيت، متعهد باشيد. تحريم‌ها را متوقف كنيد تا راه گفت‌وگو باز شود. من به روشني مي‌گويم: اگر به حداقل‌ها قانع هستيد ما هم به حداقل‌ها بسنده مي‌كنيم. برجام، حداقل بود؛ چه براي شما و چه براي ما. اما اگر بيشتر مي‌خواهيد، بايد بيشتر بپردازيد. اگر بر سر حرفِ خود هستيد كه فقط يك خواسته از ايران داريد و آن، عدم ساخت و بهره‌گيري از سلاح هسته‌اي است، اين با نظارت آژانس و بالاتر از آن، فتواي رهبري ايران، حاصل است. فقط كافي است به جاي نمايشِ مذاكره، به واقعيتِ مذاكره بازگرديد. عكس يادگاري آخرين ايستگاهِ مذاكره است، نه اولين ايستگاه.
ما در ايران، با وجود همه سنگ اندازي‌هاي دولت امريكا، به حركت در مسير رشد و سازندگي اقتصاد و جامعه ايران، ادامه داده‌ايم. اقتصاد ايران در سال 2017، بالاترين نرخ رشد اقتصادي در جهان را همراه با كاهش مستمر نرخ تورم، تجربه كرد و امروز هم، با وجود التهابات ناشي از عوامل خارجي در يك سال و نيم گذشته، بار ديگر به مسير رشد و ثبات بازگشته است. رشد توليد ناخالص داخلي ايران بدون نفت در ماه‌هاي اخير، مجددا مثبت شده و تراز تجاري كشور همچنان مثبت است.
حضار محترم:
دكترين امنيتي جمهوري اسلامي ايران حفظ صلح و ثبات در خليج فارس و تامين آزادي و امنيت كشتيراني در تنگه هرمز است. حوادث اخير اين امنيت را به شكل جدي در خطر قرار داده است. امنيت و صلح در خليج فارس، درياي عمان و تنگه هرمز را با مشاركت كشورهاي اين منطقه مي‌توان تامين كرد و جريان آزاد نفت و ساير منابع انرژي را تضمين نمود، به شرط آنكه امنيت را چتري فراگير در همه حوزه‌ها براي تمامي كشورها بدانيم.
بنا به مسووليت تاريخي كشورم در حفظ امنيت، صلح، ثبات و پيشرفت در منطقه خليج فارس و تنگه هرمز، همه كشورهايي را كه از تحولات خليج فارس و تنگه هرمز متاثر مي‌شوند به «ائتلاف اميد» HOPE يعني«ابتكار صلح هرمز» (Hormoz Peace Endeavor) دعوت مي‌كنم.
هدف «ائتلاف اميد» ارتقاي صلح، ثبات، پيشرفت و رفاه كليه ساكنان حوزه تنگه هرمز و تفاهم متقابل و روابط صلح‌آميز و دوستانه ميان ايشان است. اين ابتكار حوزه‌هاي مختلف همكاري مانند تامين همگاني امنيت انرژي، آزادي كشتيراني و انتقال آزادانه نفت و ساير منابع از و به كشورهاي حوزه تنگه هرمز و فراتر از آن را در بر مي‌گيرد.
«ائتلاف اميد» بر پايه اصول مهمي همچون پايبندي به اهداف و اصول ملل متحد، احترام متقابل، منافع متقابل، جايگاه برابر، گفت‌وگو و تفاهم، احترام به حاكميت و تماميت ارضي، خدشه‌ناپذيري مرزهاي بين‌المللي، حل و فصل مسالمت‌آميز تمامي اختلافات و از همه مهم‌تر دو اصل بنيادين «عدم تجاوز» و «عدم دخالت در امور داخلي يكديگر» قرار دارد. حضور سازمان ملل متحد براي ايجاد يك چتر بين‌المللي در حمايت از «ائتلاف اميد» نيز امري ضروري است.وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران جزييات بيشتري از ائتلاف اميد را به اطلاع كشورهاي ذي‌نفع خواهد رساند.
خانم‌ها و آقايان:
تشكيل هر گونه ائتلاف امنيتي، تحت هر عنوان در منطقه، با محوريت و فرماندهي نيروهاي خارجي، مصداق بارز مداخله در امور منطقه است. رويكرد امنيتي‌سازي دريانوردي در تناقض با حق دريانوردي آزاد و حق توسعه، و باعث تشديد تنش و پيچيده‌تر شدنِ شرايط شده و صلح، امنيت و ثبات منطقه را تهديد مي‌نمايد.
امنيت منطقه با خروج نظاميان امريكا، تامين مي‌شود و نه با سلاح و مداخله آنان. امريكا پس از ۱۸ سال نتوانست اقدامات تروريستي را كاهش دهد، اما جمهوري اسلامي ايران فتنه داعش را به كمك ملت‌ها و دولت‌هاي همسايه خاتمه داد. راه حل نهايي صلح و امنيت خاورميانه: «دموكراسي در داخل و ديپلماسي در خا رج» است. امنيت را نمي‌توان خريد و توسط دولت‌هاي خارجي، تامين كرد.
صلح و امنيت و استقلالِ همسايگانِ ما، صلح و امنيت و استقلال ماست. امريكا همسايه ما نيست. اين جمهوري اسلامي ايران است كه همسايه شماست و از ديرباز به ما آموخته‌اند كه «اول همسايه؛ آنگاه خانه». در روز واقعه، ما و شما تنها مي‌مانيم. ما با هم همسايه‌ايم، نه با امريكا!
امريكا اينجاست، نه در خاورميانه. امريكا وكيل هيچ ملتي و كفيل هيچ دولتي نيست. هيچ دولتي به دولت ديگر، وكالت نمي‌دهد و كفالت خويش را به ديگري نمي‌سپارد. اگر امروز شعله‌هاي آتش يمن تا حجاز هم زبانه‌كشيده است. بايد آتش‌افروز را جست و تنبيه كرد، نه اينكه بي‌گناهان را آماج تهمت‌ها و كينه‌ها قرار داد. امنيت عربستان با پايان دادن تجاوز به يمن، حاصل مي‌شود، نه با دعوت از بيگانگان. ما حاضريم براي صلح از همه توان ملي و اعتبار منطقه‌اي و اقتدار بين‌المللي خويش مايه بگذاريم. راه حل صلح در جزيره‌العرب، امنيت در خليج فارس و ثبات در خاورميانه را بايد در درون خاورميانه جست‌وجو كرد و نه در بيرون آن. مسائل منطقه، بزرگ‌تر و مهم‌تر از آن است كه امريكا از عهده آن برآيد. دولتي كه نتوانسته مساله افغانستان و عراق و سوريه را حل كند و باني اصلي افراطي‌گري، طالباني‌گري و داعشي‌گري بوده است هرگز قادر به حل معضلات پيچيده‌تر نخواهد بود.
همكاران گرامي:
منطقه ما بر لبه پرتگاه ايستاده است؛ تا جايي كه تنها يك اشتباه مي‌تواند آتشي بزرگ را برافروزد. ما دخالت تحريك‌آميز بيگانگان را تحمل نمي‌كنيم و به هرگونه تعرض به امنيت و تماميت سرزميني خود، قاطعانه پاسخ مي‌دهيم. اما راه جايگزين و مطلوب ما، همبستگي ميان همه ملت‌هاي داراي منافع مشترك در خليج‌فارس و منطقه هرمز است.
اين پيام ملت ايران است:
بياييد به جاي سرمايه‌گذاري در جنگ و خشونت، بر روي اميد به يك آينده بهتر، سرمايه‌گذاري كنيم.
به عدالت برگرديم؛ به صلح، به قانون، به عهد و پيمان و به ميز مذاكره بازگرديم.