خبرنگار نشريه امريكايي نيويوركر در گزارشي با استناد به منابع آگاه مدعي شد كه رييسجمهوري امريكا در نشست اخير سازمان ملل تلاش كرد با رييسجمهوري ايران تماس تلفني برقرار كند اما روحاني، اين تماس تلفني را بيپاسخ گذاشته است. فارغ از اينكه چقدر چنين ادعايي كه به صحبتهاي منابع آگاه استناد داده شده درست است يا نادرست، علي ربيعي از جايگاه سخنگويي و به عنوان زبان منفصل دولت معتقد است كه «مسووليت عدم گفتوگو در نيويورك با امريكاست» و اگرچه «رييسجمهوري در سفر به مقر سازمان ملل نشان داد ميز مذاكره 1+5 همچنان باقي است» اما «اين امريكاييها بودند كه از اين ميز كنار رفتند و حالا كه خودشان رفتهاند، بايد خودشان هم بازگردند و آنچه از ميز مذاكرات بردهاند، به ميز باز گردانند.»
ظهر روز دوشنبه گرچه به مناسبت گراميداشت هفته ناشنوايان صحبتهاي علي ربيعي همزمان به زبان اشاره ترجمه شد؛ به مناسبت روز آتشنشان از سخنگوي سازمان آتشنشاني و پدري كه فرزند آتشنشانش را در حادثه پلاسكو از دست داده بود، تقدير شد. همچنين دو مناسبت گراميداشت مولانا و سالمندان در سخنراني آغازين سخنگوي دولت پاس داشته شد اما اين حواشي هم نتوانست مانع از تاثيرپذيري نشست خبري سخنگوي دولت از مباحث ديپلماتيكي همچون برجام، مذاكره، امريكا، اروپا و ... شود، آن هم در حالي كه اين جلسه خبري، تنها ساعتي پس از اتمام نشست خبري سيدعباس موسوي، سخنگوي وزارت خارجه برگزار ميشد. البته همانطور كه سخنگوي دولت نيز اشاره كرد، سفر هفته گذشته حسن روحاني و تيم همراه به نيويورك و سخنراني در مجمع عمومي سازمان ملل «نهتنها در هفته گذشته، بلكه از اتفاقات مهم در سالهاي اخير كشور ماست، بهطوري كه اين سفر در صدر توجهات قرار گرفت، مردم ايران گزارشهاي متنوعي را از مقامات رسمي و غيررسمي درباره ابعاد اين سفر و نتايج آن شنيدند. نتايج اين سفر نقطه عطف در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران است و مسير تازهاي فراروي كشور ما قرار خواهد داد.» همانطور كه ربيعي نيز اشاره كرد اينبار سفر روحاني باتوجه به حواشي ايجاد شده در مورد صدور رواديد براي روحاني و ظريف هم در رسانههاي داخلي و هم در رسانههاي خارجي ابعاد گستردهاي يافت و از سويي تيم رسانهاي و چهرههاي نزديك به دولت هم تلاش كردند اقدامات صورت گرفته در سفر را به وضوح و صراحت تبيين كنند. به گفته ربيعي انجام ۱۵ ديدار ديپلماتيك در بالاترين سطوح در مدت بسيار كوتاه مويد اين ادعاست كه آنچه در مذاكرات اوليه ميان رييسجمهوري ايران و رهبران 3 كشور اروپايي كه بيانيهاي عليه ايران صادر كردند، گذشت؛ «معكوس كردن اين فشار براي پاسخگو كردن طرفهاي اروپايي بود» ضمن اينكه «حتي هيچ يك از اين 3 كشور حاضر به پذيرش مسووليت اين بيانيه نشدند.»
علي ربيعي در نطق آغازين نشست خبري باز هم تاكيد كرد كه «رييسجمهوري به صراحت به طرفهاي اروپايي حاضر در برجام پيام داد كه همين حالا براي مذاكره در قالب 1+5 آمادگي داريم به شرط آنكه امريكاييها عزم و اراده جدي داشته باشند و پيششرط مذاكره را كه همان اعمال تحريمهاست، بردارند و مجددا به ميز مذاكره بازگردند» اما با وجود اينكه «امريكا اشتياق زيادي به گفتوگو نشان داد» راه براي مذاكره در چارچوبي كه جمهوري اسلامي ايران ميخواست، باز نشد.
هنوز ميتوان به اروپاييان اميد داشت؟
علي ربيعي در ادامه نشست به سوالي در مورد اميدواري به عملكرد اروپاييان پاسخ داد. سخنگوي دولت ضمن يادآوري ديدارهاي روحاني با رهبران اروپايي گفت: «مسووليتگريزي امريكا هيچ ارتباطي با ضرورت تعهدات طرفهاي اروپايي ندارد و توجيهكننده ناتواني آنها در انجام تعهدات قانوني آنها نيست.... رفتار امريكا به اعتقاد ما محصول استقامت مردم و ديپلماسي فعال بود كه در ماههاي گذشته مورد پيگيري قرار گرفت. ما به تلاشهايمان در چارچوب مقاومت فعال و ديپلماسي پويا ادامه ميدهيم.»
چرا خندههاي روحاني خبرساز شد؟
حمله دلواپسان اينبار به بهانه انتشار عكسهايي از خنده روحاني در ديدار با برخي سران كشورهاي اروپايي ديگر، موضوعي بود كه ربيعي به آن واكنش نشان داد و حتي از منتقداني كه از هيچ، همه چيز ميسازند، خواست دستكم در نقد اين موضوع شبيه تندروهاي امريكايي عمل كنند كه اين خنده را به «علامت نشاط و برتري و تسليم نشدن ملت ايران در مقابل فشارها» و اينكه «فشارها هيچ تاثيري در روحيه رييسجمهوري ايران نداشته است» تحليل كردند. او البته تاكيد كرد كه اين موضوع آنقدر جزيي است كه بهتر است، بيشتر به آن نپرداخت.
تغييرات بودجه 99 چه خواهد بود؟
هيات دولت در جلسه صبح يكشنبه مقرر كرد تمامي دستگاهها بر اساس رويكردهاي جديد، بودجه خود را پيشنهاد دهند. موضوعات برنامه محور شدن بودجه، تنظيم موافقتنامه بودجه هنگام تدوين لايحه، بودجه دوسالانه، شفافسازي عمليات فرابودجهاي، تقويت نظام بودجهريزي استانها، كاهش هزينهها و حذف ارقام و برونسپاري بخش خدماتي كه قابل واگذاري به بخش خصوصي است، از جمله رويكردهاي لايحه بودجه سال ۱۳۹۹ كل كشور است كه ربيعي روز گذشته در مورد آن توضيح داد.
ربيعي گفت: «اصلاح ساختار بودجه به دو قسمت تقسيم شده است؛ يك قسمت كه تقريبا با اصلاح ساختار اقتصادي كشور همپوشاني دارد و مهمترين آنها از قبيل نظام مالياتي، نظام تامين اجتماعي و بحث يارانهها و يارانههاي انرژي يا اصلاحات نهادي بزرگ است كه در جلسه سران سه قوه دنبال ميشود. طبق تصميمگيريهايي كه انجام شد، بخشهايي كه در اختيار دولت است، ميتواند در قالب بودجه پيگيري شود و در هيات وزيران دنبال خواهد شد.» او تاكيد كرد: «از سال آتي بودجه جاري از نفت جدا ميشود و هر آنچه از منابع نفتي به دست بيايد صرف اعتبارات عمراني و تملكزدايي ميشود. سخنگوي دولت تصميم مهم ديگر را دوسالانه و غلتان شدن بودجه بيان كرد و توضيح داد: «علاوه بر اينكه بودجه ۹۹ را به مجلس خواهيم داد، بودجه ۱۴۰۰ را نيز جهت اطلاع خواهيم داد و در زمان ارايه بودجه ۱۴۰۰ بودجه ۱۴۰۱ هم جهت اطلاع به پيوست خواهد رفت كه اين به اصلاح قانون كمك ميكند.» ربيعي همچنين خبر داد كه براي كوچكسازي دولت كميتهاي تشكيل خواهد شد كه واگذاريها، برونسپاريها و ادغام دستگاهها را بررسي كند.
نرخ تضميني گندم چقدر است؟
ربيعي درباره آخرين نرخ خريد تضميني گندم از كشاورزان نيز گفت: «بنا بر مصوبه شوراي اقتصاد نرخ خريد تضميني گندم براي سال آينده ۲ هزار و ۲۰۰ تومان مشخص شد. طبق محاسباتي كه از يارانههاي داده شده به كشاورزان در نهادها صورت گرفت و بحث مقرون بهصرفه بودن، اين مبلغ تعيين شده است.»
آيا تنش تهران-رياض پايان مييابد؟
در نشست روز گذشته سخنگوي دولت صراحتا درخواست عربستان براي پايان تنشها ميان تهران و رياض را تاييد كرد. ربيعي گفت: « فكر كنم تاكنون مشكل از خود عربستانيها بوده است؛ بله اين خبر درست است كه آنها از سوي سران يكي از كشورها پيامهايي را براي آقاي روحاني فرستاده بودند.» او ادامه داد: «ما بايد علائم آن را كاملا ببينيم و نخستين علامت آن حمله نكردن به يمن و پايان دادن به كشتار يمنيهاست؛ حمله زميني يمنيها به عربستان نشان داد كه آنها قدرت نظامي دارند. پيش از اين قدرت نظامي آنها انكار ميشد اما (عمليات زميني) آنها نشان داد كه قدرت زدن آرامكو را هم دارند.»
ربيعي با بيان اينكه از تغيير رفتار واقعي عربستان استقبال ميكنيم، گفت: «البته صرف نظر از مباحثي كه امروز منتشر كردند، اگر صادقانه واقعا به دنبال تغيير رفتار باشند ما استقبال ميكنيم. كما اينكه بخشي از طرح هرمز هم كار با همسايگان است و مخصوصا هيچ كشوري بيرون از آن قرار نخواهد گرفت.»
محتواي طرح بيشتر در مقابل بيشتر چيست؟
ربيعي در پاسخ به سوالي درباره طرح «بيشتر در برابر بيشتر» نيز توضيح داد: «تفاسير زيادي از اين موضوع صورت گرفته است؛ اين طرح در چارچوب برجام خواهد بود و موضوعاتي مانند موشك يا قطع رابطه با برخي گروههايي كه ايران از آنها حمايت معنوي ميكند، مورد نظر نيست.» او يادآور شد: «ما ميتوانستيم در زمان كوتاهتري هم به كنگره امريكا و هم به مجلس پيشنهاد كنيم، آن (كنگره) تضامين لازم را در برابر رفع تحريم كامل و ما (مجلس) در مقابل تعهداتي كه در چارچوب برجام داشتيم را سرعت ببخشيم و چيزي بيش از اين وجود نداشته است.»
ساكنان كاخ سفيد چقدر مهماند؟
ربيعي همچنين در پاسخ به سوالي درباره نامزدهاي انتخابات رياستجمهوري امريكا و احتمال انتخاب مجدد ترامپ گفت: «اينكه ساكنان خانه پوشالي چه كساني باشند، براي ما تفاوتي نميكند؛ اين مساله داخلي امريكاست و در اين زمينه اظهارنظر و دخالتي نداريم. اميدواريم آنها هم ياد بگيرند كه در مسائل داخلي ديگر كشورها اظهارنظر نكنند.» او با بيان اينكه ما براي هر شرايطي آمادگي داريم، گفت: «مهم سناريوها و برنامهريزي ماست، خيليها تحليل ميكنند اگر ترامپ مجدد راي بياورد آغازگر جنگ خواهد بود به نظر من اگر امروز هم ميتوانست جنگ را آغاز ميكرد كه توانايي جنگ را نداشته است.»
اموال مسوولان دولتي به ثبت رسيد؟
سخنگوي دولت همچنين در پاسخ به سوالي در مورد ثبت اموال مسوولان در سامانه مخصوص اين اقدام اعلام كرد كه همه وزرا و كساني كه مشمول اين قانون قرار دارند در سامانه ثبتنام كردهاند و «هيچ وزيري نيست كه ليست اموال خود را نداده باشد.»
بنزين سهميهبندي ميشود؟
بحث احتمال سهميهبندي بنزين و در راستاي آن افزايش قيمت از سال 97 شروع شد و آن طور كه برخي رسانهها ادعا ميكنند شمارش معكوس براي آن شروع شده است. اما علي ربيعي باز هم پاسخ روشني به سوالي در مورد احتمال سهميهبندي بنزين نداد و تنها به گفتن اين اكتفا كرد كه «سناريوهاي مختلفي در اين زمينه وجود دارد، اما دولت هنوز تصميم قطعي و نهايي در اين زمينه نگرفته است.»
واكنش دولت به ابطال مصوبه تعيين مكان اعتراض چه خواهد بود؟
سخنگوي دولت همچنين در پاسخ به پرسشي درباره اينكه چه كسي يا نهادي از مصوبه دولت در مورد تعيين مكان تجمعات به ديوان عدالت اداري شكايت كرده كه روز يكشنبه خبر ابطال آن منتشر شد به «اعتماد» گفت: درباره دلايل ابطال اين مصوبه و اينكه آيا راي ديوان براساس شكايت نهاد يا فردي صورت گرفته يا نه، فرصت بررسي نداشتم اما هدف دولت از اين مصوبه از طريق معاونتها دنبال خواهد شد.» ربيعي البته در مورد اينكه دولت باتوجه به اينكه حكم ديوان عدالت اداري در حكم قانون است، قصد دارد براي به رسميت شناختن «حق اعتراض مردم» چه اقدامي انجام دهد، گفت: «ما بايد براي تجمعات حقوقي قائل باشيم تا افراد بتوانند اين كار را انجام بدهند؛ قانون اساسي هم در چارچوبهاي قانوني اين اجازه را ميدهد. در بحثهاي كارگري هم همواره توصيه ميشد با مجوز و در مكانهايي چه در كارخانه و چه بيرون آن كارگران ميتوانند اعتراضهاي خود را نشان دهند.»