آخرين حضور رييس‌جمهوري در دانشگاه به روز دانشجوي سال 97 بازمي‌گردد. حسن روحاني برخلاف عادت مالوف روساي جمهوري كه يكي از دانشگاه‌هاي تهران و معمولا سياسي‌ترين آنها را انتخاب مي‌كنند به مناسبت روز دانشجو راهي دانشگاه سمنان شد. او سال پيش از آن هم به دانشگاه زاهدان رفته بود. با اين حال براي آغاز سال تحصيلي دانشگاهي مقصد عموما دانشگاه تهران است. از همين روي رييس‌جمهوري صبح روز چهارشنبه درحالي كه جلسه هيات دولت به رياست معاون اول برگزار مي‌شد براي انجام آيين آغاز رسمي سال تحصيلي دانشگاه‌ها و مراكز پژوهشي و فناوري كشور با همراهي محمود واعظي رييس دفتر رييس‌جمهوري، منصور غلامي وزير علوم، سعيد نمكي وزير بهداشت و سورنا ستاري معاون علمي و فناوري راهي دانشگاه تهران شد و در تالار علامه اميني اين دانشگاه سخنراني كرد. دانشگاه، انتخابات و ديپلماسي
3 محور اصلي سخنراني رييس‌جمهوري در اين مراسم بود. رييس‌جمهوري همزمان با تجمع تعدادي از دانشجويان عضو تشكل‌هاي دانشجويي كه به تريبون ندادن به آنها در اين مراسم اعتراض داشتند در تالار علامه اميني از مسووليت متقابل دانشگاه و دولت در قبال يكديگر گفت و تاكيد كرد كه مجموعه حوزه و دانشگاه بايد اداره آينده جامعه را كنار يكديگر برعهده داشته باشند.
همزمان با اعتراض برخي دانشجويان، معاون جديد ارتباطات دفتر رياست‌جمهوري در توييتر خود يادآور شد كه «آيين گشايش سال تحصيلي دانشگاه‌ها مراسمي است براي نخبگان علمي و استادان برجسته كه درخصوص فضاي علمي كشور در حضور رييس‌جمهوري سخن بگويند.» او البته تلويحا به جوسازي عليه دولت در دانشگاه اشاره كرد و نوشت:«كاش كسي چند نفري كه خود را نماينده تشكل‌هاي دانشجويي معرفي مي‌كردند و امروز براي امر ديگري آمده بودند، توجيه مي‌كرد كه چند روزي زودتر آمده‌اند و ۱۶ آذر زمان چنين سخناني است. گرچه رييس‌جمهوري تاكيد كرد در آن روز شنونده سخنان دانشجويان منتقد خواهد بود.» اين در حالي بود كه برخي از دانشجويان معترض با در دست داشتن پلاكارد و عكس‌هايي نسبت به زنداني شدن برخي خبرنگاران و دانشجويان اعتراض داشتند. در همين حال رييس‌جمهوري نيز در سخنراني خود به نقايص دولت در ارايه خدمات به دانشگاه اشاره و بر اهميت‌بخشي به ورزش، سلامت، تغذيه و رفاه دانشجويان تاكيد كرد. همچنين روحاني ارتقاي فضاي كمي و كيفي دانشگاه‌ها را كنار هم، اقدام متناسب توصيف و البته تاكيد كرد كه در 41 سال گذشته، دانشگاه‌هاي كشور از منطقه و جوامع پيشرفته چندان عقب نيستند. او در بخش ديگري از سخنانش از توجه همزمان به مهارت‌آموزي و تناسب تعداد فارغ‌التحصيلان با مشاغل مورد نياز جامعه گفت و تاكيد كرد كه امروز بايد پيشرفت دانشگاه‌ها با سرعت علم منطبق باشد. خودكفايي مالي و بودجه‌اي دانشگاه‌ها از طريق عرضه پژوهش‌ها و اتصال نهادهاي علمي به مراكز توليدي و صنعتي از ديگر محورهاي صحبت روحاني در اين مراسم بود.
هيچ راهي به جز مراجعه به صندوق راي نداريم
اما رييس‌جمهوري پس از صحبت از دانشگاه به سراغ انتخابات رفت. او براي بار دوم در 2 هفته گذشته به انتخابات مجلس شوراي اسلامي دور يازدهم اشاره كرد؛ آن هم در فضاي دانشگاهي و دانشجويي كه همواره در گرم كردن فضاي رقابت‌هاي سياسي، نقش تعيين‌كننده‌اي داشته و دارند. كما اينكه روحاني نيز به اين ارتباط تاكيد و اذعان كرد كه همواره دانشگاه‌ها، فضاي جامعه را انتخاباتي و گرم كرده است.آنچه اين روزها از بطن و متن جامعه برداشت مي‌شود، نشان مي‌دهد مردم چنانكه بايد و شايد آماده و مهياي اين رقابت سياسي نشده‌اند. شايد از همين روي است كه روحاني نيز در خلال سخنانش تاكيد دارد «با همه نقص‌ها و اشكالاتي كه گفته مي‌شود باز هم بهترين راه براي شكستن افراط‌گرايي، اصلاح جامعه، شايسته‌سالاري و حاكم شدن افكار به حق مردم، صندوق رأي است و هيچ راه ديگري نداريم.»
او همچنين با تكيه بر استراتژي حضور حداكثري همه را به حضور در انتخابات و البته همه كساني كه خود را شايسته مي‌دانند، دعوت كرد تا فارغ از اينكه انتخاب مي‌شوند يا نه حضور يابند. توجيه رييس‌جمهوري از دعوت گسترده براي حضور و كانديداتوري نيز «بالا بردن قدرت سياسي كشور» و «به هراس افتادن دشمن» و در نهايت «بي‌اثر شدن فشارها و تحريم‌ها» و البته «اميدواري مردم به آينده كشور» بود؛ چراكه به زعم روحاني «اميد اولين و موثرترين عامل در پيشرفت و توسعه جامعه است.»
تعامل سازنده يا تقابل مستمر با جهان؟
بخش پاياني صحبت‌هاي رييس‌جمهوري نيز در حوزه ديپلماسي و سياست خارجي بود. آنچه بيش از پيش در اين سخنراني با محور ديپلماسي به چشم خورد، گلايه تلويحي روحاني از دو دستگي در ميان تصميم‌گيران براي «آري يا نه به مذاكره و تعامل» بود.
رييس‌جمهوري با طرح اين پرسش كه پيشرفت و آينده كشور در سايه تعامل يا تقابل با دنياست، گفت:«ممكن است پاسخ به اين سوال آسان باشد اما اين مساله‌اي راهبردي است كه 41 سال است به جواب روشن و قاطع در اين زمينه نرسيده‌ايم. يك عده بر تعامل سازنده و عده‌اي نيز بر تقابل مستمر با جهان تاكيد دارند.»
به گفته روحاني «عده‌اي معتقدند كه مشكلات موجود جز با قدرت‌نمايي و شكستن دشمن ميسر نيست و عده‌اي نيز معتقدند، مي‌توان بسياري از مشكلات را با گفت‌وگو حل‌و‌فصل كرد. لذا مساله اصلي اين است كه استراتژي ما بايد تعامل سازنده و يا تقابل مستمر باشد و حل و فصل اين موضوع با تنش و جر و بحث به نتيجه مطلوب نمي‌رسد و راه آن اين است كه همه همديگر را براي رسيدن به استراتژي مناسب قانع كنيم.» با اينكه در پايگاه اطلاع‌رساني رياست‌جمهوري، بخشي از صحبت‌هاي روحاني كه به همه‌پرسي اشاره كرده، حذف شده است اما در ساير خبرگزاري‌‌ها كه خبرنگارشان براي پوشش رسانه‌اي در مراسم حاضر بوده‌اند، مشخصا اين جمله از رييس‌جمهوري نقل شده كه «اگر در مسائل استراتژيك به نتيجه نرسيديم، همه‌پرسي كنيم».
او در ادامه به نقش رسانه‌ها و در توضيح مسائلي از اين دست اشاره كرد و البته اين وظيفه را مشخصا برعهده رسانه ملي دانست؛ اما با اين پيش‌شرط كه «به طور مساوي در اختيار همه جناح‌ها و گروه‌ها قرار داشته باشد» چراكه «بزرگ‌ترين وظيفه رسانه ملي طبق قانون اساسي، آزادي است و بايد فضاي آزاد را در جامعه به وجود بياورد.»
روحاني همچنين با يادآوري مجدد موضوع برجام كه «عده‌اي آن را خوب و عده‌اي بد معرفي مي‌كنند» تاكيد كرد كه اساسا «دعوا سر برجام نيست بلكه در مورد موضوع بزرگ‌تري است»؛ موضوعي كه روحاني آن را تقابل اين دو نگاه در كشور مي‌داند:«عده‌اي عنوان مي‌كنند كه مذاكره با خارجي‌ها وقت تلف كردن است و بايد با آنها تقابل كنيم و در اين صورت است كه روزي در مقابل ما كوتاه خواهند آمد و در مقابل يك عده هم معتقدند كه با جنگ و تقابل به جايي نمي‌رسيد البته بديهي است كه وقتي تجاوز و يا حمله‌اي صورت مي‌گيرد، ديگر نمي‌توان از تعامل سازنده سخن گفت و پاسخ آن نيز روشن است اما سوال اين است كه در شرايط موجود چه راهي بايد انتخاب كنيد؟»
او در ادامه سخنراني خود از موفقيت‌هاي سياسي و اقتصادي دولت بعد از انعقاد قرارداد بين‌المللي برجام گفت و يادآور شد كه «اين مديريت همان مديريتي است كه بالاترين رشد اقتصادي را در سطح جهاني به وجود آورد و تورم براي 3 سال مستمر تك رقمي شد.»
رييس‌جمهوري در ادامه سخنان خود با اشاره به موفقيت‌هاي به دست آمده براي كشور در پرونده‌هاي حقوقي دادگاه لاهه گفت:«پيروزي در دادگاه لاهه كار آساني نيست اما با تلاش حقوقدانان كشور، ما به پيروزي‌هاي ارزشمندي دست يافتيم و دادگاه به نفع ما و به ضرر امريكا راي داد. موفق شدن در دادگاه لاهه سخت و پيچيده است اما اين كار انجام شد.»
روحاني در بخش پاياني صحبت‌هاي خود با بيان اينكه ايستادن روي پاي خود در اقتصاد حرف درستي است و اين پرسش را مطرح كرد كه «آيا مي‌توان بدون رابطه و تعامل با ديگران به رشد و توسعه رسيد؟» و خود نيز پاسخ داد:«بدون تعامل و رابطه با دنيا شايد بتوان زندگي را گذراند اما دستيابي به رشد و توسعه چطور؟ رشد و توسعه بدون رابطه و تعامل با دنيا نمي‌شود و اگر صادرات نباشد و بانك‌ها قفل باشند و نتوانيم ارتباط برقرار كنيم، نمي‌توان به رشد و توسعه رسيد.»