لرزيدن شمال از شمال غربي

گروه اجتماعي

كمي پس از ساعت 2 بامداد روز گذشته بخش زيادي از مردم گيلان، آذربايجان شرقي، آذربايجان غربي، زنجان و قزوين لرزش 10 ثانيه‌اي زمين را حس كردند و گروهي با وحشت به خيابان‌ها ريختند. كانون زلزله نقطه‌اي ميان شهرهاي ترك، سراب و تركمانچاي در آذربايجان شرقي در فاصله 79 كيلومتري اردبيل و 123 كيلومتري تبريز بود، زلزله‌اي كه با قدرت ۵.۹ ريشتر و عمق 8 كيلومتري زمين رخ داد. تاكنون جان باختن 6 نفر تاييد شده است.

«تمامي واحدها و سازمان‌ها و ارگان‌هاي امداد‌رسان موظف به ارايه سريع و به موقع خدمات به زلزله‌زدگان هستند و در صورت نياز با هماهنگي استانداران مناطق زلزله‌زده، امكانات و توانمندي‌هاي لازم در اين خصوص به كار گرفته شود. وزير كشور از هموطنان خواست ضمن حفظ آرامش و خونسردي با نيروهاي امداد و نجات همكاري لازم را داشته باشند و اخبار و اطلاعات خود را صرفا از مراجع رسمي دريافت كنند.» عبدالرضا رحماني‌فضلي، وزير كشور حوالي ساعت 4 صبح اولين واكنش رسمي را به اين حادثه نشان داد و همزمان استان‌هاي همجوار آماده‌باش خود را براي امدادهاي احتمالي و پس‌لرزه‌هاي بعدي اعلام كردند.

تا بعدازظهر روز گذشته جان باختن 6 نفر و مصدوميت 530 نفر تاييد شد، تصوير خانه‌هاي فروريخته روستاي ورنكش در منطقه تركمانچاي كه گفته مي‌شود بيشترين آسيب را در اين حادثه ديده‌اند، از راه رسيد. علاوه بر اين ظهر روز گذشته اكبر فتحي، رييس جهاد كشاورزي آذربايجان شرقي، از تلف شدن هزار و 150 راس دام سبك و سنگين بر اثر زلزله در ميانه خبر داد: «به بيش از ۲۷۰ جايگاه دامي آذربايجان شرقي نيز خسارت‌هايي وارد شده است.» بنا بر گزارش ستاد بحران كشور 6 شهرستان و 145 روستا درگير اين زمين‌لرزه شدند، با وجود اين به نظر مي‌رسد كه اعداد و ارقام خسارات اين زمين لرزه قرار نيست در حد بيش از انتظاري بالاتر رود و به همين دليل علي بختياري، مديركل روابط عمومي ستاد بحران كشور به «اعتماد» مي‌گويد كه اوضاع در حد كمك‌رساني‌هاي محلي قابل مديريت است: «از همان ساعات مشغول به كار شديم و در حال حاضر مشكلي بابت قطعي آب، گاز و برق در نقاط حادثه ديده وجود ندارد. مشكل ترددي وجود ندارد. خوشبختانه به لحاظ بحراني ابعاد حادثه آن قدر بزرگ نيست كه نياز به بسيج كمك‌هاي ملي باشد و در حد محلي قابل كنترل است.»

ابعاد زمين‌لرزه البته به آن اندازه‌اي بوده است كه علاوه بر جان‌باخته و زخمي، حالا تعداد قابل توجهي بي‌خانمان نيز به جا بگذارد. رييس جمعيت هلال احمر اعلام كرد: «عمليات اسكان اضطراري براي هزار و 100 خانوار بايد انجام شود. تاكنون براي ۶۰ درصد خانوارها در روستاهايي كه متاثر از زمين لرزه ‌بوده‌اند، اسكان اضطراري انجام شده است. اميدواريم هرچه سريع‌تر و تا شب براي همه خانوارها امكان اسكان اضطراري فراهم كنيم. اكنون اسكان موقت فراهم و اقلام امدادي و بسته‌هاي ۷۲ ساعته در ميان زلزله‌زدگان توزيع شده است.»

وزير بهداشت پس از وقوع زلزله در صفحه توييتر خود نوشت: «ضمن عرض تسليت به خانواده‌هاي داغدار براي تمامي مصدومان حادثه تلخ زلزله آرزوي سلامتي و بهبودي دارم. از ساعات اوليه امروز تمامي پرسنل اورژانس و مراكز درماني در مناطق زلزله‌زده در آماده‌باش كامل هستند. وزارت بهداشت با تمامي امكانات تا آخرين لحظه در كنار مردم شريف اين مناطق خواهد بود.» مقام ارشد نظامي ارتش در استان‌هاي آذربايجان شرقي و اردبيل هم از آماده‌باش كامل براي ياري‌رساني در صورت نياز اطلاع داد. روابط عمومي ارتش به نقل از اميرسرتيپ دوم عيسي ميرزايي نوشت: «در پي وقوع زمين لرزه بامداد امروز در مناطقي از استان آذربايجان شرقي بلافاصله پس از حادثه به تمامي فرماندهان منطقه اعلام شد كه در آماده‌باش كامل قرار داشته باشند. گردان‌هاي بليات تيپ‌هاي متحرك هجومي مراغه، ميانه، اردبيل، سراب، تبريز با تمامي تجهيزات در آمادگي كامل هستند تا در صورت نياز وارد عمل شوند. پس از وقوع زلزله بلافاصله با مسوولان استاني، رييس ستاد بحران، استاندار، معاون سياسي و ديگر عزيزان تماس برقرار كرديم و آمادگي كامل ارتش را به اين عزيزان اعلام كرديم. در حال حاضر نيز تيم‌هاي پزشكي مراغه و تبريز در محل حادثه حضور دارند و به خدمت‌رساني مشغول هستند.» تعداد بالاي پس لرزه‌ها كه گفته مي‌شود تا 100 مورد رسيده است سبب شده تا نيروهاي ارتش و امدادي در حالت آماده‌باش قرار داشته باشند. از سوي ديگر مديركل ميراث فرهنگي، گردشگري و صنايع دستي آذربايجان شرقي اعلام كرد كه بر اساس ارزيابي‌هاي صورت گرفته و طبق گزارش‌هاي رسيده، زلزله بامداد جمعه خسارتي به بناهاي تاريخي استان وارد نكرده است. مرتضي آبدار گفت: «به ‌دليل شدت زلزله و وقوع پس‌لرزه‌ها كارشناسان ميراث فرهنگي و عوامل يگان حفاظت به طور مداوم در حال بررسي شرايط هستند و در صورت وصول گزارشي مبني بر خسارت به آثار و ابنيه تاريخي اطلاع‌رساني خواهد شد.» با گذشت چند ساعاتي از وقوع زلزله و پس از برآوردهاي اوليه، پليس فتا هم با توجه به تجربيات گذشته در زمان وقوع حوادث طبيعي، نسبت به سوءاستفاده‌هاي احتمالي هشدار داد. رييس پليس فتاي آذربايجان شرقي از هموطنان خواست كه در صورت نياز به جمع‌آوري كمك‌هاي مردمي به پيام‌هاي وارده از طريق شبكه‌هاي اجتماعي اطمينان نكنند.

مرداد سال 1391 بود كه استان آذربايجان شرقي دچار يكي از خسارت‌بارترين زمين‌لرزه‌هاي سال‌هاي گذشته شد. زلزله ورزقان 307 كشته بر جاي گذاشت. پس از آن در سال 96 و در ماه آبان بود كه زلزله 7.3 ريشتري بخش‌هاي وسيعي از استان كرمانشاه را لرزاند و بيش از 600 كشته به جاي گذاشت، زمين‌لرزه‌اي كه تبعات آن همچنان در ازگله و سرپل‌ذهاب و روستاهاي اطراف آنها باقي است و بخشي از مردم منطقه هنوز با نبود سرپناه مناسب دست و پنجه نرم مي‌كنند.