خانه‌هاي اجاره‌اي شرق تهران مهر قرمز خورد

گروه اجتماعي| 37 باب خانه مسكوني قديمي معروف به «خانه‌هاي مجردي» كه در جنوب شرق تهران به صورت شبانه و به افراد بي‌بضاعت، معتادان، خلافكاران، دانشجويان و اتباع غيرايراني اجاره داده مي‌شد و در مواردي، به محفل خلافكاران و برنامه‌ريزي براي ارتكاب جرم تبديل شده بود، توسط پليس پيشگيري پايتخت و در حضور سرپرست دادستاني شرق تهران و با حكم قضايي پلمب شد.

بنا بر اعلام رييس پليس پيشگيري تهران بزرگ، مالكان اين منازل مسكوني كه اطراف ميدان
امام حسين (ع) واقع شده، مهلت 10 روزه‌اي براي تخليه اين واحدهاي استيجاري دريافت كرده بودند اما با پايان اين مهلت و به دليل آنكه سكونت مستاجران، همچنان برقرار بوده، پليس پيشگيري پايتخت، صبح روز پنجشنبه با حكم قضايي، وارد عمل شد و اين خانه‌ها را پلمب و مستاجران را وادار به تخليه مكان كرد.

در تصاويري كه عكاسان خبرگزاري‌ها از عمليات پليس پيشگيري و پلمب اين واحدهاي مسكوني ثبت كرده‌اند، اين خانه‌ها اغلب، ساختمان‌هاي چند طبقه بسيار قديمي بوده كه مالك ساختمان با انگيزه سودجويي، تمام فضاهاي قابل استفاده در هر طبقه، حتي پاگرد پله‌ها را با تيغه‌كشي و نصب ديوارهاي كاذب، به مكاني براي اقامت و استراحت شبانه تبديل كرده و بابت هر شب هم رقمي حدود 10 الي 50 هزار تومان (بسته به امكانات ساختمان؛ مثلا وجود آب گرم، كمد قفل‌دار، تلويزيون، تخت، وسايل گرمايشي و سرمايشي) اجاره دريافت مي‌كرده است. در تصاوير ثبت شده عكاسان مي‌توان مشاهده كرد كه واحدهاي تبديلي در اين ساختمان‌هاي فرسوده و كهنه، محل زندگي تعداد قابل‌توجهي از افراد كم‌توان و بي‌بضاعت جامعه است كه از سر ناچاري و به دليل مشكلات معيشتي، به اجاره اين فضاهاي غيراستاندارد، غيربهداشتي، ناامن و فاقد حداقل‌هاي رفاه تن داده‌اند. مستاجران اين واحدها، چنان‌كه تصاوير عكاسان نشان مي‌دهد، صرفا مجردها و فقط مردان نيستند؛ در برخي تصاوير، زوج‌هاي جوان و حتي دختران جواني هم مشاهده مي‌شوند كه آنها هم مستاجر اتاق‌هايي هستند كه بيشتر به قفس‌هاي در بسته شبيه است چون هيچ روزنه و پنجره‌اي براي جابه‌جايي هوا ندارد. بنا بر همين تصاوير، اغلب اتاق‌ها، صرفا يك چهارديواري مسقف و در بسته فاقد هرگونه امكانات، حتي فاقد كمد ديواري يا وسايل گرمايشي و سرمايشي است و فقط در يكي از تصاوير، اتاق بزرگي نشان داده شده كه دورتادور، تخت‌هاي دو طبقه چيده‌اند و اين اتاق كه يك تلويزيون عمومي هم دارد، احتمالا، مجهز‌ترين و لوكس‌ترين اتاق در بين خانه‌هاي اجاره‌اي بوده كه صبح روز پنجشنبه در عمليات پليس پيشگيري پايتخت پلمب شده است.

از دهه‌هاي گذشته، مهاجراني كه از شهرهاي دور و نزديك براي ادامه تحصيل يا پيدا كردن كار به تهران مي‌آمدند، به دليل نامساعد بودن شرايط مالي ناچار مي‌شدند به مناطق جنوبي تهران و خانه‌هاي قديمي چند اتاقه پناه برده و يكي از اتاق‌ها را با قيمت نسبتا ارزان و براي مدت كوتاهي و تا زمان بهبود شرايط مالي اجاره كنند. در نيمه دهه 80 و به دنبال شيوع مصرف «شيشه» در اقشار متوسط و كم‌درآمد پايتخت، «اتاق‌هاي اجاره‌اي» به يكي از پرسود‌ترين روش‌هاي كسب درآمد براي مالكان خانه‌هاي منطقه 12 تبديل شد، مالكان خانه‌هاي قديمي
چند اتاقه در محدوده ميدان هرندي و خيابان مولوي و ميدان شوش، هر اتاق از اين خانه‌ها را ساعتي و شبانه به چند نفر از مصرف‌كنندگان شيشه اجاره مي‌دادند و در واقع، هر اتاق، يك پاتوق خانگي كوچك بود كه در آن زمان، ساعتي هزار الي دو هزار تومان به هر مصرف‌كننده اجاره داده مي‌شد مگر آنكه فروشنده مواد، براي كسب شهرت و رونق بازار خود، يك اتاق دربست اجاره مي‌كرد كه در آن صورت، مشتريان، پولي براي اجاره اتاق نمي‌پرداختند. «اتاق‌هاي اجاره‌اي»
در واقع نسل دوم همان «خانه‌هاي اجاره‌اي» در محدوده هرندي و مولوي و شوش است كه حالا هم پليس پيشگيري پايتخت مي‌گويد به دنبال شناسايي «خانه‌هاي مجردي» در مناطق جنوبي تهران، متوجه شده‌اند كه اغلب اين خانه‌ها (همچون نيمه دهه 80)، محفل مجردي براي تجمع فروشندگان مواد، مصرف‌كنندگان مواد يا خلافكاران بي‌جا و مكان است اما ممكن است بين اين افراد، اتباع بيگانه غيرمجاز و حتي مهاجراني از شهرستان كه هيچ سابقه خلاف نداشته و گرفتار بيماري اعتياد هم نيستند، وجود داشته باشند. سردار كيوان ظهيري كه صبح روز پنجشنبه در عمليات پلمب 37 باب خانه مجردي در حوالي ميدان امام حسين (ع) حضور داشته، اعلام كرده كه اين عمليات، بخشي از طرح انضباط اجتماعي بوده و در توضيح ضرورت تخليه اين خانه‌ها گفت: «با انجام سه ماه كار اطلاعاتي، در سه محله اطراف ميدان امام حسين (ع) پاتوق‌هايي را شناسايي كرديم كه در آنها افرادي به استعمال موادمخدر مي‌پرداختند و سارقاني نيز در اين پاتوق‌ها اقدام به نگهداري و فروش اموال مسروقه مي‌كردند. بنا بر اطلاعات ما، هر كدام از اين منازل به چندين واحد تقسيم شده و در هر واحد نيز تعدادي اتاق قرار دارد كه اين اتاق‌ها، شبانه و روزانه به چندين نفر اجاره داده مي‌شد. مالكان اين واحدها، براي هر شب، 30 هزار تومان اجاره دريافت مي‌كردند آن هم در حالي كه به‌طور مثال در يكي از اين ساختمان‌ها، حدود 300 نفر ساكن بودند. برخي مالكان اين منازل ضمن سودجويي و با هدف درآمدزايي، اتاق‌ها را به ده‌ها نفر اجاره داده و از آنها حداقل شبانه ۱۰ هزار تومان دريافت مي‌كردند، البته مبلغ اجاره گاه بالاتر مي‌رفت و براي اتباع خارجي به ۵۰ هزار تومان نيز مي‌رسيد. در اين منازل انواع و اقسام ادوات مصرف موادمخدر ديده مي‌شد و از اكثر آنها بويي نامطبوع به مشام مي‌رسيد علاوه بر آنكه افراد
كم سن و سال، مسن و بيمار در اين منازل كنار معتادان و سارقان شب‌ها را به‌سر مي‌كردند. پس از شناسايي اين خانه‌هاي مسكوني، به مالكان اين منازل اخطار 10 روزه براي تخليه داديم اما متاسفانه تعدادي از آنها، منازل را تخليه نكردند كه با پايان يافتن مهلت تخليه، با دستور مقام قضايي نسبت به پاكسازي و پلمب منازل مذكور اقدام كرديم. تا امروز 63 باب منزل مسكوني شناسايي شده كه 37 باب از اين منازل با دستور قضايي پلمب شده و در مجموع، حدود 2 هزار نفر در اين خانه‌ها زندگي مي‌كنند.»