دوگانه امنيت- اعتراض نسازيم
غلامعلي رجايي
در پي افزايش نرخ بنزين در برخي شهرهاي كشور، اعتراضاتي از سوي مردم صورت گرفت و اين بار هم همچون دفعات پيشين كه اعتراضاتي در كشور انجام مي‌شد شاهد رفتارهايي خشونت‌آميز توام با اعتراض‌هاي مسالمت‌آميز شهروندان بوديم. اما آنچه در اعتراض‌هاي آبان ماه 98 بيشتر به چشم آمد، اين بود كه با وجود تحركات خشونت‌آميز قاطبه اين اعتراض‌ها رنگ و روي مسالمت‌آميز داشت. با اين حال يادآوري چند نكته در اين شرايط و با در نظر گرفتن شيوه اعتراض‌ها لازم و ضروري است.
به نظر مي‌رسد كه سيستم امنيتي كشور اساسا براي چنين موقعيت‌هايي كه اتفاقا در اغلب مواقع قابل پيش‌بيني بوده و هست، برنامه دقيقي ندارد؛ كه البته صداوسيما هم بر خود واجب مي‌داند تمام اخبار اعتراض‌هاي آنها را پوشش دهد اما با توجه به مدت‌زمان طولاني اين اعتراض‌هاي خياباني، نزديك به 700 نفر بازداشت، قريب به 1000 نفر زخمي و در اين مدت تنها 10 نفر كشته شدند. البته در جريان اين اعتراض‌ها هم حركت‌هاي خاموش بيشتري رخ داده و جمع اندكي با جنبه‌هاي افراطي به بانك‌ها و فروشگاه‌هاي زنجيره‌اي آسيب رساندند.
نيروهاي نظامي و امنيتي كل سال زمان دارند تا با آموزش‌هايي كه مي‌بينند، بتوانند حجم آسيب‌ها را كاهش دهند.
همچنين يكي از موضوعاتي كه بعد از اعتراضات دي ماه 96 مطرح و البته اخيرا نيز بحث‌هايي در مورد آن بيان شد، تعبيه مكان‌هايي براي اعتراض بود كه با حكم ديوان عدالت اداري كشور ملغي شد. اين روش شايد مي‌توانست نقش هايد پارك را در كشور ايفا كرده و اعتراض‌ها را قابل كنترل همچنين برقراري امنيت كشور را راحت‌تر كند.
نمي‌توان از شهروندان انتظار داشت كه تنها در راستاي تاييد سياست‌ها و در مناسبت‌هايي همچون 22 بهمن يا روز قدس به خيابان بيايند و به صورت 100 درصدي با همه سياست‌ها اعلام موافقت كنند؛ بلكه بايد فضايي نيز براي معترضان به وجود آورد كه ضمن تامين امنيت كشور كه از اهميت بسزايي برخوردار است، مخالفان برخي سياست‌ها نيز بتوانند عرصه‌اي براي بروز مخالفت‌ها و اعتراض‌هاي خود داشته باشند.
در اين ميان بايد توجه داشت به همان اندازه كه مقوله «امنيت كشور» از اهميت بسزايي برخوردار است اما «به رسميت شناختن نارضايتي‌هاي مردم» نيز مهم و قابل توجه است. نبايد دوگانه امنيت-اعتراض به راه انداخت و اين تفكر را القا كرد كه اگر اعتراضي صورت گرفت، قطعا امنيت مختل مي‌شود و بالعكس، اگر اعتراضي صورت نگيرد يا عرصه بروز آن فراهم نشود، قطعا امنيت برقرار خواهد بود. در واقع نبايد هر اعتراضي به معناي نفي امنيت تلقي شود؛ چراكه اعتراض و نقد، لازمه يك جامعه زنده و پوياست. بنابراين با نگاهي به تجربه اعتراض‌هاي مردمي در سال‌هاي اخير مي‌توان به اين مهم رسيد كه لازم است، حاكميت تدبيري بينديشد تا فضا براي اعتراض بدون بر هم خوردن امنيت كشور فراهم آيد.
فعال سياسي