نامزدهاي نودودومين دوره آكادمي اسكار دوشنبه صبح به وقت محلي از ساموئل گولدوين تيه‌تير واقع در بورلي هيلز كاليفرنيا اعلام شدند. با اعلام نامزدهاي اين دوره راي‌دهندگان اسكار نشان دادند با راي‌دهندگان گلدن گلوب هم‌نظرند و مجذوب تريلر روانكاوانه «جوكر» شده‌اند.
چهار فيلم كاملا مردانه و سفيدپوست
جوكر به كارگرداني تاد فيليپس در 11 بخش از جمله بهترين فيلم، بهترين كارگرداني و بهترين بازيگري براي نقش‌آفريني واكين فينيكس نامزد اسكار شده است. پس از «پلنگ سياه» كه سال گذشته در بخش بهترين فيلم نامزد شد «جوكر» - كه بر پايه شخصيتي از دنياي سينمايي دي‌سي كاميكس ساخته شده- دومين فيلم از دنياي دي‌سي كاميكس است كه توانسته به اين بخش راه يابد.
فيلم جنايي «مرد ايرلندي» ساخته مارتين اسكورسيزي، درام جنگي «1917» به كارگرداني سم مندس و نامه عاشقانه كوئنتين تارانتينو به لس‌آنجلس «روزي روزگاري ... در هاليوود» ساخته كوئنتين تارانتينو هركدام در 10 بخش نامزد شده‌اند. فيلم «قصه ازدواج» كه به ماجراي جدايي يك زوج مي‌پردازد در شاخه‌هاي بهترين بازيگري بيشترين نامزدي را كسب كرده است. كمدي سياه «انگل» به كارگرداني بونگ جون هو، فيلمساز كره‌اي تحسين‌شده كه نخل طلاي جشنواره كن امسال را به خانه برد در شش بخش از جمله بهترين كارگرداني و بهترين فيلم نامزد شده است.
با وجود حضور نامزدهاي رنگارنگي كه براي رسيدن به تنديس اسكار رقابت مي‌كنند، آكادمي اسكار هنوز هم همان ديدگاه سنتي خودش را پيش گرفته و بيشترين نامزدي‌ها را به چهار فيلم كاملا مردانه با عواملي كاملا سفيدپوست داده است.
جاي خالي فيلمسازان زن
مارتين اسكورسيزي، سم مندس، كوئنتين تارانتينو، تاد فيليپس و بونگ جون هو نامزدهاي بخش بهترين كارگرداني معرفي شده‌اند. پيش از اعلام نامزدهاي اين دوره از اسكار منتقدان چشم انتظار حضور يك فيلمساز زن در بخش بهترين كارگرداني بودند. هفتادوهفتمين دوره گلدن گلوب و جوايز انجمن كارگردانان امريكا هر دو به كلي فيلمسازان زن را كنار گذاشتند و پنج كارگردان مرد را نامزد اعلام كردند كه به واكنش شديد سينماگران منجر شد. اين موضوع فقط به صنعت سينماي امريكا محدود نمي‌شود.
اوضاع در بريتانيا به مراتب بدتر از اينهاست. هفته گذشته نامزدهاي هفتادوسومين دوره جوايز آكادمي هنرهاي سينمايي و تلويزيوني بريتانيا (بفتا) اعلام شدند. انگار كه بفتا وظيفه داشت تاريخ را تكرار كند و براي دومين سال متوالي فهرست‌هاي بازيگري زن و مرد نقش اول و مكمل اين دوره‌اش را خالي از حضور بازيگران سياهپوست كند. از طرفي راي‌دهندگان بفتا تنوع جنسيتي را ناديده گرفته و پنج كارگردان مرد را نامزد بخش بهترين كارگرداني كرده‌‌اند. حتي در بخش بهترين فيلم اول كارگردان، تعدادي از تحسين‌شده‌ترين فيلم‌هاي اين گروه به كارگرداني فيلمسازان بريتانيايي سياهپوست نتوانستند به اين بخش راه پيدا كنند. فهرست راي‌دهندگان بفتا با چنان واكنشي روبه‌رو شد كه مسوولان اين آكادمي وعده دادند روند راي‌گيري را بازبيني خواهند كرد.
انتظار مي‌رفت گرتا گرويگ با فيلم «زنان كوچك» اقتباسي از رماني كلاسيك به همين نام نوشته لوييزا مي‌الكات، طلسمِ بخش بهترين كارگرداني را بشكند و اسمش را در تاريخ نودودوساله اسكار به عنوان ششمين فيلمساز زن نامزد جايزه بهترين كارگرداني ثبت كند. با اين حال «زنان كوچك» در شش بخش از جمله بهترين فيلم و بهترين فيلمنامه اقتباسي نامزد اسكار شده است.
رابرت دنيرو رد شد
آكادمي اسكار براي دوبرابر كردن اعضاي زن و متعلق به نژادهاي مختلف، سينماگراني حرفه‌اي را از آن سوي آب‌ها دعوت كرد. اما پس از گذشت چهار سال از اين طرح، هنوز هم 68 درصد اعضاي اسكار مرد و 84 درصد آن سفيدپوست هستند. امسال اسكار راه فراري براي دوري كردن از تكرار تاريخ پيدا كرده است. با قرار دادن يك هنرپيشه سياهپوست در فهرست بخش‌هاي بهترين بازيگري كه از بيست بازيگر زن و مرد نقش اول و مكمل تشكيل مي‌شود، كار خودش را راحت كرده است.
سينتيا اريوو بازيگر سياهپوست فيلم زندگينامه‌اي «هريت» نامزد بهترين بازيگر زن نقش اول شده است. او در بخش بهترين ترانه نيز نامزد شده است. اسكارلت جوهانسون كه پيش از اين هرگز نامزد جايزه اسكار نشده بود در اين دوره در دو بخش بهترين بازيگري زن نقش اول براي نقش‌آفريني شخصيت نيكول در فيلم «قصه ازدواج» و بهترين بازيگر زن مكمل براي ايفاي نقش رزي بتزلر در فيلم «خرگوش جوجو» نامزد شده است. حالا جوهانسون 35 ساله به گروه بازيگراني كه در يك سال در دو بخش نامزد جايزه شده‌اند، پيوسته است.
رقيبان جوهانسون و اريوو در بخش بهترين بازيگري زن نقش اول سورشا رونان براي نقش‌آفريني در «زنان كوچك»، «شارليز ترون» براي ايفاي نقش در «بمب خبري» و رنه زلوگر براي بازي در فيلم زندگينامه‌اي «جودي» هستند. در بخش بهترين بازيگري زن نقش مكمل علاوه بر جوهانسون، كيتي بيتس براي بازي در فيلم «ريچارد جوئل»، لارا درن «قصه ازدواج»، فلورنس پيو «زنان كوچك» و مارگو رابي «بمب خبري» نامزد شده‌اند. رنه زلوگر و لارا درن براي ايفاي نقش در همين فيلم‌ها جايزه گلدن‌گلوب را به خانه بردند.
آنتونيو باندراس براي نقش‌آفريني در فيلم «رنج و افتخار» به كارگرداني پدرو آلمودوار براي نخستين‌بار نامزد اسكار شده است. آلمودوار در اين اثر زندگي خود را به تصوير كشيده و باندراس شخصيت محوري فيلم را بازي مي‌كند. اين فيلم در بخش رقابتي هفتادودومين جشنواره فيلم كن نمايش داده شد كه باندراس با نشان نخل طلاي بهترين بازيگري مرد به خانه بازگشت.
لئوناردو دي‌كاپريو براي ايفاي نقش ريك دالتون، ستاره سريال‌هاي تلويزيوني دهه 1950 امريكا، در «روزي روزگاري ... در هاليوود»، آدام درايور براي ايفاي نقش چارلي، كارگردان تئاتر نيويوركي موفق، در «قصه ازدواج»، واكين فينيكس براي نقش‌آفريني شخصيت آرتور فلك بيمار رواني و استندآپ كمدين فقير در «جوكر» و جاناتان پيرس ايفاگر شخصيت پاپ فرانسيس نامزدهاي اين بخش اعلام شده‌اند.
از مهم‌ترين بازيگراني كه در اين بخش ناديده گرفته شده‌اند بايد به رابرت دنيرو، بازيگر شخصيت فرانك شيران در «مرد ايرلندي» اشاره كرد. همچنين ادي مورفي و آدام سندلر نتوانستند براي بازي در فيلم‌هاي «دولمايت اسم من است» و «جواهرات تراش‌نخورده» نامزد بهترين بازيگر نقش اول مرد شوند.
برد پيت براي ايفاي نقش كليف بوث در فيلم «روزي روزگاري... در هاليوود» نامزد بهترين بازيگر مرد نقش مكمل شده است. برد پيت 56 ساله براي به دست آوردن اين تنديس با تام هنكس براي ايفاي نقش در «روزي زيبا در محله»، آنتوني هاپكينز براي نقش‌آفريني در «دو پاپ»، آل پاچينو و جو پشي بازيگران «مرد ايرلندي» رقابت مي‌كند.
نخستين ركورد نامزدي نت‌فليكس در اسكار
نودودومين دوره اسكار تقابل ميان هاليوود قديم و جديد را به تصوير خواهد كشيد: نت‌فليكس با 24 نامزدي در صدر قرار گرفت اما استوديوهاي سنتي يك قدم از آن عقب ماندند.
نت‌فليكس در اين دوره از اسكار براي نخستين‌بار صدرنشين كمپاني‌هاي سازنده فيلم مي‌شود. اين رسانه غول جاري تازه‌واردي است كه سال گذشته توانست بهترين نامزدي فيلم «رما» را به دست بياورد. نخستين‌باري كه نت‌فليكس با اسكار به خانه بازگشت سال 2018 بود كه «ايكاروس» جايزه بهترين مستند را دريافت كرد. امسال فيلم‌هايي مثل «دولمايت اسم من است» كه بازگشت ادي مورفي، بازيگر و كمدين را به سينما رقم زده، نامزد هيچ جايزه‌اي نشده است و اين رسانه جاري ركوردش را در اين دوره با فيلم‌هاي «قصه ازدواج»، «مرد ايرلندي» و «دو پاپ» ثبت كرده است.
ديزني با 23 نامزدي در جايگاه دوم ايستاده است و سوني كه عهده‌دار توليد فيلم «روزي روزگاري ... در هاليوود» است در 20 بخش نامزد شده است.
هفته گذشته در هفتادوهفتمين دوره مراسم گلدن گلوب، نت‌فليكس با 17 نامزدي در بخش‌هاي سينمايي با دو جايزه اين مراسم را ترك كرد. حتي راي‌دهندگان گلدن گلوب حاضر نشدند «مرد ايرلندي» اسكورسيزي را با بازي‌هاي درخشان پاچينو و پشي تحسين كنند و عوامل اين فيلم را كه در پنج بخش نامزد شده بود، دست خالي روانه خانه كردند. در آن مراسم هاليوود، نت‌فليكس را كنار زد. بايد ديد اسكار هم همين رويه را براي روبه‌رو شدن با غول رسانه جاري پيش مي‌گيرد يا مثل سال گذشته بهترين جوايزش را به اثري از نت‌فليكس اهدا مي‌كند.