حميدرضا خالدي | موضوع تاثير فعاليت دكل‌ها و آنتن‌هاي مخابراتي بر سلامت شهروندان يكي از آن دسته موضوعاتي است كه بارها گزارش‌هاي متعددي در مورد آن منتشر شده است؛ گزارش‌هايي كه تقريبا هر يك به نوعي بر آثار مخرب اين تجهيزات تاكيد داشته‌اند. با اين وجود هنوز هم سازمان‌هاي متولي مدعي‌اند كه اين تجهيزات، تاثيري بر سلامت روحي و جسمي شهروندان ندارد، به همين بهانه ديروز نشستي با حضور نمايندگاني از دستگاه‌هاي متولي صدور مجوز براي دكل‌هاي مخابراتي برگزار شد؛ نشستي كه در آن باز هم تاكيد شد كه دكل‌ها و آنتن‌هاي نصب شده در تهران تاثيري روي كيفيت زندگي شهروندان ندارد. ناهيد خداكرمي، عضو شوراي شهر تهران در اين نشست كه به عنوان يكي از سخنران‌هاي آن ابتدا اشاره‌اي به تلاش‌هاي شوراي شهر پنجم براي ساماندهي وضعيت نابسامان دكل‌هاي مخابراتي تهران داشت، گفت: زماني كه ما در شوراي پنجم كارمان را آغاز كرديم، شاهد آشفتگي و نابساماني‌هاي بسياري در حوزه دكل‌ها و آنتن‌هاي مخابراتي بوديم به‌طوري كه از 3 هزار دكل بدون مجوزي كه تاكنون شناسايي شده‌اند، 700 دكل به دلايل فني و مسائل مختلف بايد جمع‌آوري شوند و براي بقيه نيز مجوزهاي لازم در حال صدور است .
اين عضو شوراي اسلامي شهر تهران در ادامه با اشاره به تشكيل كارگروه نظارت و پايش دكل‌ها و مرجع صدور مجوز براي اين دكل‌ها گفت: اين كارگروه تلاش مي‌كند تا معيارهاي علمي و فني تعيين شده به درستي در جانمايي و نصب دكل‌ها اعمال كند، چرا كه واقعيت اين است كه بسياري از اپراتورها بدون اطلاع دادن، دكل‌هايي را در سطح شهر نصب كرده و مي‌كنند؛ براي همين در اين كارگروه از منظر سلامتي پايش‌هاي دقيق انجام مي‌شود و آنچه به‌طور كلي در دست شوراي شهر تهران است، سنجش معيارهاي نصب اين دكل‌ها از بعد منظر و همچنين رعايت فاصله‌هاي قانوني آنهاست.
او سپس به برخي مخاطرات استفاده از موبايل‌ها اشاره كرد كه مي‌تواند خطرات بالقوه بيشتري از دكل‌ها را براي سلامت شهروندان به دنبال داشته باشد و در همين زمينه گفت: در دنياي امروز ما به قدري به موبايل‌هاي‌مان متكي شده‌ايم كه با دور شدن موبايل از خودمان دچار استرس مي‌شويم و در حقيقت به شدت به گوشي‌هاي همراه وابسته شده‌ايم. دكل‌ها نيز سازوكار اين تكنولوژي هستند و در تمام دنيا وجود دارند. اگر اين مطالب به درستي به مردم منتقل شود، مردم متوجه مي‌شوند كه وجود اين دكل‌ها يك ضرورت است، اما مهم اين است كه اين دكل‌ها به چه شكلي و چگونه در سطح شهر نصب شوند .
اين عضو شوراي اسلامي شهر تهران در بخش ديگري از سخنان خود به شايعاتي كه در مورد زيان‌هاي احتمالي دكل‌ها براي سلامت شهروندان زنان باردار و... اشاره و رسما اعلام كرد كه هيچ مرجع علمي مستندي اعلام نكرده كه اين دكل‌ها، روي بدن انسان‌ها تاثيرات منفي دارند. او در اين زمينه گفت: واقعيت اين است كه هنوز هيچ مقاله‌اي كه به صورت مستند ثابت كند كه اين آنتن‌ها و دكل‌ها به صورت مستقيم به تغيير DNA سلولي موثر باشند، منتشر نشده است. به همان نسبت مقاله‌اي هم در خصوص سقط جنين، تولد كم وزن و انواع سرطان‌ها و ارتباط آنها با اين دكل‌ها منتشر نشده يا اگر مقاله‌اي هم وجود دارد مورد تاييد سازمان جهاني بهداشت نيست.
خداكرمي همچنين در ادامه به نصب بيش از ۴ هزار ميليارد دكل در جهان به نشانه اهميت آنها اشاره كرد و گفت: كاهش تعداد شكايت از دكل‌ها و آنتن‌ها نشان مي‌دهد كه مردم آن را به صورت ضرورت مي‌بينند اما بايد استانداردها رعايت شود.
وزارت بهداشت: تاثير دارد!
«علي گوراني»، مسوول پرتوهاي وزارت بهداشت نيز يكي ديگر از سخنران‌هاي اين نشست بود كه در سخنانش تلاش كرد تا با ذكر اينكه دكل‌ها و آنتن‌هاي مخابراتي هيچ تهديدي براي شهروندان محسوب نمي‌شوند، خيال مردم پايتخت را از اين بابت راحت كند. به اعتقاد او حساسيت جامعه در مورد دكل‌ها و آنتن‌هاي مخابراتي بيشتر ناشي از يك جو رواني است تا واقعيت علمي. او ترس ايجاد شده در اين زمينه را بسيار بيشتر از واقعيت فيزيكي تجهيزات مخابراتي دانسته و افزود: مشكل اصلي شهروندان در حوزه دكل‌هاي مخابراتي فوبياي بيماري‌هاي شهروندان است. بر اساس گزارش‌هاي موجود هيچ موردي در دنيا وجود ندارد كه در حوزه ارتباطات الكترونيكي، انرژي بيشتر از استاندارد جهاني ثبت شده باشد. در كشور ما هم همين است و تاكنون در مورد هيچ دستگاه الكترونيكي انرژي‌هاي توليد شده به نصف ظرفيت استاندارد هم نرسيده؛ با اين وجود به مردم به صورت افراط و تفريط اطلاعات ارايه مي‌شود و برخي روي آن موج‌سواري و فضا را ملتهب مي‌كنند. گوراني با بيان اينكه استقرار دكل‌ها دچار به‌هم ريختگي است، گفت: در استقرار دكل‌ها به‌هم ريختگي گسترده‌اي داريم و بايد آنها را سامان دهيم. بايد به اين شرايط به صورت جدي فكر كنيم، چرا كه مردم آسيب مي‌بينند. به نظر ما يكي از بهترين گزينه‌ها استتار و تجميع آنتن‌هاست كه بايد مورد توجه قرار گيرد. ضمن آنكه بايد به وضوح مشكلات را به مردم گفت. او اما برخلاف خداكرمي معتقد است كه نمي‌توان آثار ناشي از فعاليت آنتن‌ها و دكل‌ها را كاملا رد كرد. گوراني در همين زمينه تاكيد كرد: البته نمي‌توان به‌طور قاطع اعلام كرد كه اين دكل‌ها هيچ آسيبي ندارند. ما فقط همين را مي‌دانيم كه مردم آسيب‌پذير هستند، اما به لحاظ عددي نمي‌توانيم رقم و آماري دهيم كه چقدر شهروندان در معرض انواع آسيب هستند، چراكه پاسخ به اين سوال نيازمند مطالعات پيچيده فيزيكي است. نماينده وزارت بهداشت سپس به گزارش‌هاي سازمان بهداشت جهاني در مورد دكل‌ها اشاره كرده و گفت: سازمان جهاني بهداشت مي‌گويد تعدادي از افراد به دكل‌ها آلرژي دارند و تحت تاثير فيزيكي از جمله سردرد و حالت تهوع و غيره قرار مي‌گيرند. مطمئن هستيم بايد مداخله جدي صورت گيرد، اين انرژي‌ها قدرت سقط جنين ندارند و نبايد بر مبناي شنيده‌ها نظر داد و بايد اطلاعات كاملي داده شود.
او با بيان اينكه بايد به مباني سازمان جهاني بهداشت مراجعه كرد، گفت: يك متخصص حوزه الكترومغناطيس ضمن توصيه به شهروندان در خصوص كاهش استفاده از موبايل گفت كه ۶۰ درصد تشعشعات موبايل در بدن انسان جذب مي‌شود.
6 هزار دكل
مديرعامل شركت ارتباطات شهر تهران نيز يكي ديگر از سخنران‌هاي اين جلسه بود كه ابتدا با ارايه نمايي از سطح برخورداري شهروندان تهراني از خدمات شركت ارتباطات به مقايسه تهران با چند كشور جهان پرداخت و گفت: سطح برخورداري شهروندان تهران به دكل‌هاي مخابراتي نشان مي‌دهد در حوزه ارتباط سيار تعداد سايت راديويي براي هر هزار نفر بالاتر از يك است، در حالي كه اين آمار در شهر تهران عددي در حدود ۵۲صدم است كه نشان مي‌دهد اين سطح دسترسي پايين‌تر از ميزان استاندارد است كه تعداد آن به ۴ هزار و ۵۰۰ عدد مي‌رسد.
اما نكته جالب در سخنان كاظمي گزارشي بود كه از وضعيت دكل‌هاي تهران داد. او با ذكر اينكه در تهران دكل‌هاي اضافي ارتباطي وجود دارد، گفت: در تهران به دليل ضعف ارتباطات ثابت شهري پايتخت دكل‌هاي اضافي داريم. به بياني تهران به دليل فقدان زيرساخت لازم پهن‌باند در حدود ۲۵۰۰ دكل از نوع ارتباطات ثابت پهن‌باند ماكرويو دارد كه نشان مي‌دهد توسعه به صورت ناپايدار اتفاق افتاده است. به همين دليل ترافيك تقاضاي اينترنت بر دوش اينترنت همراه گذاشته مي‌شود و درخواست بيش از ظرفيت در حوزه اينترنت همراه به وجود مي‌آيد. مديرعامل شركت ارتباط مشترك شهر با اشاره به اينكه افزايش دكل‌هاي مخابراتي ناشي از ضعف ارتباطات اينترنتي ثابت از جمله فيبر نوري است، راه‌حل رفع آن را احداث خيابان كامل در پايتخت عنوان كرد و گفت: خيابان كامل سطح تاب‌آوري خيابان را بالا برده و تردد كامل و ايمن در آن فراهم مي‌كند. در شرايط فعلي مشاهده مي‌كنيم كه زيرساخت‌هاي لازم در خيابان‌ها وجود ندارد و اگر بخواهيم خيابان كامل را نيز به همين شكل احداث كنيم در بازه زماني متفاوت دوباره بايد حفاري‌هايي در آن انجام شود.
مقصر دكل‌هاي بي‌مجوز
اما يكي از اصلي‌ترين مرجع‌هاي رسيدگي به وضعيت اشعه‌هاي توليد شده در تهران سازمان انرژي هسته‌اي است. عباس رحيمي‌خوش‌مكاني، مديركل دفتر ايمني تشعشع سازمان انرژي هسته‌اي از سازمان انرژي اتمي و سازمان تنظيم مقررات راديويي به عنوان دو نهاد رگولاتوري كه بيشترين وظيفه را در مورد كنترل انتشار امواج برعهده دارند ياد كرد و گفت: تقريبا تمام اپراتورهاي كشور تحت ليسانس ما هستند و انتهاي تمامي شكايات مردم در اين زمينه به ما مي‌رسد. او با بيان اينكه موضوع تكنولوژي از پايه‌هاي اقتصاد، سياست، امنيت و... است، گفت: بنابراين ايجاد زيرساخت‌هاي تكنولوژي در كشور اهميت بالايي دارد. ما به‌‌رغم توجه به استانداردها حتي‌الامكان اجازه افزايش پرتوگيري را در كشور نمي‌دهيم؛ اما در عمل، در هيچ جاي دنيا به دليل ريسك احتمالي پرتوها استفاده از تكنولوژي‌هاي ارتباطي يا نيروگاه‌هاي هسته‌اي متوقف نشده‌اند و تلاش بر اين است كه پرتوگيري‌ها كاهش يابد كه دليل اين امر همان احتمالات است. مديركل دفتر ايمني تشعشع سازمان انرژي اتمي با تاكيد بر اينكه مشكلات حوزه زيرساخت را يك سازمان نمي‌تواند حل كند، اظهار داشت: همه سازمان‌هاي ذي‌ربط بايد در اين راستا تلاش كنند. در بسياري از موارد در مجاورت آنتن، ساخت و ساز صورت مي‌گيرد و ما مجبور مي‌شويم آنتن را در آنجا حذف كنيم، اما همين مساله باعث مي‌شود تا اينترنت و موبايل در اين نقاط مختل شود. در هر صورت امواج ترس ناخودآگاهي را در مردم ايجاد مي‌كند و به همين علت با شكاياتي در زمينه سقط يا نظاير آن مواجه هستيم. اما شايد يكي از اصلي‌ترين ابهامات در مورد پرونده دكل‌ها و آنتن‌هاي مخابراتي، نبود آمار قابل استنادي در مورد آنها باشد. به‌طوري كه با وجود آمارهاي مختلف ارايه شده هنوز گزارش رسمي مشخصي در اين مورد وجود ندارد. با اين وجود ديروز مسعود نفيسي، معاون فني شركت ارتباط شهر در مقابل اصرار پي در پي خبرنگاران براي ارايه آماري در مورد تعداد دكل‌ها و آنتن‌هاي موجود در شهر تهران بالاخره به ذكر آماري كلي اكتفا كرد و گفت: بر اساس آمار موجود در پايتخت حدود 7 هزار سايت، 7- 6 هزار دكل و بين 30 تا 40 هزار آنتن مخابراتي داريم.