اگر چرخه اقتصاد گردشگري كردستان بچرخد

گروه اجتماعي | روزنامه اعتماد ابتداي سال 1397 وقتي مرزهاي كشور براي جلوگيري از خروج ارز بسته شد و نخستين ضربه‌اش را به كولبران زد، مجموعه گزارش‌هايي تهيه كرد و در آن پيشنهادهايي براي جايگزيني درآمد كولبري از طريق رونق بومگردي و گردشگري داد. آن زمان فقط بازارچه‌هاي مرزي بسته شده بودند و كولبري در برف و سرما جان نباخته بود. تراژدي «فرهاد» و «آزاد» رقم نخورده بود. كشور و دولت تازه درگير آثار تحريم‌هاي يك‌جانبه ترامپ و دولتش قرار گرفته بود و صرفا مي‌خواست از خروج ارز جلوگيري كند. از آن زمان تاكنون دست‌كم 20 ماه سپري شده است. وضعيت اقتصادي كشور دستخوش فشارهاي بيشتر از سوي امريكا شده است. در چنين شرايطي بديهي بود كه نمي‌توان از دولت انتظار داشت كه در كردستان كه اشتغال مناسبي ندارد، سرمايه‌گذاري‌هايي براي ايجاد صنعت كند، زيرا ايجاد اشتغال از طريق صنعت زمانبر است و دولت سرمايه كافي هم براي اين‌كار ندارد. اما يكي از شعارهايي كه حسن روحاني در زمان انتخابات سال 1392 مطرح كرده بود، توسعه گردشگري بود. گردشگري ايران توسعه نمي‌يابد مگر آنكه ابتدا گردشگري داخلي آن بهبود يابد. درست است كه الان وضعيت با محدوديت‌هايي كه پرواز به ايران را شامل شده بدتر شده است، اما گردشگري داخلي هنوز مي‌تواند معجزه كند. نه به دلار نيازي دارد نه به زيرساخت آنچناني. زماني سفر به شمال كشور در حالي انجام مي‌شد كه آنجا نه اتوبان داشت نه هتل‌هاي آنچناني. مردم به خانه‌هاي محلي‌ها مي‌رفتند و از محصولات محلي‌ها استفاده مي‌كردند و همين رفته‌رفته شمال را به مقصدي بي‌چون و چرا تبديل كرد. حالا حكايت كردستان و كولبران نيازمند يك عزم جدي از سوي مردم است. مساله اين است: آيا مردم مي‌خواهند هموطن خود را در مسيري صعب‌العبور و برفگير زير فشار وزن ماشين ‌لباسشويي يا يخچال سايد باي‌سايد ببينند؟ آيا مردم ما مي‌خواهند هموطن‌شان در كردستان قرباني سرما و يخ‌زدگي شود. چگونه است كه وقتي خبر دلخراش مرگ «فرهاد» و «آزاد» را شنيديم همه دلگير و غمگين شديم. خب اگر همه ما كه از اين خبر دلگير شده‌ايم به كردستان سفركنيم با همين سفر و اقامت يكي، دو روزه ما به عنوان گردشگر و نه خريدار يخچال و ماشين‌ لباسشويي يا تلويزيون، چرخه اقتصادي جديدي در كردستان به حركت درمي‌آيد. چگونه بود كه روزي مهران از نظرها دور بود ولي الان به واسطه حركت عظيم ايرانيان به هنگام اربعين و راهپيمايي آن دست‌كم مشكلات آن منطقه برجسته شده است. با اين نگاه و با تكيه بر همت مردمي روزنامه اعتماد از سال گذشته مجموعه مطالبي را تهيه و منتشر كرده كه راهكاري متفاوت است. معمولا دولتي‌ها و نوع نگاه‌شان از اين دست نيست كه چنين تصميمي را عملي كنند. كافي است خود مردم دست به كار شوند. براي همين سال قبل با ابوبكر درويشي، رييس وقت شوراي استان كردستان درباره بومگردي به جاي كولبري گفت‌وگو كرديم و او تاكيد كرد كه «با مديران كنوني نمي‌توان گردشگري كردستان را رونق بخشيد».

هر چند همان ‌زمان جليل جباري، مديركل ميراث فرهنگي آذربايجان غربي در گفت‌وگو با «اعتماد» گفت: گردشگري مي‌تواند جايگزين كولبري شود.

با اين حال به همين نگاه‌ها بسنده نكرديم و با «پدرام سلطاني، نايب‌رييس اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران» به گفت‌وگو نشستيم. او از جمله فعالان اقتصادي است كه كوشش كرده سياستگذاري‌ها در كشور را مورد نقد قرار دهد. سلطاني اصالتا كرمانشاهي است و به خوبي از مناسبات اجتماعي، فرهنگي و... استان‌هاي غرب ايران آگاه است. او به دليل همين اشراف براي برون‌رفت مناطق مرزي ايران از توسعه‌نيافتگي ايده تاسيس «بازار مشترك اقوام» در اين مناطق را به دولت پيشنهاد كرد. سلطاني ايده فعال‌سازي صنعت بومگردي در مناطق غرب ايران را به عنوان يكي از راه‌هاي معيشت جايگزين مردم شدني مي‌داند، اما آن را طرحي بلندمدت توصيف كرد كه عملي شدنش نيازمند برداشته شدن چند گام اجرايي مهم از سوي دولت است.

جز اين مجموعه مطالبي درباره امكانات طبيعي و پتانسيل‌هاي منطقه‌اي چون سردشت گزارشي منتشر و با هشتگ سردشت را بايد گشت سعي در توجه دادن به آن منطقه كرديم. «اما و اگرهاي گردشگري در سردشت»، «گزارش ميداني «اعتماد» از بازارچه‌هاي مرزي سردشت و بانه»، «اكوتوريسم فرصت جديدي در سردشت» از جمله مطالبي بود كه سال قبل منتشر كرديم. هر چند در آن گزارش‌ها كولبران به ما تاكيد كردند «از آسمان هم شده جنس‌مان را وارد مي‌كنيم» اما به اين موضوع فكر كرديم كه اگر راه بهتري پيش پاي كولبران قرار گيرد حتما آنها روش‌شان را تغيير مي‌دهند. البته كه تغيير عادت آن هم در شرايط كنوني كشور كار ساده‌اي نيست، اما مي‌توان اميدوار بود با همتي مردمي و تلاش خود كردها بتوانيم كردستان را به عنوان يك مقصد معرفي كرده و چرخ اقتصاد گردشگري آن را تكان بدهيم. با اين هدف تلاش خواهيم كرد تا نوروز98 ديدگاه شما را براي سفر به كردستان مثبت كنيم.