كتابخانه
مهمترين آثار سياسي
سير تاريخ را افزون بر رخدادهاي بزرگ پارهاي از آثار سياسي برجسته مشخص كردهاند و اين آثار، بيش از يكبار، كم و بيش در درازمدت، در وقوع آن رخدادها سهيم بودهاند. در كتاب حاضر سعي شده تا حدودي «تصوير» اين آثار برجسته را از زمان رنسانس (با كتاب «شهريار» اثر ماكياولي) تا روزگار خودمان رسم كند.در بخشي از مقدمه كتاب در مورد وجه تسميه عنوان كتاب آمده است؛ «آثار بزرگ سياسي»: صفت سياسي به موضوع اصلي آن آثار و به نقش اصلي دولت در آن صحنه اشاره ميكند. دولت، سازمان جامعه و پيش از هرچيز، سازمان قدرت در جامعه است. سازماني كه جا دارد آن را توصيف، توجيه، ستايش يا از آن انتقاد كنيم. دولت، بنا بر ماهيتي كه دارد، شخصيت برجسته و مقتدري است كه آزمند دستاندازي به قلمرو افراد و نيز قلمرو گروههاي ميانجي بين افراد و دولت است، ولي حدود قلمرو قانوني دولت دقيقا كدام است؟ و آيا در اصل چنين قلمرويي وجود دارد. تنها همين پرسش كافي است تا هر اثر سياسي به موضعگيري درباره مسائلي چون سرشت انسان و موقعيت و سرنوشت او كه به ترتيب مسائل اخلاقي، فلسفي و ديني هستند، كشانده شود. تاريخ انديشههاي سياسي، كه آثار مورد بحث ما مانند حلقههاي درخشان يك زنجيره بلند در آن جاي گرفتهاند، اغلب از تاريخ انديشهها به مفهوم كلي جدا نيست.آثار بزرگ: بزرگ به اين معناست كه اين آثار به گونهاي عميق بر شيوه تفكر معاصران با نسلهاي پس از خود اثر گذاشتهاند و خواه به هنگام انتشار و خواه ديرتر، و بهنوعي با نگاهي به گذشته، دورهاي تاريخي را مشخص كردهاند. به سخن ديگر، آنها فوري يا پس از مدتي از حالتي سود جستهاند كه ميتوان آن را طنين تاريخي يا اقبال تاريخي ناميد. البته منظور ما به هيچ روي اين نيست كه اين آثار به خودي خود بزرگ هستند، ارزشي مطلق دارند، نقطهنظرهاشان غني است، به درك روشني از روابط شخصي و اجتماعي دست يافتهاند و از نظر توانايي بيان كامل به شمار ميآيند.ژان ژاك شواليه، استاد مسلم انديشههاي سياسي، در اين كتاب كه محل برخورد دو رشته انديشههاي سياسي و تاريخ سياسي است، بررسي درخشاني از ۱۶ اثر بزرگ سياسي چهار سده گذشته به دست ميدهد و به توصيف و توجيه و ستايش يا انتقاد از دولت و سازمان و جامعه و بيش از همه ساز و كار قدرت در اين آثار ميپردازد و به كيفيت و وزن هر يك از اين آثار سياسي برگزيده را به خواننده بازمينماياند. ايو گوشه، شاگرد شواليه هم با نيت بهروز كردن اين كتاب و با پيروي از سبك استاد خود، سه فصل به اين كتاب افزوده است كه نظرات سه انديشمند سياسي و پرآوازه معاصر (هايك و رالز و هابرماس) را دربر ميگيرد.در اين كتاب كه در فاصله سالهاي ۱۹۴۸ تا ۲۰۱۴ به هشت زبان ترجمه شده و تاكنون بيش از ۲۵۰ بار به چاپ رسيده است، نويسنده با تأكيد بر حال و هوا و دوره تاريخي هر اثر، به كمك نقلقولهاي طولاني، به شكلي جذاب آن را به خواننده معرفي ميكند و درونمايه هر اثر را به او نشان ميدهد. او آثاري را برگزيده است كه در دوره مورد نظر طنيني خاص داشته و بر اذهان اثر گذاشتهاند و پاسخگوي دلمشغوليها و اشتياقها يا اميدهاي آن دوران بودهاند.«آثار بزرگ سياسي» نوشته ژان ژاك شواليه و ايو گوشه با ترجمه ليلا سازگار توسط انتشارات «نشر نو» منتشر شده است.از جمله مباحث مطرح شده در اين كتاب ميتوان به «شهريار» اثر ماكياولي، «لوياتان» اثر توماس هابز، «جستاري درباره حكومت مدني» اثر جان لاك، «روحالقوانين» اثر مونتسكيو، «قرارداد اجتماعي» اثر ژان ژاك روسو،«دموكراسي در امريكا» اثر توكويل، «مانيفست حزب كمونيست» اثر ماركس و انگلس، «دولت و انقلاب» اثر لنين، «نبرد من» اثر آدولف هيتلر، «راه بردگي» و «قانونگذاري و آزادي» اثر هايك، «نظريهاي درباره عدالت و ليبراليسم سياسي» اثر جان رالز، اشاره كرد.
رئاليسم علمي
مخالفت با واقعگرايي علمي از سه جنبه هستيشناسي، معرفتشناسي و معناشناسي صورت گرفته است. مخالفت از جنبه هستيشناسانه، به اين معناست كه اين دسته از ضدواقعگرايان وجود هويات و بخشهاي مشاهدهناپذير عالم را انكار ميكنند. از اين رو، ادعاي واقعنما بودن نظريهها بيمعنا ميشود. گروه ديگر از ضدواقعگرايان به دليل مباني معرفتشناسانه خود كه عمدتا مبتني بر تجربهگرايي است، فرا رفتن از حدود حس و تجربه را خارج شدن از محدوده امكان حصول معرفت ميدانند. اين گروه نسبت به وجود بخشهاي مشاهدهناپذير عالم لاادرياند و هرگونه ادعايي در خصوص اين بخشها را ناموجه ميدانند. اين دسته دوم، گرچه موضع ملايمتري نسبت به گروه اول دارند، همچنان با واقعگرايي علمي در تقابلند. اما مخالفت با واقعگرايي از جنبه معناشناسي، يا به واسطه انكار استناد صدق و درستي به نظريهها و گزارههاي نظري است يا به جهت انكار معناي يكسان واژهها در نظريههاي مختلف است.در هر حال، نزاع بين واقعگرايان و ضدواقعگرايان علمي مبتني بر دو نوع استدلال تاريخي و فلسفي است. «واقعگرايي در علم» نوشته ياسمن هشيار تحقيقي است در شأن معرفتي نظريههاي علمي كه توسط انتشارات «نشر ني» منتشر شده است.