محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه:
آينده نه در ميدان جنگ بلكه سر ميز مذاكره تعيين مي‌شود
محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران بعدازظهر روز گذشته در مراسم گشايش رسمي انجمن علمي ديپلماسي ايران در سالن شهيد سپهبد قاسم سليماني، دفتر مطالعات سياسي و بين‌المللي وزارت امور خارجه با اشاره به نقش ديپلماسي در روابط بين‌الملل و زندگي روزمره گفت: زماني تنها ابزار قدرت جنگ و قدرت نظامي بود، دولت‌ها هم انحصار ابزار جنگي را داشتند، حتي در تعريف دولت براي اينكه استقلال دولتي را بشناسند، توانمندي استفاده از ابزار خشونت سازمان‌يافته، يكي از ضرورت‌هاي دولت شد. اما كدام جنگ بدون مذاكره پايان يافت؟ ديپلماسي وسيله‌اي بود براي استفاده از يك نوع قدرت، در واقع آنچه در صحنه ميدان عملي مي‌شد، ديپلمات‌ها براساس توانمندي همان را با يك زباني تبديل به واقعيات مي‌كردند. گرچه در بسياري شرايط، ديپلمات‌ها مي‌توانستند يك شكست قطعي را به كمتر از شكست تمام كنند. وقتي كه قرارداد تركمانچاي به عنوان يك قرارداد ننگين شمرده مي‌شود، بدون اينكه توجه شود ديپلمات‌ها به جاي اينكه مرز كشور به قزوين تمام شود آن را به رود ارس كشاندند. قدرت نظامي قدرتي بود كه بر ميدان حكومت مي‌كرد و در ميدان ديپلماسي دست ديپلمات‌ها را مي‌بست، ولي آن ديپلماتي كه توانست از ارتش شكست‌خورده در كناره قزوين مرز كشور را در ارس بنا كند، تلاش كرد براي اينكه آن قدرت را قدري تعديل كند.
ظريف گفت: يك ديپلمات خوب مي‌تواند يك كشور ضعيف را در صحنه بين‌المللي قدرتمندتر نشان داده و قدرتمندتر معرفي و قدرتمندتر از صحنه بين‌المللي استفاده كند، همان‌طوركه يك ديپلمات ضعيف مي‌تواند قدرت كشور را نابود كند. البته نمي‌توان از ديپلمات توقع معجزه داشت چرا كه ديپلمات نمي‌تواند واقعيات را زير و رو كند، ديپلمات مي‌تواند واقعيت‌هاي بيروني را تعديل كند. اگر خواستيم از ديپلماسي به عنوان علم، ابزار قدرت و مقاومت استفاده كنيم، نياز داريم كه ديپلماسي را از اين وضعيت محدودي كه در كشور ما گرفتار آن شده، رها كنيم. برخي دوستان ما فكر مي‌كنند كه اگر بپذيرند ديپلماسي مهم است، يعني بايد بپذيرند ما بايد واداده باشيم. چنين نيست، ديپلماسي در كنار قدرت نظامي است. همين ساختمان كه به نام شهيد سليماني نامگذاري شده، هر سه‌شنبه شاهد يك جلسه مهم بين بنده و آقاي سليماني بود كه ببينيم چگونه مي‌شود ديپلماسي و ميدان در كنار هم باشند. هر زمان ديپلماسي نياز به ميدان دارد از آن استفاده كنيم و برعكس.
به گزارش خبرگزاري فارس، وي بيان كرد: به جرات مي‌توانم بگويم در مذاكرات بُن، در صلح افغانستان، اگر حمايت‌هاي سردار سليماني نبود، امكان نداشت توفيقاتي كه در كنفرانس بُن به دست آورديم، به دست بياوريم. رابطه تنگاتنگي كه بنده به عنوان نماينده ايران در كنفرانس بٌن با آقاي سليماني در سال ۸۰ به عنوان فرمانده نيروي قدس منصوب شده بود، ميزان كمكي كه سردار سليماني براي دستيابي به توافق بُن كرد، از ميزان كمك هر كسي بيشتر بود.
رييس دستگاه ديپلماسي با تاكيد بر اينكه بپذيريم كه ما همه باهم هستيم و ديپلماسي يك ابزار و عامل قدرت است، گفت: هيچ توافقي در هيچ زماني چه توافق خوب يا بد بدون ديپلماسي و مذاكره به دست نيامده است. مذاكره چيز بدي نيست، ابزار است و قرار است همه ما از اين ابزار استفاده كنيم. آن كسي هم كه مي‌جنگد، حتي اگر مغلوب يا غالب شد بالاخره بايد يك جايي بنشيند و برود روي كشتي مثل ژنرال مك آرتور و ... چيزي را امضا كند و توافق شود و اين با مذاكره امكانپذير است. يك مذاكره مي‌تواند يك كشور را هميشه به كشور ديگر وابسته كند و يك مذاكره مي‌تواند نوع رابطه ديگري بين دو كشور برقرار كند. در ميدان جنگ، خيلي چيزها تعيين مي‌شود ولي آينده، تعيين نمي‌شود، آينده سر ميز مذاكره تعيين مي‌شود. بايد مهجوري ديپلماسي را در كشور كه به خاطر اين تصور دوگانه‌انگاري ديپلماسي و مقاومت، دوگانه‌انگاري مذاكره و مقاومت است را رفع كنيم.وزير خارجه افزود: مذاكره خودش مقاومت است. به شما اطمينان مي‌دهم كه در روزهايي از مذاكرات برجام خيلي از همكاران من راحت‌تر بودند كه در جبهه بودند تا در پشت ميز مذاكره، به آنها در جبهه راحت‌تر گذشته بود تا پشت ميز مذاكره، چون مذاكره هم همان است. در جبهه هم مي‌توانيد بگوييد، تسليم دشمن مي‌شويد، مگر نمي‌شويد؟ در مذاكره هم مي‌شود. در مذاكره، در جبهه، اقتصاد و فرهنگ مي‌توانيد مقاومت كنيد. مقاومت به معناي باور كردن آنچه است كه خودمان داريم، حتي براي گفت‌وگو شما نمي‌توانيد بدون باور كردن خودتان، با كس ديگري گفت‌وگو كنيد. مگر شما مي‌رويد در آيينه با خودتان حرف بزنيد؟ خنده‌تان نمي‌گيرد؟ اگر ما خودمان روي هويت خود نايستيم كسي در دنيا ما را نمي‌پذيرد، كسي در دنيا ما را تحويل نمي‌گيرد.وي گفت: برخي همسايگان ما دلخور هستند كه چرا كسي آنها را تحويل نمي‌گيرد؟ به خاطر اين است كه خودشان را باور نكرده‌اند و خودشان را تحويل نگرفته‌اند. مقاومت كنيد در برابر آنچه داريد نه اينكه گوش نكنيد و ياد نگيريد، بلكه قبول و باور داشته باشيد. اگر اين را به عنوان مبناي مذاكره بپذيريم، چه فرقي بين مذاكره و جنگ است؟ چه فرقي است بين مذاكره و مقاومت؟رييس دستگاه ديپلماسي ادامه داد: دنياي كنوني، دنياي ديگري است. ابزارهاي دنياي كنوني ابزارهاي ديگري هستند، ديپلماسي يكي از اين ابزارهاست. ان‌شاءالله اين انجمن در اين مسير در جهت اهداف انقلاب اسلامي در گام دوم نقش خوبي را ايفا كند.ظريف همچنين گفت: وقتي وزير شدم تلاش داشتم دانشكده روابط بين‌الملل وزارت خارجه را به دانشكده علوم ديپلماسي تبديل كنم، ولي احتمال اينكه اين دانشكده روزها و هفته‌هاي آخرش را بگذراند زياد است و ما به هر وسيله‌اي متوسل شديم، اگر موفق نشدم به خاطر تلاش نكردن نبوده به خاطر ناكامي در تلاش بوده است.