گزارشها نشان ميدهد كه امريكا و اروپا ديدگاههاي بسيار متفاوتي در مورد وضعيت روابط ميان واشنگتن و بروكسلدارند. وبسايت خبري تحليلي «پوليتيكو» نوشت: چندين دهه است كه كنفرانس امنيتي مونيخ به عنوان نماد قدرتمند اتحاد غرب شناخته شده است، اما كنفرانس امسال نشاندهنده سير نزولي آن بود.
يكي از مسائلي كه اين رويداد سه روزه مشخص كرد اين بود كه شكاف ميان امريكا و قدرتهاي برتر اروپا – مانند آلمان و فرانسه- از هميشه بيشتر شده است. كساني كه فكر ميكردند نشست پرتنش سال گذشته نمايانگر افول اين روابط بوده است امسال پس از شركت در كنفرانس مونيخ دريافتند سال گذشته اشتباه فكر ميكردند. امريكا و اروپا تنها در مسائل بزرگي كه غرب با آن روبهرو شده است (مانند آنچه تهديدات روسيه، چين و ايران مينامند)، با هم اختلاف نظر ندارند، آنها عملا در جهانهاي موازي قرار دارند.
تعهدات دو طرف به يكديگر اساس اتحاد ميان اروپا و امريكا را تشكيل ميدهد، و اكنون اختلافات عمدتا بر سر قطع تعهدات امريكا به اروپاست.
رهبران اروپايي در سخنرانيهاي پي در پي خود، چه به صورت عمومي و چه خصوصي، از آنچه كه بهطور كلي عدم تعهد امريكا به منطقه و جهان ميدانند، ابراز تاسف كردند. فرانك والتر اشتاينماير، رييسجمهور آلمان سخنراني خود را در كنفرانس مونيخ - كه يكي از بزرگترين گردهماييهاي سالانه رهبران سياسي، فرماندهان نظامي و ديپلماتهاي عاليرتبه از سراسر جهان است- با متهم كردن دولت ترامپ به «رد ايده جامعه بينالمللي» آغاز كرد. اشتاين ماير، ضمن ارايه نظر خود نسبت به سياست خارجي امريكا گفت سياست آنها اين است كه هر كشوري بايد از خود دفاع كند و منافعش را به همهچيز ارجحيت بدهد...آنها ميخواهند عظمت امريكا را دوباره بازگردانند حتي اگر به قيمت از دست دادن همسايگان و شركايشان باشد.
امانوئل مكرون، رييسجمهور فرانسه نيز كه براي اولينبار در اين نشست سخنراني ميكرد، با تكرار سخنان اشتاين ماير تاكيد كرد «آنچه كه اروپا ميخواهد با خواستههاي امريكا كاملا مطابق نيست.» مقامات امريكايي از شنيدن اين سخنان گيج شده بودند و زبانشان بند آمده بود.
مايك پمپئو، وزير خارجه امريكا كه از اين وضعيت آشفته شده بود، روز شنبه پس از حرفهاي اشتاين ماير و نظرات مشابه ديگر رهبران غربي به مجمع گفت: «من به اينجا آمدهام تا واقعيت را برايتان بازگو كنم. اين گفتهها واقعيت را نشان نميدهند.»
پمپئو كه در دهه 1980 به عنوان سرباز ارتش محافظت از آلمان غربي خدمت ميكرد، با دقت سخنان رهبران قبلي را پاسخ داد و تاكيد كرد كه امريكا پس از پايان جنگ جهاني دوم اكنون بيش از هر زمان ديگري در حال اختصاص منابع بيشتر براي دفاع از اروپا بوده است، چه از نظر پرسنل و چه از لحاظ مالي. او به حضار يادآور شد كه تنها در چهار ماه گذشته سه مرتبه به آلمان رفته است.
او از حضار پرسيد: «آيا اين امريكايي است كه به مسووليتهاي خود عمل نميكند؟ بياييد صادق باشيم: امريكا اكنون در آنسوي مرزها براي حفظ حاكميت ملي كشورها و دوستانش ميجنگد.»
به غير از نمايندگان لهستان و كشورهاي حوزه درياي بالتيك كه امريكا را ضامن حاكميت خود ميدانند، به نظر ميرسيد تنها تعداد معدودي از اروپاييهاي حاضر در كنفرانس با او موافق هستند. پس از سخنراني، آلمانيها و فرانسويها با هم به توافق رسيدند كه مخاطب پمپئو اروپاييهاي حاضر در جلسه نبودند بلكه دونالد ترامپ بود. اصرار پمپئو مبني بر اينكه «غرب در حال پيروزي است و ما همه با هم پيروز ميشويم» از سوي بسياري از حاضرين به «امريكا در حال پيروزي است» تعبير شد.
واكنشي كه پومپئو دريافت كرد نمايانگر تأثير مخربي است كه ادبيات تهاجمي و اغلب توهينآميز ترامپ در قبال متحدان اروپايي واشنگتن، بر رابطه ميان دو طرف گذاشته است. مقامات اروپايي، حتي وقتي با واقعيتهايي روبهرو ميشوند كه داستان عدم تعهد امريكا را نفي ميكند، به سادگي آن را باور نميكنند. نمايندگان امريكايي در محافل خصوصي به همتايان اروپايي خود ميگويند «توييتها را ناديده بگيريد»، اما اين درخواستي غيرمنطقي است.
هيات امريكايي كه تعداد نمايندگان كنگره حاضر در آن در تاريخ كنفرانس مونيخ بيسابقه بود، باور نميكردند چقدر طرز نگاه اروپاييها به نقش امريكا در جهان متفاوت از چيزي است كه خود امريكا ميپندارد.
جمهوريخواهان بيشتر از عنوان «بيغربي» كه برگزاركنندگان اين رويداد براي آن انتخاب كرده بودند، ناراحت شدند، آنها اين نامگذاري را طعنهاي دانستند به اينكه واشنگتن نقش سنتي خود را رها كرده است.
مايك ترنر، از اعضاي جمهوريخواه كنگره امريكا در اين باره گفت از اينكه واشنگتن حتي زماني كه ميلياردها دلار صرف تعهد خود به اروپا ميكند مجبور است باز هم در كنفرانس مونيخ از خود دفاع كند، شگفت زده شده است.
وي افزود: «اروپاييها بايد بر آنچه كه ما در اينجا انجام ميدهيم تمركز كنند.»
ترنر اضافه كرد كه از آلمانها بسيار نااميد شده است چراكه آنها عليرغم اصرار زياد ترامپ و ديگر مقامات امريكايي همچنان از اجراي تعهد خود مبني بر افزايش مخارج دفاعي تا 2 درصد از توليد ناخالص ملي سرباز زدند. برلين اعلام كرده است كه تا سال 2031 اين هدف را برآورده نخواهد كرد. اما سوال مهمتر كه آثار و پيامدهاي گستردهتري هم دارد اين است كه ائتلاف كشورهاي غربي بايد چه رويكردي را در قبال چين اتخاذ كنند.در حالي كه هر دو حزب امريكا بر اينكه چين تهديد بلندمدتي براي آنان محسوب ميشود، توافق نظر دارند، اروپا بيشتر نگران عواقب پشت پا زدن به پكن، بر تجارت خود است.