تكنولوژي ديجيتال
موضوع يا ابزار در موزه
سارا كريمان
امروزه تكنولوژي ديجيتال به عنوان يك ابزار و امكان جذاب جهت نمايش بسياري از ايدهها و دادههاي پژوهشي مورد استفاده قرار ميگيرد. موزهها به دلايل گوناگون كه تاكيد بر نوعي روايت خاص يا عدم وجود شيء مرتبط به موضوع از مهمترين آنهاست، تصميم به اجراي گونههاي مختلفي از تكنولوژي ديجيتال ميگيرند. پهنههاي وسيعي از صفحات نمايشي يا پروژكتورهاي غولآسا كه تصاويري را تكرار ميكنند بخش مهمي از ساختار روايي موزهها را شكل ميدهند. بعضا در بازديد از اينگونه نمايشگاهها نحوه ارايه و ميزان تاثيرگذاري اين شيوه در مقايسه با روشهاي سادهتر، تاملبرانگيز است. سوال بنيادي اين است كه اگر همان تصوير در قابي ساده و با ابعاد كوچكتر نمايش داده ميشد، آيا به همان ميزان اثرگذار ميبود؟ به نظر ميرسد تكنولوژي ديجيتال در نمايش از محتوا پيشي ميگيرد و صفحات نوراني با ابعاد و رنگهاي خيرهكننده بازديدكننده را مسحور ميكند. اينچنين حقانيت موزه در نمايش بيطرفانه موضوعات به چالش كشيده ميشود، چراكه ماهيت جذاب انواع تكنولوژي ديجيتال آكسان شديدي در سير روايت يك داستان است و موزه تعمدا در بخشهايي آن را ايجاد ميكند. از طرفي ديگر تكنولوژي ديجيتال به عنوان شاخهاي از هنر معاصر موضوع چندين موزه در سراسر جهان است. هنر ديجيتال از 1970 به اين سو تحت عنوان ميكس مديا و در دسته كليتر، رسانههاي جديد هنر، عرصهاي جديد براي هنرمندان در محيط كامپيوتري شد كه خود به انواع شاخههاي صوتي و تصويري منشعب ميشود.موزه هنر ديجيتال براي نخستينبار در توكيو، در سال 2018 در مجموعه ساختماني موري، در فضاي وسيع 639107 فوت مربعي واقع در منطقه اوديباي توكيو، با 520 رايانه، 470 پروژكتور و حدود 50 نصب ديجيتالي، حالتي شبيه به خواب را ايجاد كرده كه در راهروها حركت ميكنند، درحالي كه با ساير كارها فيوز ميشوند به حركت بازديدكنندگان پاسخ ميدهند. اين پروژه توسط تيم لب و پشتيباني شركت اپسون اجرا شود. در اين موزه، هنر ديجيتال رسما به عنوان گونهاي مستقل از هنر، موضوع موزه قرار گرفته است. تصاوير ديجيتال به بازديدكننده فرصت ميدهد تا در اين دنياي وسيع، پيچيده و سهبعدي 10 هزار مترمربعي بدن خود را در هنري بيمرز غوطهور كند. سرگردان شود، جستوجو و كشف كرده و دنياي جديدي را در كنش با تكنولوژي ايجاد كند. در اين پروژه ارايهاي بيوقفه و بدون پيوستگي با مضامين ديگر صورت پذيرفته است و محصولات هنر ديجيتال، در قالب محتواي يك موزه پويا و هم كنشي به بازديدكننده عرضه ميگردد. شيوههاي اجرايي و ايدههاي ابتدايي اين طرح، انقلابي در مضامين كلاسيك جايگاه و زيباييشناسي هنر است. علاوه بر آن موزه هنر ديجيتال زوريخ با نام مودا (MUDA) هنر ديجيتال را موضوع نمايشگاههاي خود قرار داده است. همچنين گالري موزه آتِليير لومييرز در پاريس نيز برخي آثار هنري امپرسيونيستها را در قالبهاي ديجيتالي و صفحات عظيم به نمايش درآورده است كه به نسبت موزه توكيو كمي با ذات خالص هنر ديجيتال فاصله داشته و صرفا آثار هنري گذشته را با اندكي تغيير نمايش ميدهد.لذا امروزه تكنولوژي ديجيتال در دو شيوه موضوع يا ابزار با موزهها تعامل ميكند، اهميت و جنبههاي هنري اين تكنولوژي و احتياط در كاربست ابزاري آن در موزهها را گوشزد ميكند، چراكه جنبههاي نوآورانه و خيرهكننده آن علاوه بر تحسينبرانگيزي، محل نقدي براي گفتمانهاي متعصبانه و اغراقآميز در موزههاست. از اين رو چناچه تكنولوژي ديجيتال در مقام رسانه مولد يك پيام است، تاثيرات و خاطرهانگيزي آن نسبت به ساير رسانهها بايد در سير روايي موزهها درنظر گرفته شود و صرف ايجاد جاذبه، محتوا را قرباني رنگ و لعاب نكند.