رولت روسي
مافياي روس روي زانو خالكوبي ستاره دارد يعني هرگز جلوي هيچكس زانو نميزند؛ اگر شرافت يك روس را هدف قرار دهيد ممكن است مجبور شويد با او دوئل كنيد يا رولت روسي بازي كنيد. ايدئولوژي باعث شد تا آنقدر روي خطاها سرپوش بگذارند كه فجايعي چون چرنوبيل در زير چتر اتحاد جماهير شوروي رخ دهد. كمتر پيش ميآيد كه يك روس كينهاش را در طول زمان فراموش كند در اين مورد شما را ارجاع ميدهم به بلايي كه پس از انقلاب بلشويكها بر سر خاندان سلطنتي و تمامي خوانين محلي آوردند. حالا اينها چه ربطي به بازار نفت و اوپك و البته قيمت نفت دارد؛ در دهه 80 درست در زماني كه جنگ ايران و عراق چنان هر دو كشور را از صفحه بازيگران اول اوپك حذف كرد، عربستان توانست به تنهايي در اوپك تاجگذاري كند. به دليل رشد توليد نفت خام در كشورهاي غيراوپك و ركود اقتصادي، بازار نفت با مازاد عرضه روبهرو شد؛ عربستان حاضر نشد تا توليد نفت خام اوپك كاهش يابد و در عوض روشي به نام نتبك را براي تعيين قيمت نفت در پيش گرفت كه روشي بسيار زيانده براي توليدكنندگان نفت بود. قيمت نفت در اواسط سال 1985 و اوايل 1986 از 27 دلار به 13 دلار كاهش يافت و اين سرآغاز تيرهروزيهاي حزب كمونيستي بود كه با پول نفت، اتحاد جماهير شوروي بزرگ را سير ميكرد. در 1991 اتحاد جماهير شوروي به دلايل مختلف كه يكي از آنها همين كاهش قيمت نفت بود از هم فرو پاشيد؛ نگارنده معتقد است كه بازي عربستان در بازار نفت براي تشديد مشكلات اقتصادي شوروي كاملا حساب شده و با برنامهريزي دولت رونالد ريگان انجام شد. اتفاقات اخير كه در نشست اوپك و همكاران رخ داد از سوي بسياري از تحليلگران به جنگ قيمت بين اوپك و روسيه تعبير شده است اما به واقع چه اتفاقي در حال رخ دادن است؟ زلزله به وجود آمده توسط روسها و از رو بستن شمشير توسط عربستان 30 درصد قيمت نفت را كاهش داد و قيمتها به كانال 30 دلاري سقوط كرد. شاخص بورسها در سراسر جهان فرو ريخت، ارزش بيپي و شل 15 درصد كاهش يافت و سهام آرامكو به كمتر از قيمت پايه سقوط كرد. عدهاي از كارشناسان معتقدند كه در واقع توافقي پشت پرده بين عربستان و روسيه براي زمين زدن نفت شيل و شركتهاي خصوصي امريكايي و كانادايي در جريان است اما نگارنده معتقد است اين تنها يك دوئل روسي است كه پوتين براي زمينگير كردن بنسلمان و ترامپ ترتيب داده است. طبيعتا شركتهاي نفت شيل و تامينكنندگان مالي آنها از 3 سال پيش تا حال تغييرات زيادي كردهاند و در واقع امروز به نسبت گذشته مقروضتر و سرمايهگذاران در اين حوزه، امروز نسبت به گذشته كم ميلتر به مشاركت هستند. از آمار چنين برميآيد كه هر بشكه نفت شيل حداقل 20 دلار هزينه توليد دارد و هزينه لجستيك و حمل و نقل به مقصد نيز بايد به آن اضافه شود. ترامپ بخش عمده رونق در اقتصاد امريكا را از راه توسعه صنعت نفت به وجود آورد همچنين نفتيها خصوصا نفت شيل از اصليترين حاميان كمپين او بودند. همچنين ترامپ براي رضايت آنها از معاهده پاريس خارج شد و آلودگيهاي كراكينگ را بر محيط زيست و آبهاي سطحي نديده گرفت. از سوي ديگر در عربستان رقابتي شديد براي تاجگذاري در خاندان سعودي در جريان است، بنسلمان ميلياردها دلار را در يمن و سوريه هدر داده است و با جريان خاشقچي در جهان بيحيثيت شده، فاميلهاي قدرتمندي چون وليد بن طلال را به عنوان دشمن در كنار خود دارد و كنترل نفت نيز با بركناري فالح دستنشانده از دستش خارج شده و در دست برادرش قرار گرفته است. نفت در كانال 20 دلاري هر دو اين رقبا را زمين خواهد زد و روسها براي دوام آوردن در اين شرايط حربه گاز و ميعانات گازي را در نظر گرفتهاند. پوتين ميخواهد ريسك كند و با بنسلمان و ترامپ رولت روسي بازي كند و از يك سو انتقام نتبك را بگيرد و از سوي ديگر هر دو رقيب خود را به زانو دربياورد؛ روزگار را چه ديديد شايد خودش در اوپك تاجگذاري كند. قطعا اگر مجددا نظر روسها براي مشاركت جلب نگردد، كاهش قيمت هر بشكه نفت در بازار به زودي تغييرات سياسي بزرگي را در عربستان و ايالات متحده رقم خواهد زد.