محمد بن سلمان وليعهد عربستان طي پنج سال گذشته با حذف بي‌رحمانه رقبا و منتقدين خود رفته‌رفته قدرت خود را افزايش داده است. اما چه بر سر اين قربانيان آمده است؟در اين مطلب مروري داريم بر سرنوشت صدها شهروند سعودي كه قرباني بن سلمان و شهوت او براي رسيدن به قدرت شده‌اند.زماني كه ملك سلمان پادشاه عربستان در سال 2015 به قدرت رسيد و پسر 29 ساله‌اش محمد را به عنوان وزير دفاع و سپس معاون وليعهد معرفي كرد، همه او را ستاره‌اي نوظهور مي‌دانستند كه ساختار پادشاهي عربستان را در آينده دگرگون مي‌كند. پنج سال بعد، محمد بن سلمان كه اكنون خود را براي نشستن بر تخت سلطنت آماده مي‌كند، توانسته با حذف بي‌رحمانه رقبا و منتقدين سرسخت خود و خاموش كردن صداي آنها قدرت خود را تثبيت كرده و پايه‌هاي خاندان آل سعود را به لرزه درآورد. چند تن از اعضاي ارشد خاندان سلطنتي نيز در ميان اين قربانيان هستند.پايگاه خبري تحليلي «ميدل‌ايست‌آي» در گزارشي به معرفي شاهزادگان، دگرانديشان، مخالفين و تاجراني پرداخته كه در راستاي به قدرت رسيدن بن سلمان بازداشت، تبعيد و بعضا كشته شده‌اند.
بازداشتي‌ها
هفته گذشته بن سلمان در موج جديدي از حذف مخالفان خود، حدود 20 شاهزاده و مقام دولتي را بازداشت كرد. اين افراد عبارتند از:
شاهزاده محمد بن سعد بن عبدالعزيز، 75 يا 76 ساله، فرزند برادر متوفاي ملك سلمان و عضوي از شوراي بيعت كه جانشين پادشاه را انتخاب مي‌كند.
شاهزاده محمد بن نايف، 60 ساله، وليعهد و وزير كشور سابق و برادرزاده ملك سلمان. گفته مي‌شود نايف از سال 2017 كه از مقام ولايتعهدي و پست وزارت كشور خلع شد و از بين گزينه‌هاي سلطنت كنار رفت، در حصر خانگي بوده است.
شاهزاده احمد بن عبدالعزيز، 77 ساله، برادر كوچك‌تر ملك سلمان و پسر عبدالعزيز، بنيانگذار و نخستين پادشاه عربستان. اين شاهزاده در اواخر سال 2018 از لندن به عربستان بازگشته بود تا با استفاده از شوراي بيعت جلوي به قدرت رسيدن برادرزاده‌اش را بگيرد. او از سرويس‌هاي جاسوسي انگليس (ام‌اي سيكس) و امريكا (سيا) تضمين گرفته بود كه بازداشت نمي‌شود.
نايف بن احمد، پس از شاهزاده احمد.
منصور الشلهوب، رييس دفتر خصوصي شاهزاده احمد.
افرادي كه پس از بازجويي آزاد شده‌اند:
سعود بن نايف، 63 يا 64 ساله، برادر بزرگ‌تر محمد بن نايف، استاندار استان شرقي و عضوي از شوراي بيعت، در ماه جاري ميلادي براي بازجويي احضار شد، اما بعد آزادش كردند. سعود بن نايف پدر وزير كشور كنوني عربستان است.
بازداشتي‌هاي قبلي
بزرگ‌ترين موج حذف مخالفان به دستور محمد بن سلمان در نوامبر 2017 اتفاق افتاد. در آن زمان، بن سلمان به بهانه مقابله با فساد، چندين تن از شاهزادگان، مقامات و تاجران عاليرتبه عربستان را در هتل ريتز كارلتون رياض زنداني كرد.
شاهزاده متعب بن عبدالله، 67 ساله، فرزند ملك عبدالله فقيد و رييس سابق گارد ملي. او در اواخر همان ماه با پرداخت بيش از يك ميليارد دلار آزاد شد، اما مشخص نيست پس از آزادي اجازه جابه‌جايي يا مسافرت را داشته يا خير.
شاهزاده الوليد بن طلال، 65 ساله، يكي از ثروتمندترين مردان جهان و رييس وقت شركت هلدينگ پادشاهي. او در ژانويه 2018 پس از رسيدن به نوعي مصالحه با دادستان عربستان، از زندان آزاد شد.
علاوه بر شاهزادگان، ده‌ها تن از مقامات سابق و تاجران نيز زنداني و سپس آزاد شدند. اين افراد عبارتند از: خالد التويجري، رييس سابق دربار سعودي؛ امر الدباغ، رييس اجرايي گروه الدباغ و رييس سابق اداره كل سرمايه‌گذاري عربستان؛ محمدحسين العمودي، يك شهروند دوتابعيتي سعودي اتيوپيايي و يكي از مهم‌ترين سرمايه‌گذاران اتيوپي؛ دكتر وليد فتيحي، يك اصلاح‌طلب و مجري تلويزيوني مشهور؛ و هاني خوجه، يكي از مشاوران سابق مك‌كينزي.
تبعيدي‌ها
سعد الجبري، يكي از مقامات اطلاعاتي سابق عربستان و مشاور ارشد محمد بن نايف وزيركشور وقت بود. جبري سال 2015 به دنبال جنگ قدرت وزارت كشور ميان بن نايف و بن سلمان، با حكم پادشاه از كار خود بركنار شد. وي در سال 2017 و پيش از خلع و حصر خانگي رييس سابقش، عربستان را ترك كرد و از كانادا پناهندگي گرفته است.
كشته‌شده‌ها
جمال خاشقجي، روزنامه‌نگار سعودي و مشاور رسانه‌اي اسبق شاهزاده تركي الفيصل، سفير عربستان در امريكا، در دهه 2000 ميلادي. او در اكتبر 2018 در كنسولگري عربستان در استانبول كشته شد. «جوخه ببر»، يك گروه 15 نفره از مامورين اطلاعاتي و نظامي عربستان كه به دست بن سلمان تشكيل شده بود، خاشقجي را به قتل رساند.
شاهزاده منصور بن مقرن، معاون استاندار عسير و پسر وليعهد سابق عربستان نيز در نوامبر 2017 در سقوط يك هلي‌كوپتر در نزديكي مرز عربستان با يمن، ظاهرا به دست «جوخه ببر»، كشته شد. به گفته منابع مطلع، او در هنگام حادثه در پي فرار از كشور بود.
شيخ سليمان عبدالرحمن الثنيان، رييس و قاضي دادگاه عمومي مكه، در اكتبر 2018 در بيمارستاني در شهر رياض با تزريق كشته شد. اين قاضي در نامهاي به بن سلمان، با چشم‌انداز اقتصادي 2030 او مخالفت كرده بود.
زنداني‌ها
در سپتامبر سال 2017، سه روحاني به نامهاي شيخ سلمان العوده، عوض القرني و علي العمري بازداشت شدند. اين سه نفر همگي با جنبش اخوان‌المسلمين در ارتباط بودند. علاوه بر اين سه، حدود 60 تن ديگر نيز در جريان اين پاكسازي زنداني شدند.
در سال 2018 بيش از 12 فعال حقوق زنان از جمله لجين الهذلول، ايمان النفجان، و عزيزه اليوسف بازداشت و زنداني شدند. برخي از آنها موقتاً آزاد شدند اما چند تن ديگر هنوز در زندان هستند.