فيك‌نيوزها با اطلاع‌رساني گسترده رنگ مي‌بازند
مجيد رضاييان
در اين روزها كه شاهد اخبار ضد و نقيضي در فضاي مجازي در خصوص انتشار كرونا، فوتي‌هاي اين بيماري و راه‌هاي مقابله با آن يا قرنطينه شهرها و... هستيم، گروهي معتقدند كه بايد با «فيك‌نيوزهاي» فضاي مجازي مقابله كرد. اما بر اساس اصول روزنامه‌نگاري و رسانه‌اي، فضاهاي مجازي يا همان web 2ها، جزو رسانه‌هايي محسوب مي‌شوند كه نمي‌توانيم آنها را مديريت كنيم و اين همان خاصيت اصلي فضاهاي مجازي و شبكه‌هاي اجتماعي است. اما در اين شرايط چه بايد كرد؟ شايد بهترين راه در اين برهه و كلا در شرايط بحراني اين باشد كه از سوي متوليان اطلاع‌رساني آن بحران و رسانه‌هاي رسمي و معتبر، چنان اطلاع‌رساني گسترده و دقيق و در عين حال صادقانه‌اي صورت گيرد كه خواه ناخواه تمام فضاهاي رسانه‌اي و به خصوص فضاهاي مجازي را در تسخير خود درآورد و آمار و ارقام و گزارش‌هاي فيك و كذب خواه ناخواه كمرنگ و كمرنگ‌تر شود. اما تا زماني كه اطلاع‌رساني گسترده‌اي نباشد، نمي‌توان اميدوار بود كه شايعات و اخبارهاي بي‌پايه و اساس قدرت خود را از دست بدهد. در چنين شرايطي رسالت رسانه‌هاي رسمي بيش از پيش مشخص مي‌شود؛ رسانه‌ها و خبرنگاراني كه همپاي پزشكان در خط مقدم مقابله با كرونا مي‌جنگند و بدون تعطيلي تلاش مي‌كنند تا آخرين اخبار و تحليل‌ها را براي شهروندان تهيه و آماده كنند . ضمن آنكه معتقدم اين روزها، نبايد به دنبال نقد بيش از حد و ارزيابي‌هاي غيرمنصفانه مسوولان در بخش‌هاي مختلف باشيم، چراكه اين رويه مي‌تواند باعث تضعيف چرخه مبارزه با كرونا شود و در نهايت آسيب آن به كل شهروندان و كشور خواهد رسيد. در عوض به نظرم مي‌رسد بايد علاوه بر بخش اطلاع‌رساني ستاد ملي مبارزه با كرونا؛ هر رسانه و هر روزنامه‌نگاري نيز به نوبه خود تلاش كند تا گزارش‌هاي توليدي متنوع و در عين حال راهگشا و اميدبخشي را تهيه كند تا ضمن كمك به بهتر شدن فرآيند اطلاع‌رساني بهتر، كمي از التهاب و دغدغه‌هاي اين روزهاي شهروندان كاسته شود. واقعيت اين است كه در ابتداي مواجهه با كرونا سيستم اطلاع‌رساني كشور با رويه «كتمان» در مقابل شهروندان قرار گرفت، اما كم‌كم و با فشارهاي مختلف رسانه‌اي و به خصوص فضاي مجازي اين رويه را تا حدودي تصحيح كرد كه لطمات آن را اين روزها در قالب بالا رفتن آمار مبتلايان و جدي نگرفتن شرايط از سوي بخشي از شهروندان شاهديم؛ پس نبايد دوباره اين خطاي استراتژيك رسانه‌اي را تكرار كرد، بلكه به جاي برخورد فيزيكي و انتظامي با فيك‌نيوزها بايد خودمان آستين بالا بزنيم و دست در دست يكديگر، با ترميم چرخه معيوب اطلاع‌رساني به انتشار وسيع اخبار و گزارش‌هاي درست براي اطلاع شهروندان كمك كنيم.
استاد دانشگاه و پژوهشگر ژورناليسم