پرونده‌اي از جمع‌آوري كارگاه‌هاي عمراني تا تكميل پروژه‌هاي نيمه‌تمام
پايتخت در مسير عمران
رويكرد مديريت شهري جديد از همان ابتداي كار برچيدن كارگاه‌هاي عمراني و جلوگيري از آغاز پروژه‌هاي بزرگ عمراني شهري بود. با اين وجود هنوز پروژه‌هاي نيمه كاره فراواني بودند كه بايد تكميل مي‌شدند. با اين وجود شهر همچنان زنده است و مانند هر شهر ديگري نيازمند فعاليت‌هاي مختلف عمراني است. از تكميل پروژه‌هاي نيمه‌كاره تا آسفالت معابر و... پروژه‌هايي كه مروري بر تعدادي از آنها مي‌تواند مويد عملكرد رويكرد شهرداري و پايبندي آن به شعارهاي آغازين روزهاي آن باشد. رويكردي كه در آغاز راه با جمع‌آوري كارگاه متروي ميدان هفت‌تير و تبديل آن به پلازاي اين ميدان همراه بود و همچنان ادامه دارد.
بهره‌برداري از پل تقاطع بزرگراه 76 متري شهيد بروجردي با محور 45 متري كن
يكي از پروژه‌هاي مهمي كه در سال جاري به بهره‌برداري رسيده است پل تقاطع بزرگراه شهيد بروجردي است. اين تقاطع محور 45 متري كن كه يكي از تقاطع‌هاي 5 گانه مسير بزرگراه شهيد بروجردي به شمار مي‌آيد، شامل يك مسير زيرگذر و يك پل روگذر است. پل روگذر تقاطع، يك پل بتني پيش تنيده بوده و طول آن با احتساب كوله‌ها به 136 متر مي‌رسد. عرض 10 متري پل امكان ايجاد 2 خط عبوري را فراهم ساخته است؛ خطوطي كه در شيبراهه جنوبي به سمت شرق و جنوب هدايت شده‌اند. به اين ترتيب بهره‌برداري از پل تقاطع محور 45 متري كن ضمن ايجاد دسترسي به شرق بزرگراه شهيد بروجردي، امكان دسترسي به بزرگراه آزادگان را نيز فراهم ساخته است. تسهيل دسترسي از مسير غرب به شرق بزرگراه فتح به بزرگراه آزادگان از ديگر منافع ترافيكي برقراري گردش شمال به جنوب در اين تقاطع غيرهمسطح است؛ امري كه ضمن كاهش گردش‌هاي اضافي، تاثير قابل ملاحظه‌اي در كاهش بار ترافيك بزرگراه فتح خواهد داشت.
يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي شهروندان در زمان تردد در خيابان‌هاي پايتخت، چاله چوله‌ها و آسفالت‌هاي تخريب شده خيابان‌هاي شهر است. براي حل اين مشكل شهرداري تهران طي سال جاري بيش از يك ميليون تن آسفالت براي ترميم و آسفالت معابر توليد و پخش كرده است. صفا ديلمي، معاون فني عمراني شهرداري تهران به تشريح بخشي از عملكرد اين معاونت در آسفالت معابر پايتخت پرداخته و مي‌گويد: از جمله اقدامات اين معاونت در سال جاري مي‌توان به مرمت بيش از 60 هزار نقطه خرابي در سطح معابر غيربزرگراهي اشاره كرد كه به اين ترتيب مي‌توان مدعي شد كه به تحقق 90 درصدي اهداف طرح با توجه به تعطيلي 63 روزه عمليات آسفالت به دليل شرايط جوي، آلودگي هوا و ممنوعيت تردد كاميون در سطح شهر دست يافته‌ايم.
او در همين زمينه تاكيد مي‌كند: با توجه به تفاوت قيمت خريد آسفالت از بخش خصوصي و توليدي كارخانجات شهرداري تهران، تاكنون بالغ بر 120 ميليارد تومان صرفه‌جويي صرفا در خريد آسفالت صورت پذيرفته است. در اين مسير آسفالت نگهداري و بهسازي معابر با هدف‌گذاري «توليد 3 هزار تن در روز» توسط كارخانجات شهرداري تامين و در اختيار واحدهاي مجري قرار مي‌گيرد.
ديلمي در ادامه به تامين آسفالت پروژه‌هاي جديد عمراني شهر اشاره كرده و گفت: در همين مسير آسفالت پروژه‌هاي احداثي و جديد (به عنوان مثال آسفالت بهسازي پروژه بزرگراه ياسيني) از محل كدپروژه مربوطه توسط پيمانكار پروژه تامين مي‌شود، بديهي است در صورت نياز آسفالت بيش از 3 هزار تن براي عمليات نگهداشت از بخش خصوصي تامين مي‌شود.
به گفته وي، با توجه به اينكه قيمت تهيه هر تن آسفالت از بخش خصوصي 510 هزار تومان و قيمت آسفالت كارخانه‌هاي شهرداري، هر تن 350 هزار تومان است، لذا هزينه تهيه آسفالت با بهره‌برداري از منابع و ظرفيت‌هاي شهرداري تهران، در هر تن 160 هزار تومان كاهش يافته كه با توجه به تورم امسال ركورد قابل تاملي است .
همچنين صفا صبوري ديلمي ضمن اعلام اتمام عمليات ارزيابي مكانيزه وضعيت روكش آسفالت تمام خطوط اتوبوس تندرو (بي‌آرتي) به طول 400 كيلومتر، از پيشرفت 100 درصدي اين طرح در سطح معابر بزرگراهي شهر تهران خبر داد و مي‌گويد: بيش از 3700 كيلومتر از معابر بزرگراهي شهر تهران (در قالب عرض 3 متري سامانه ارزيابي مكانيزه) شناسايي و برداشت شده است و به اين ترتيب اجراي عمليات بهسازي بزرگراه‌ها و خطوط بي‌آرتي در سال جاري، منطبق بر نوع و ميزان آسيب‌هاي وارده خواهد بود.
او با بيان آنكه خروجي سيستم پايش مكانيزه معابر بزرگراهي، راهكارهايي را به صورت عدم نياز به اقدامات اجرايي، درزگيري، لكه‌گيري سطحي، لكه‌گيري عمقي و تراش و روكش براي هريك از مقاطع بزرگراهي پيشنهاد خواهد كرد، يادآور مي‌شود: افزايش دقت تشخيص عوارض سطح معابر در اين روش و انطباق اقدامات ترميمي با نوع و ميزان آسيب‌هاي وارده، نويد خش صرفه‌جويي 60 درصدي در هزينه‌هاي عمليات نگهداشت معابر بزرگراهي و مسيرهاي اتوبوس تندرو است.
مهندس صبوري با يادآوري اين نكته كه 10 درصد كل تماس‌هاي ثبت شده در سامانه‌هاي نظارت همگاني شهرداري تهران و 55 درصد پيام‌هاي مرتبط با حوزه فني و عمراني مربوط به مرمت روكش آسفالت معابر بزرگراهي و غيربزرگراهي است، بهره‌مندي از معابر مناسب را يكي از خواسته‌هاي اصلي شهروندان از مديريت شهري دانست و ابراز اميدواري كرد استمرار اقدامات جاري در حوزه نگهداشت معابر، سبب افزايش سطح رضايتمندي عمومي در آينده نزديك شود.
پروژه پلازاي ميدان هفتم تير
از جمله ديگر پروژه‌هاي كليدي شهري كه از آن مي‌توان به عنوان پروژه‌اي شاخص ياد كرد پروژه ساماندهي ميدان هفت تير است. ميدان هفتم تير اگر چه يكي از ميدان‌هاي اصلي پايتخت به شمار مي‌آيد اما تا سال‌ها به دليل تمهيدات مرتبط با عمليات اجرايي خط 6 مترو، چندان شباهتي به يك فضاي معمول شهري نداشت. متعاقب انتخاب دكتر پيروز حناچي به عنوان شهردار تهران، ساماندهي كارگاه عمراني ميدان هفتم تير و به طور كلي جمع‌آوري كارگاه‌هاي عمراني غيرلازم در سطح شهر تهران، موضوع يكي از نخستين تدابير شهردار پايتخت قرار گرفت. به اين ترتيب با دستور شهردار، بچينگ‌ها و حصار كارگاه وسيع ميدان هفتم تير به سرعت برچيده شد و يك فضاي 7 هزار مترمربعي به محلي براي احداث پلازا و ايجاد فضاهاي فرهنگي و اجتماعي اختصاص يافت تا اين نقطه از شهر تهران به جاي آنكه يك كارگاه پراغتشاش بصري باشد، به بستري براي تقويت تعاملات اجتماعي و دميدن روح حيات و پويايي به كالبد شهر تبديل شود.
مشخصات فني
همان‌گونه كه عنوان شد، پروژه ساماندهي و ارتقاي كيفي ميدان هفتم تير در زميني به مساحت 7 هزار مترمربع اجرا شده است. اين پلازا داراي 3 هزار مترمربع فضاي سبز و 3 هزار مترمربع پياده راه‌هاي سنگ فرش شده در قسمت شمالي بوده و يك آمفي‌تئاتر رو باز به مساحت يك هزار مترمربع نيز در قسمت جنوبي آن جانمايي و اجرا شده است. محل استقرار كارفودها از ديگر بخش‌هاي ضلع جنوبي پروژه به شمار مي‌آيد و زيرسازي مناسب آن، روند تردد و پارك كارفودها را تسهيل كرده است. در پلازاي ميدان هفتم تير، تمام آنچه مي‌تواند به عنوان زوايد بصري سبب آشفتگي گستره ديد شهروندان شود، برطرف شده يا مورد كاهش ارتفاع قرار گرفته است تا به اين ترتيب هيچ فضاي مرتفع بيش از يك و نيم متري در سطح پروژه موجود نباشد. كاهش ارتفاع هواكش مترو از جمله اقداماتي است كه در همين راستا صورت پذيرفته است. وجود مسير زيرگذر براي دسترسي آسان به خيابان‌هاي كريم‌خان زند و شهيد مفتح و البته پياده راه‌هايي با عرض مناسب از ديگر ويژگي‌هاي اين پروژه است كه امكان جمع‌آوري پل‌هاي طويل عابر پياده از ميدان هفتم تير را فراهم ساخته است. در تشريح ساير مشخصات فني پروژه بايد به تعبيه تجهيزات مه‌پاش اشاره كرد كه به تلطيف و خنك شدن هوا در فصل تابستان كمك مي‌كند. عمليات اجرايي پروژه در تاريخ چهارم ارديبهشت ماه سال جاري توسط سازمان عمراني مناطق شهرداري تهران و بر اساس طرح اوليه‌اي كه توسط سازمان زيباسازي شهر تهران تهيه و توسط سازمان مشاور فني و مهندسي شهر تهران تكميل شده بود، آغاز و در مدت زماني كمتر از 2 ماه به سرانجام رسيد.
عملكردهاي شهري و اجتماعي
ارتقاي كيفيت فضاهاي شهري، افزايش احساس رضايتمندي شهروندان از فضاهاي عمومي و همچنين بهبود منظر شهري از مهم‌ترين اهداف طراحي و اجراي اين پروژه است. معاون عمراني شهردار در اين خصوص مي‌گويد: ارتقاي كيفي ميدان هفتم تير به واسطه تقويت تعاملات اجتماعي با استفاده از فضاي باز ميدان، تسهيل تردد ايمن عابران با ايجاد پياده‌راه جديد با عرض مناسب، اصلاح هندسي و كاهش زمان سفر از منظر ترافيكي، جمع‌آوري ساختمان حجيم ورودي ايستگاه مترو به عنوان يكي از زوائد بصري شهري، استفاده از آمفي تئاتر روباز جهت اجراي رويدادهاي شهري، تمركززدايي و سهولت دسترسي به خيابان‌هاي اطراف ميدان صورت پذيرفته است. به گفته وي آمفي تئاتر روباز ميدان، نيز از ديگر شاخصه‌هاي اين پروژه است كه بستري مناسب براي اجراي آيين‌ها و رويدادهاي فرهنگي به شمار مي‌آيد.
مسير كندروي غربي بزرگراه شهيد نواب
اين پروژه عمراني نيز از آن دست پروژه‌هايي است كه اجراي آن سال‌ها مسكوت مانده بود. قطعه‌اي از كندروهاي بزرگراه شهيد نواب كه سرانجام توسط واحد اجرايي سازمان مهندسي و عمران شهر تهران به مرحله اجرا رسيد و نهايتا در تيرماه سال 1398 تحويل شهروندان شد. اين كندروي غربي بزرگراه شهيد نواب صفوي حدفاصل شمال تقاطع خيابان بريانك تا جنوب تقاطع خيابان هلال‌احمر، مسيري 720 متري به عرض 10 متر است و به واسطه احداث 2 مسير راستگرد (خيابان بريانك به بزرگراه شهيد نواب و بزرگراه شهيد نواب به خيابان قزوين) پروژه‌اي تاثيرگذار در ساماندهي جريان ترافيك معابر محلي به شمار مي‌آيد.
عملكردهاي ترافيكي
بهره‌برداري از اين مسير سبب تكميل تمام مسيرهاي كندروي بزرگراه شهيد نواب شده است؛ ضمن آنكه خيابان بريانك از بن‌بست خارج شده و دسترسي شهروندان ساكن اين محدوده از پايتخت به شبكه معابر بزرگراهي تسهيل شده است.
آنچه در سال 99 رخ خواهد داد
قرار نيست سال آينده تغييري در رويكرد پروژه‌هاي عمراني شهرداري رخ دهد. در همين زمينه معاونت عمراني شهرداري ليستي 10 تايي از پروژه‌هاي بزرگ عمراني تهران را منتشر كرده كه قرار است در سال 99 به بهره‌برداري برسند. در اين ليست بيشتر با نام پروژه‌هايي برخورد مي‌كنيم كه مي‌توانند هر كدام گره‌اي از مشكلات عمراني، ترافيكي يا حتي اجتماعي يك محله يا منطقه را حل كنند. پروژه‌هايي كه ليست آنها را در جدول مي‌بينيد.