وزير آموزش و پرورش در پاسخ به «اعتماد» اعلام كرد
ماه‌هاي گذشته يك رزمايش بود
گروه اجتماعي
سه ماه از تعطيلي مدارس و اثاث‌كشي نظام آموزشي كشور، ابتدا به تلويزيون و بعد فضاي مجازي گذشت تا سرانجام روز گذشته محسن حاجي‌ميرزايي، وزير آموزش و پرورش سومين نشست خبري‌اش را برگزار كرد. يك روز پس از اعلام حضور معلمان در مدارس و آمادگي‌شان براي پاسخگويي به سوالات دانش‌آموزان، حاجي‌ميرزايي در جمع خبرنگاران حاضر شد تا ضمن تكرار كليدواژه «سامانه شاد» بگويد كه اين سه ماه گذشته براي نظام آموزشي نقش «رزمايش» را داشته است.
«خبري كه ما روز گذشته (شنبه) از مدارس دريافت كرديم اين است كه بين 95 تا 100 درصد معلمان در مدرسه حاضر بوده‌اند و دانش‌آموزان هم بين 10 تا 15 درصد به‌خصوص در مناطق روستايي به مدرسه مراجعه كرده‌اند و با رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي آموزش‌هاي لازم را ديده‌اند و به ابهامات‌شان پاسخ داده شده است. تا زماني كه براي دانش‌آموزان نياز باشد در اين يك ماه به اين كار ادامه خواهيم داد. گزارشي كه گرفتيم گزارش اميدبخشي است و اگر خداي نكرده در سال تحصيلي آينده هم با چنين وضعيتي مواجه شديم امكان پاسخگويي كامل‌تر ميسر باشد تا امر آموزش دانش‌آموزان با اخلال مواجه نشود.
از قضا همان روزي كه وزير مي‌گويد گزارش‌هاي اميدبخشي از مدارس رسيده است، معلمان هم بيكار ننشسته بودند و تصاويرشان را از مدرسه‌ها روي شبكه‌هاي اجتماعي مي‌گذاشتند. تصوير از معلماني كه يك‌جا نشسته‌اند و چشم به در تا ببينند قرار است اين مستقر شدن‌شان بابت چه باشد. يكي از اين معلمان در توييتر نوشت: «از صبح 30: 7 اومدم مدرسه. مجموعا 20 نفر از معلم‌ها و كادر مديريتي و نيروهاي خدماتي اينجاييم. تا الان ساعت 30: 9 فقط يك دانش‌آموز براي رفع اشكال مراجعه كرده.» پايان سال تحصيلي نزديك مي‌شود و اين گونه نشاندن معلمان و كادر اداري در مدرسه‌ها براي رفع اشكال بخشي از سعي و خطاي ماه‌هاي گذشته آموزش و پرورش است كه تلاش دارد با شرايطي كه كرونا بر دنياي آموزش حاكم كرده است كنار بيايد، بخشي از همان چيزي كه وزير با نام «رزمايش» از آن ياد كرد.
سناريو سال تحصيلي آينده چيست؟
اما اين افت و خيزهاي سه ماه گذشته قرار نيست كه با پايان سال تحصيلي تمام شود. آن‌گونه كه پيش‌بيني مي‌شود ويروس كرونا آمده است كه بماند و دست‌كم تا اين حد مشخص است كه پاييز و زمستان پيش‌رو هم قرار است با قدرت به ميدان بازگردد، ميداني كه هنوز هم آن را خالي نكرده. با اين حال تاكنون آموزش و پرورش سناريو مشخصي براي آنچه پيش‌رو است مشخص نكرده. همين موضوع محور سوال «اعتماد» در نشست خبري روز گذشته بود. از آغاز شيوع كرونا در كشور، صحبت‌هاي حسن روحاني در مورد تعطيلي يا ادامه كار كشور هفته به هفته تغيير مي‌كرد و در مواردي با گفته‌هاي وزارت بهداشت هم در تناقض قرار مي‌گرفت، شايد همين بود كه در آن زمان برنامه مدارس هم هفته به هفته مشخص مي‌شد تا اينكه عاقبت معلوم شد راهي براي بازگشايي مدارس نيست. حالا كه معلوم شده است افت نسبي شيوع قرار است با رسيدن پاييز دوباره جان بگيرد، تكليف دانش‌آموزان چه مي‌شود؟ تا آن زمان اين سامانه معروف شاد آيا قرار است از پس آموزش همه برآيد؟ آيا آموزش و پرورش مي‌داند كه در صورت شدت گرفتن يا نگرفتن دوباره بيماري در كشور قرار است چه تصميمي براي مدارس بگيرد؟
حاجي‌ميرزايي در پاسخ «اعتماد» پيش از هر چيز مي‌گويد كه از ابتدا هم تناقضي ميان حرف‌هاي رييس‌جمهوري و وزارت بهداشت نبوده است: «خبري پايه تحليل قرار مي‌گيرد كه از اساس غلط است. اينكه آقاي رييس‌جمهوري گفته باشند تعطيلي نباشد و بعد تناقض‌گويي پيش آمده باشد، درست نيست. هر خبري در مورد بسته شدن يا بازگشايي مدرسه در ستاد ملي كرونا تصميم‌گيري مي‌شود و متناسب با شرايطي است كه وزارت بهداشت اعلام مي‌كند.» وزير بعد از دفاع از رييس‌جمهور به سراغ تشريح روش‌هايي رفت كه در اين مدت مورد آزمايش قرار گرفته‌اند تا جريان تحصيلي از حركت باز نماند: «هيچ يك از روش‌ها نمي‌توانند اطمينان صددرصدي بدهند كه پوشش كامل آموزش ميسر مي‌شود. ما از شبكه تلويزيوني استفاده كرديم كه از نظر جغرافيايي 97 درصد پوشش دارد. تمام محتواي آموزشي را آنجا ارايه كرديم و علاوه بر ارتباط زنده‌اي كه مي‌توانستند از تلويزون ببينند امكان اينكه بعدا دانلود كنند و مجددا ببينند هم فراهم بود. شبكه آموزش به عنوان ارايه‌كننده اين آموزش‌ها به يكي از سه شبكه پرمخاطب تلويزيون تبديل شد. اين نشان مي‌دهد كه اين استراتژي، استراتژي كارسازي بود. سامانه شاد هم آمده است و بيش از 65 درصد از مساله ما را به طور كامل پاسخ مي‌دهد. اينكه گفته مي‌شود كاستي‌هايي در شبكه شاد وجود دارد خب طبيعي است كه كاري در اين اندازه و در اين فشردگي زمان ممكن است مشكلاتي داشته باشد. ما ستادي فني را تشكيل داده‌ايم كه هر روز صبح و بعدازظهر جلسه مي‌گذارند، مركز تلفن ما با 100 اپراتور هر روز اشكالات موجود را دريافت مي‌كنند تا براي رفع آنها تلاش شود. قطعا الان شرايط در شبكه شاد از ابتدايش بسيار متفاوت است. ما از ترافيكي كه از وزارت ارتباطات، همراه اول و ساير اپراتورها دريافت كرده‌ايم، مي‌توانيم بگوييم كه اين شبكه چقدر فعال است و دارد كار مي‌كند.» وزير آموزش و پرورش مي‌گويد در اين يك ماه بيش از 3 ميليارد و 200 ميليون پيام و يك ميليارد و 200 ميليون فايل مبادله شده است. به‌رغم تمام ايرادات و انتقادات وارده بر اين سامانه، وزير معتقد است كه «شاد به يك رسانه موثر تبديل شده است» و از خبرنگاران خواست ضرورت پيوستن به اين «زيست‌بوم جديد» را براي مقابله با شرايط حاكم به رسميت بشناسند و تمركز را براي رفع مشكلات آن بگذارند: «در هيچ يك از كشورهاي دنيا، هيچ مسير ديگري به جز مسيرهايي كه ما طي كرديم براي پاسخگويي به اين مشكل وجود ندارد. در اجلاسي كه وزراي آموزش و پرورش كشورهاي اسلامي داشتند، بسياري از آنها كه آموزش الكترونيكي را در دستور كار قرار دادند، بر بسترهاي بين‌المللي مانند گوگل دارند اين كار را انجام مي‌دهند در حالي كه ظرفيت ما كاملا بومي است. ظرفيت تاب‌آوري كشور براي مواجهه با چنين شرايطي خيلي افزايش پيدا كرده است.»
تمام اين توضيحات ختم به اين شد كه وزير بگويد: «ما اين چند ماه را به يك رزمايش تعبير كرديم. رزمايشي كه ضمن اتفاق افتادن در يك محيط واقعي، به ما اين امكان را مي‌دهد كه ارزيابي دقيق داشته باشيم از ميزان نفوذ هر يك از اين سناريوها و استراتژي‌ها؛ ببينيم تلويزيون چقدر موثر بوده است و شاد چقدر به درستي پيش رفته است. همكاران ما در سراسر كشور مشغول اين ارزيابي هستند تا پشتوانه ما شود، كاستي‌هايش بيرون بيايد و اگر در سال تحصيلي آينده با چنين شرايطي مواجه شديم بتوانيم پاسخي دقيق‌تر، سريع‌تر و مطمئن‌تر را به اين نياز واقعي بدهيم.»
وعده به غيردولتي‌ها
از آغاز شيوع كرونا، يك مشكل به بار مشكلات پيشين معلم‌هاي قراردادي در مدارس غيرانتفاعي افزوده شده است. كساني كه تا پيش از اين هم حقوق‌شان به تعداد حضور در مدرسه وابسته بود و ثبات شغلي چنداني نداشتند حالا اين دلهره را دارند كه در وضعيت تازه چه بلايي بر سر قراردادها و حقوق آنها خواهد آمد. حاجي ميرزايي روز گذشته در پاسخ به سوالي كه در مورد وضعيت اين معلمان مطرح شد، گفت: «معلمان مدارس غيردولتي تحت حمايت آموزش و پرورش هستند و موسسان نسبت به پرداخت كامل حقوق آنها موظف هستند. اگر در پرداخت حقوق آنها تاخيري وجود داشته باشد، حتما رسيدگي مي‌شود. آموزش و پرورش در ازاي خدمات ارايه شده موسسان تسهيلاتي را براي مدارس غيردولتي در نظر گرفته است. در صورتي كه حقوق معلمان كامل پرداخت شود، اين موسسات مي‌توانند از ۱۶ ميليون تومان وام كم‌بهره به ازاي كاركنان بهره‌مند شوند.»
نحوه حضور در مدارس به انواع مختلف و در سوالات مختلف تكرار شد. ار جمله برگزاري امتحانات. حاجي‌ميرزايي در توضيح اين موضوع گفت: « سياست ما اين است كه آزمون‌هاي سرنوشت‌ساز بايد حضوري برگزار شود كه پايه نهم و دوازدهم از اين جمله است. ترجيح ما اين است كه آزمون را با رعايت پروتكل‌هاي بهداشتي انجام دهيم.» او همچنين درباره انتشار برخي اخبار مبني بر بازگشايي مدارس براي سال تحصيلي جديد از ۱۵ شهريور گفت: «اين خبر، خبر دقيقي نبود و منبع رسمي آن را اعلام نكرده و شايعه بوده است. هنوز در اين باره تصميم‌گيري نكرديم و متناسب با شرايط تصميم مي‌گيريم. فعلا تغييري در زمان بازگشايي مدارس در سال جديد نداريم.»
وزير آموزش و پرورش در مصاحبه‌اي كه اسفند ماه سال گذشته با سالنامه اعتماد انجام داده بود به سوالي در مورد پيگيري وضعيت پرونده محمد حبيبي پاسخ داده و گفته بود كه اين موضوع در هيات دولت مطرح شده و رييس‌جمهوري وزير دادگستري را مامور پيگيري كرده است. چندي پيش خبر رسيد كه جدا از حكم زندان اين معلم، حكم اخراج او از آموزش و پرورش هم ابلاغ شده است. حاجي‌ميرزايي روز گذشته در پاسخ به سوالي در مورد وضعيت پرونده‌هاي حقوقي معلمان از جمله محمد حبيبي گفت: «مكاتباتي صورت گرفته و پيگير حمايت از همكاران فرهنگي هستيم. قراردادي نيز با مركز وكلا براي فراهم شدن امكان مشاوره‌هاي حقوقي منعقد شده است. شخصا هم مكاتباتي با رييس قوه قضاييه در اين خصوص انجام داده‌ام.» و البته خبر داد كه حكم اخراج حبيبي مورد بازنگري قرار گرفته است: «آن حكم اصلاح شد و در مرحله تجديدنظر تغيير كرد.»