بوندس‌ليگا در سكوت مطلق استارت زد
فوتبال خالي از عاطفه و خشم
علي ولي‌اللهي
دربي روهر است. در شرايط عادي و در روز بازي دورتموند و شالكه منطقه وستفالن تماما فوتبالي مي‌شود. هيچ‌كس را نمي‌بينيم كه در مورد بازي حرف نزند. بين دو استاديوم دورتموند و شالكه كه 32 كيلومتر از هم فاصله دارند، مردم يا آبي پوشيده‌اند يا زرد. خيابان‌ها مملو از جمعيت است و هنگامي كه اتوبوس تيم‌ها نزديك به استاديوم مي‌شود، هياهوي وحشتناكي فضا را آكنده مي‌كند. بازيكنان، هواداران را مي‌بينند كه از آنها جز پيروزي چيزي نمي‌خواهند. پرچم‌ها در باد مي‌رقصند و اسپري‌هاي دودزا، شعاع ديد را كاهش مي‌دهد. اما اصل داستان جايي اتفاق مي‌افتد كه بازيكنان وارد استاديوم مي‌شوند. در سيگنال ايدونا پارك يا وستفالن سابق 80 هزار تماشاچي منتظرند. بخشي از آنها در ديوار معروف به ديوار زرد وستفالن كه جايگاه تيفوسي‌هاي دورتموندي است، استاديوم را روي سرشان مي‌گذارند. آنها نماد باشگاه هستند. در فلتينس آره‌نا يا همان گلزنگرشن سابق هم وضعيت به همين منوال است. آنجا هم هوليگان‌هاي طرفدار شالكه رنگ‌‌وبوي متفاوتي به دربي روهر مي‌بخشند. اصلا دليل اصلي اينكه دربي روهر تبديل شده به بزرگ‌ترين دربي بوندس‌ليگا به خاطر همين هواداران و تفاوت‌هاي آنها در طول چند دهه است؛ بخشي كارگري و بخشي بورژوا. اما روز شنبه دربي روهر هيچ‌كدام از اينها را نداشت.
شروع بوندس‌ليگاي آلمان بعد از شيوع ويروس كرونا و تعطيلي نزديك به 2 ماهه مسابقات فوتبال يك اتفاق ويژه بود. نويدبخش زندگي و مولد شور و هيجان. اما اين بازي كه شايد چند صد ميليون بيننده در سراسر دنيا به خودش جذب كرده بود، آدم‌هاي تشنه فوتبال، يك چيز واضح كم داشت. يا شايد بهتر باشد بگوييم يك چيز واضح داشت؛ سكوت. وقتي در دقيقه 29 تورگان هازاد روي يك حركت تيمي جذاب توانست توپ را مقابل دروازه شالكه به ارلينگ هالند برساند تا اين غول نروژي نشان بدهد حتي 2 ماه قرنطينه هم نمي‌تواند روي كيفيت گلزني او اثرگذار باشد، وقتي توپ به آرامي در سمت راست دروازه شالكه آرام گرفت انگار هيچ اتفاق خاصي نيفتاده بود. بعد از اين گل تاريخي هالند خوشحالي مي‌كند و مي‌رود سمت نقطه كرنر و شايد تازه آن موقع بود كه يادش آمد حركتش به سمت جايگاه تماشاچيان چندان منطقي نبوده. هم‌تيمي‌ها از راه مي‌رسند براي جشن گل ولي هيچ‌كس نزديك نمي‌شود. آنها در فاصله‌هاي مشخص از هم مي‌ايستند و جداجدا خوشحالي مي‌كنند. زنبورها در دربي روهر با 4 گل حريف هميشگي‌شان را در هم كوبيدند. بعد از مسابقه صفحه رسمي توييتر، دورتموند با نام باشگاه حريف كه شالكه 04 است و تعداد گلي كه در بازي به ثمر رسيده بود، شوخي بامزه‌اي كرد. يك شوخي در راستاي همان كري‌خواني‌هاي هميشگي. اما به جز اين شوخي هيچ چيز ديگري نبود. نه هياهويي؛ نه اشكي؛ نه جشني. شايد طرفداران در آن لحظات در خانه و پاي گيرنده‌هاي تلويزيون احساسات‌شان را بروز داده باشند اما فقط خودشان ديده‌اند و اطرافيان‌شان.
فوتبال با بوندس‌ليگا شروع شد. روز شنبه 6 ديدار از هفته بيست‌وششم اين رقابت‌ها برگزار شد. در اين 6 ديدار كه هر كدامش در اين دوران بي‌فوتبالي حكم يك گنج را داشت، آگزبورگ با نتيجه 2 بر 1 وولفسبورگ را شكست داد. هرتابرلين با 3 گل از سد هافن‌هايم گذشت و مونشن‌گلادباخ با حساب 3 بر يك اينتراخت فرانكفورت را مغلوب كرد. دوسلدورف و پادربون به تساوي بدون گل رضايت دادند و لايپزيش يكي از مدعيان كسب عنوان قهرماني مقابل فرايبورگ با نتيجه يك بر يك مساوي متوقف شد. تمام تصاويري كه از اين بازي‌ها مخابره شد همان حس و حال دربي روهر را داشت. استاديوم‌هايي در سكوت و خالي از عاطفه و خشم.
اين شروع در سكوت سوال مهمي را براي اهالي فوتبال با خودش به همراه آورد؛ آيا اين فوتبالي است كه ما مي‌خواهيم؟ آيا تقديم پيروزي دورتموندي‌ها به جايگاه خالي هواداران در ديوار زرد وستفالن كه جنبه‌اي نمادين داشت، مي‌تواند ادامه پيدا كند؟ بسياري از خبرگزاري‌هاي دنيا و نشريات معتبر فوتبالي بعد از استارت دوباره فوتبال به اين موضوع پرداخته‌اند. موضوعي كه تا حدودي بازگشت فوتبال را تحت‌الشعاع قرار داده است. طبيعي است كه هيچ‌كس به چنين وضعيتي عادت ندارد و سخت بتوان تصور كرد كه اين هماهنگي در آينده خيلي نزديك به دست بيايد. استاديوم‌هاي بي‌روح، شادي‌هاي گل تكي، مصاحبه‌هاي بعد از بازي با بازيكنان از فاصله 3 متري و شنيده شدن صداي بازيكنان و مربيان از طريق بلندگوي تلويزيون. يوآخيم واتسكه، مدير تيم بوريسيا دورتموند در مصاحبه با اسكاي در مورد شرايط جديد گفت:«اين كمي سوررئال است اما من در دو ساعت گذشته پيام‌هاي زيادي را دريافت كرده بودم كه مي‌گفتند آنها در خانه مي‌مانند و بازي را تماشا مي‌كنند و وقتي هم كه به سمت ورزشگاه مي‌آمديم، خيابان‌ها خلوت‌تر از آن چيزي بود كه تصور مي‌كرديم. چيزي كه هرگز قبل از بازي دورتموند به چشم نديده بوديم.»
با تمام اين تفاسير بسياري از بازيكنان شناخته شده دنيا روز شنبه به آغاز دوباره فوتبال واكنش مثبتي نشان دادند. هواداران نيز در شبكه‌هاي اجتماعي سعي كردند، هيجان خود را بروز دهند تا تنور مسابقات داغ شود. به نظر مي‌رسد همه يا حداقل بخش مهمي از جامعه فوتبال پذيرفته باشند كه همين بازي‌ها با همين كيفيت بهتر از هيچي است. اين روزها هواداران فوتبال مي‌توانند در خانه بنشينند و بازي‌هاي تيم محبوب‌شان يا بازي‌هاي جذاب ديگري را تماشا كنند. برگزاري مسابقات با اين وضعيت مي‌تواند لااقل فوتبال را زنده نگه دارد. خيلي از صنعت‌هاي مهم سرگرمي هم تلاش مي‌كنند به هر كيفيتي شده، زنده بمانند تا ببينند در آينده چه اتفاقي مي‌افتد. سينما به يك نوع، تئاتر و موسيقي به يك نوع و دنياي مد به نوعي ديگر. همان طور كه آدم‌ها در اين روزها پذيرفته‌اند كه بايد سبك زندگي سابق‌شان را كمي تغيير بدهند، كمتر به ديدار دوستان‌شان بروند، كمتر بيرون غذا بخورند و كمتر به مسافرت بروند، مي‌توانند بپذيرند كه فوتبال هم تا مدتي به همين شيوه ادامه پيدا كند.
رقابت‌هاي بوندس‌ليگا اولين ليگ از ليگ‌هاي معتبر اروپايي است كه آغاز مي‌شود. گفته مي‌شود ساير ليگ‌هاي معتبر نظير انگلستان، ايتاليا و اسپانيا نيز كم‌كم آغاز مي‌شوند و شايد در آن موقع بتوان درك بهتري از شرايط پيدا كرد. شايد حتي راه افتادن آن مسابقات باعث شود شرايط جديد قابل تحمل‌تر شود و تنور رقابت‌ها داغ‌تر.