از مقبوليت نظام سياسي تا آزادي در فقه شيعه

نهمين كنفرانس الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت، صبح ديروز در محل ساختمان مركز الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت به ‌صورت برخط آغاز 
به كار كرد. مركز الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت خرداد ماه 90 با حكم رهبري تشكيل و رييس و اعضاي شوراي عالي آن منصوب شدند. گفتمان‌سازي، تعميق و توسعه تفكر، نظريه‌پردازي، طراحي و تدوين الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت و... ازجمله اهداف تعريف شده اين نهاد است كه رياست آن را صادق واعظ‌زاده برعهده دارد و در نخستين روز از كنفرانس اخير كه به ‌مدت 5 روز تا 25 خرداد ادامه خواهد داشت، اساتيدي از دانشگاه‌هاي مختلف كشور به ارايه مقالات خود پرداختند. در نشست بعدازظهر ديروز مقالاتي درمورد سياست و حقوق شامل مقاله‌هاي «ظرفيت فقه سياسي شيعه در توسعه انساني با تاكيد بر ساختار آزادي سياست»، «نظريه عدالت ولايي و مكتب طراحي نظام عادلانه و رويكرد عملي به تحقق حكمراني خوب در الگوي اسلامي-  ايراني پيشرفت» ارايه شد كه حائز اهميت بود.
همچنين سهيلا چگيني، عضو هيات علمي دانشگاه فرهنگيان ازجمله اساتيدي بود كه در اين كنفرانس آنلاين به تشريح رابطه تعاملات مردم و حاكميت در قالب الزامات و بايسته‌هاي اجراي الگوي پيشرفت پرداخت. او در بخشي از سخنراني خود به تفاوت حكومت الهي و غيرالهي پرداخت و با بيان اينكه «هر نظام سياسي داراي دو ركن مهم مشروعيت و مقبوليت است» توضيح داد: «در حكومت‏هاي الهي، مشروعيت نظام سياسي، الهي است اما مقبوليت آن مردمي است؛ يعني اگر نظامي، مشروعيت الهي داشته ‌باشد اما مقبوليت مردمي نداشته ‌باشد، نمي‏‌تواند حكومت تشكيل دهد؛ به عبارت ديگر، شرط تحقق حكومت، مقبوليت مردمي آن است. حكومت الهي فاقد خودپرستي، سلطنت و اقتدار خودخواهانه است. تفاوت حكومت الهي با غيرالهي، داشتن ضمانت دروني در ضمانت‌هاي الهي است و مهم‌تر آنكه ضمانت اصلي براي اجرا، آحاد مردم انقلابي‌اند كه با مشاهده تخلف از تكاليف الهي، موظف به نهي از منكر و اعراض از متخلفين و نقد منصفانه و مسوولانه هستند (اسراء، ۳۶).» اين استاد دانشگاه در بخش ديگري از سخنانش تاكيد كرد كه رويارويي مستقيم مردم با حاكميت از الزامات موردنياز در سند اسلامي- ايراني پيشرفت است و بر اين پايه گفت كه «ضرورت دارد براي ارايه نظر و نصيحت، دسترسي مردم به حاكميت امكان‏پذير باشد و به ‏وجود آوردن چنين شرايطي از وظايف دولت است.» همچنين غلامعلي افروز، رييس انديشكده خانواده مركز الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت در اين نشست تاكيد كرد كه «همسويي نگرش‌هاي اجتماعي در حمايت از الگوي اسلامي- ايراني پيشرفت با هدف حركت از وضعيت موجود به وضعيت مطلوب و قرار گرفتن در جايگاه بايسته ملي و جهاني، فوق‌العاده مهم و ضروري است.» دكتر محمدزكي احمدي، استاد دانشگاه نيز درمورد ظرفيت فقه سياسي شيعه در توسعه اسلامي به سخنراني پرداخت و در تشريح شاخص آزادي سياسي در فقه شيعه توضيح داد: «آزادي در فقه سياسي هم به معناي رهايي از سلطه فكري، اجتماعي و سياسي ديگران است و هم به معناي مشاركت و حق تصميم‌گيري در تعيين سرنوشت و انتخاب نوع حاكميت و انتخاب حاكمان است. مي‌توان گفت آزادي سياسي عبارت است از فقدان دخالت و ممانعت دولت‌ها (به‌طور غالب) برابر اشخاص يا تشكل‌هاي سياسي در جامعه به ‌منظور انجام رفتارهاي سياسي خاص خود يا برخورداري از حقوق اساسي است.» به گفته اين استاد دانشگاه «از منظر اسلام  براي رشد و تعالي انسان، ابتدا بايد انسان را شناخت.»