پرونده مفتوح انهدام يك هواپيما
صبح روز چهارشنبه، هجدهم دي ماه براي ايرانيان سراسر دنيا روز عجيبي بود؛ پرواز ايران- اوكراين كه از فرودگاه امام خميني به پرواز درآمده بود، لحظاتي بعد سقوط كرد و تمامي 176 سرنشين آن جان باختند. از همان روز نخست گمانه‌زني‌ها درباره چرايي سقوط اين هواپيما آغاز شد؛ ويديوهاي منتشر شده در فضاي مجازي كه از لحظه وقوع حادثه حكايت داشت همچنين حفره‌هاي ايجاد شده در بدنه هواپيماي ساقط شده، نشانه‌هايي بود از احتمال اصابت موشك به اين هواپيما. موضوعي كه ابتدا از سوي مسوولان هواپيمايي و ديگر مسوولان كشور تكذيب شد. با اين همه اظهارات شامگاه پنجشنه نخست‌وزير كانادا كه اعلام كرد «شواهد نشان مي‌دهد كه اين هواپيما توسط يك موشك ايراني ساقط شده است» ترديدها درباره اين موضوع را با وجود تكذيب‌هاي مقامات ايراني، جدي‌تر از قبل كرد. درنهايت ساعات ابتدايي روز شنبه 21 دي ماه ستاد كل نيروهاي مسلح ايران در اطلاعيه‌اي شليك موشك به پرواز ۷۵۲ ايران- اوكراين را تاييد و دليل آن را «خطاي انساني غيرعمد در تشخيص شيء پرنده» اعلام كرد. موضوعي كه واكنش‌هاي بسياري به همراه داشت و افكار عمومي را براي سوگواري و اعلام همدردي با بازماندگان هواپيماي منهدم شده به خيابان‌ها كشاند و پس از آن نيز افكار عمومي همواره با حساسيت پيگير جزييات اين ماجرا بودند؛ اگر سري به فضاي مجازي بزنيد با استفاده از كليدواژه‌هاي پركاربرد درباره اين حادثه به سادگي متوجه مي‌شويد كه با گذشت 5 ماه و 3 روز از اين ماجرا همچنان افكار عمومي به دنبال جزييات و ابعاد دقيق انهدام هواپيماي اوكرايني هستند. تنها اطلاعات موجود صحبت‌هاي سخنگوي دستگاه قضايي بود كه 5 روز پس از حادثه از بازداشت افرادي در رابطه با اين ماجرا و ادامه تحقيقات و بازجويي تيم‌هاي سازمان قضايي نيروهاي مسلح در اين رابطه خبر داد. البته يك ماه بعد، بار ديگر اسماعيلي در پاسخ به افكار عمومي درباره وضعيت بررسي اين حادثه گفت:«از برخي افراد به عنوان مطلع و از برخي به عنوان متهم تحقيقات شده است و براي برخي از آنها قرار تامين صادر شده و برخي بازداشت شده‌اند.» به‌جز اين اطلاعات مبهم كه حتي تعداد بازداشتي‌ها هم در آن مشخص نبود درباره حادثه‌اي كه بر اثر آن 176 نفر جان باختند، اطلاعات ديگري از سوي هيچ شخص يا نهاد ديگر ارايه نشد. نهايتا با گذشت 5 ماه و 2 روز از اين حادثه ديروز سخنگوي قوه قضاييه از بازداشت 6 نفر از عوامل ذي‌ربط خبر داد و گفت كه 3 نفر از متهمان بازداشت شده در روزهاي اخير و با قرار تامين آزاد شده‌اند و 3 نفر ديگر همچنان در بازداشت هستند.
به گفته او بخش‌هاي ديگر كارشناسي اين پرونده بايد توسط سازمان‌هاي ذي‌ربط انجام و نواقص پرونده تكميل شود. سخنگوي دستگاه قضايي تحت امر ابراهيم رييسي از مراجعه نزديك به 70 خانواده به دستگاه قضايي خبر داد و گفت كه گروه‌هايي از خانواده جانباختگان و شهداي سقوط اين هواپيما، ملاقات‌هايي با دادستان نظامي و رييس سازمان قضايي نيروهاي مسلح استان تهران و رييس سازمان قضايي نيروهاي مسلح كشور داشتند و جلساتي برگزار و حرف‌ها و سخنان آنها شنيده شده است. با اين وجود هنوز مشخص نيست كه بين ساعت 6 تا 7 هجدهم دي ماه دقيقا چه اتفاقي در آسمان تهران افتاده كه نتيجه آن انهدام يك هواپيما، كشته شدن 176 نفر و داغدار شدن تعداد زيادي خانواده و ايرانيان بسياري شده است. احتمالا براي شنيدن ابعاد دقيق‌تر ماجرا بايد منتظر باز شدن جعبه سياه اين پرونده باشيم.
پس از كش و قوس‌هاي فراوان درباره چگونگي بازخواني اين جعبه سياه درنهايت قرار بر اين شد كه جعبه سياه پرواز ۷۵۲ هواپيماي اوكرايني با حضور نمايندگان كانادا و اوكراين بازخواني شود كه روزهاي پاياني فروردين ماه 99 كانادا اعلام كرد كه دانلود و تحليل سوابق پروازي به دست آمده از لاشه هواپيماي اوكرايني متوقف شده است. در عين حال اما ديروز محسن بهاروند، معاون حقوقي و بين‌الملل وزارت امور خارجه در ديدار با سفير اوكراين گفته كه «ايران به منظور حل و فصل هر چه سريع‌تر موضوع جعبه‌هاي سياه، پرداخت غرامت به خانواده قربانيان و ساير مسائل مربوط به اين رويداد دلخراش، آماده انجام مذاكره با طرف اوكرايني در هر زمان و مكان مورد نظر آنها و در نخستين فرصت ممكن است.» بر اساس اين خبر شايد بتوان بازخواني جعبه سياه هواپيما را نزديك دانست و اميدوار بود با بازخواني جعبه سياه ابعاد جديد و دقيق‌تري از اين حادثه به دست آيد و با پيشرفت در اين پرونده، درد خانواده‌هاي داغدار اين حادثه را اندكي التيام ببخشد.